


Ronald de Waard werkt als zelfstandig adviseur en geeft juridisch, beleidsmatig en organisatie-advies aan gemeentelijke organisaties en omgevingsdiensten.
Meer over de auteursHoofdlijnen van het Omgevingsrecht
Samenvatting
Met 'Hoofdlijnen van het omgevingsrecht' (geheel herziene druk) wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste aspecten van het brede omgevingsrecht. Doel is om beleidsmedewerkers, studenten en anderen werkzaam in de dagelijkse praktijk van het omgevingsrecht inzicht te geven in de hoofdlijnen en de praktische toepassing van het omgevingsrecht.
Met de inwerkingtreding van de Wabo in 2010 benadrukte het Rijk dat "de ruimtelijke ingreep centraal staat in de besluitvorming" en het bevoegde gezag "een integrale afweging moet maken". Gevolg hiervan is dat er steeds vaker een belangenafweging moet plaatsvinden die afzonderlijke rechts- en taakgebieden overstijgt. Basiskennis van het gehele omgevingsrecht is daarom onontbeerlijk. Vakspecialisten op verschillende deelgebieden hebben een dergelijk overzicht nodig om hun beslissingen gedegen voor te kunnen bereiden. Deze professionals zullen zich moeten verdiepen in de hoofdlijnen van de wet- en regelgeving op de belangrijkste rechtsgebieden die het omgevingsrecht bevat.
Centraal in het boek staat de regelgeving uit de Wabo. Daarnaast wordt uitleg gegeven over de rechtsgebieden die van belang zijn voor het omgevingsrecht, zoals onder meer het algemeen bestuursrecht, de ruimtelijke ordening, de bouwregelgeving, bouw, sloop en brandveiligheid, milieuregels, monumenten, archeologie en de APV. Een afzonderlijk hoofdstuk is ingeruimd voor de integrale handhaving die de Wabo voorstaat.
De tekst is geactualiseerd tot 1 januari 2016 met aandacht voor alle wijzigingen die sinds de introductie van de Wabo in 2010 in wet- en regelgeving zijn doorgevoerd. Ook is de tekst waar nodig aangevuld met jurisprudentie. In het boek is tevens een hoofdstuk opgenomen over actuele ontwikkelingen, zoals de komst van Omgevingswet en de wettelijke borging van de Wabo-kwaliteitseisen.
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding en verantwoording 1
1.1 Inleiding �������������������������������������������������������������������������������������������������� 1
1.2 Doel van het boek ����������������������������������������������������������������������������������� 1
1.3 Opbouw van het boek �����������������������������������������������������������������������������2
1.4 Verantwoording van de opzet ���������������������������������������������������������������� 4
2 Bestuursrechtelijke uitgangspunten 7
2.1 Inleiding ��������������������������������������������������������������������������������������������������7
2.2 Onderscheid tussen publiekrecht en privaatrecht ������������������������������� 8
2.3 Feitelijke handelingen en rechtshandelingen ��������������������������������������� 9
2.4 Besluiten en beschikkingen �����������������������������������������������������������������10
2.5 Aanvraag van een beschikking ������������������������������������������������������������� 12
2.6 Het voorbereiden van een beschikking ������������������������������������������������14
2.6.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������14
2.6.2 Afdeling 3.4 Awb, de uniforme openbare voorbereidingsprocedure (UOV) ����������������������������������������������������������������������������������������������������� 15
2.6.3 Beslistermijnen ������������������������������������������������������������������������������������16
2.6.3.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������16
2.6.3.2 Dwangsom bij niet tijdig beslissen ������������������������������������������������������ 17
2.6.3.3 Positieve fictieve beschikking bij niet tijdig beslissen ������������������������19
2.6.3.4 Samenhangende besluiten �������������������������������������������������������������������20
2.7 Inhoudelijke vereisten �������������������������������������������������������������������������� 21
2.7.1 Algemeen ���������������������������������������������������������������������������������������������� 21
2.7.2 Détournement de pouvoir �������������������������������������������������������������������� 21
2.7.3 Kennelijke onredelijkheid (willekeur) �������������������������������������������������� 21
2.7.4 Gelijkheid en precedentwerking ����������������������������������������������������������22
2.7.5 Motivering ��������������������������������������������������������������������������������������������22
2.8 Rechtsbescherming ������������������������������������������������������������������������������23
2.8.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������23
2.8.2 Bezwaar ������������������������������������������������������������������������������������������������23
2.8.2.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������23
2.8.2.2 Belanghebbende onder de Wabo ����������������������������������������������������������26
2.8.3 Beroep ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 27
2.8.3.1 Algemeen ���������������������������������������������������������������������������������������������� 27
2.8.3.2 Tussenuitspraak �����������������������������������������������������������������������������������28
2.8.4 Hoger beroep ����������������������������������������������������������������������������������������29
2.8.5 Verzoek om voorlopige voorziening ���������������������������������������������������� 30
2.9 Jurisprudentie ������������������������������������������������������������������������������������� 30
2.10 Slotopmerkingen ���������������������������������������������������������������������������������� 31
3 Vergunningverlening onder de Wabo 33
3.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������33
3.2 Wat valt eronder? �������������������������������������������������������������������������������� 34
3.2.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������� 34
3.2.2 Deelprojecten en onlosmakelijkheid ����������������������������������������������������36
3.2.2.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������36
3.2.2.2 Actualiteiten onlosmakelijkheid ��������������������������������������������������������� 38
3.2.3 Gefaseerde vergunning ������������������������������������������������������������������������ 38
3.3 Wie is bevoegd gezag? ��������������������������������������������������������������������������39
3.3.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������39
3.3.2 Gedeputeerde Staten en ministers als bevoegd gezag ������������������������ 40
3.4 De aanvraag en de ontvankelijkheid ����������������������������������������������������41
3.4.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������41
3.4.2 Vooroverleg ������������������������������������������������������������������������������������������ 43
3.5 Integrale beoordeling �������������������������������������������������������������������������� 45
3.6 Voorbereiding van de vergunning ������������������������������������������������������� 46
3.6.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������� 46
3.6.2 De reguliere voorbereidingsprocedure ������������������������������������������������47
3.6.3 De uitgebreide voorbereidingsprocedure ������������������������������������������� 48
3.7 Adviseurs en verklaring van geen bedenkingen ��������������������������������� 50
3.7.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������� 50
3.7.2 Adviezen en adviseurs ������������������������������������������������������������������������� 50
3.7.3 De verklaring van geen bedenkingen ���������������������������������������������������52
3.8 Inhoud van de vergunning ������������������������������������������������������������������� 54
3.8.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������� 54
3.8.2 Aflopende en voortdurende activiteiten ����������������������������������������������55
3.9 In werking treden van de vergunning ��������������������������������������������������55
3.9.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������55
3.9.2 Bijzonderheden bij het in werking treden ��������������������������������������������56
3.10 Rechtsbescherming ����������������������������������������������������������������������������� 58
4 Ruimtelijke ordening 59
4.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������59
4.2 Ruimtelijke ordening in Nederland 1960-2008 ������������������������������������59
4.3 Ruimtelijke ordening onder de Wro ����������������������������������������������������� 61
4.4 Structuurvisies �������������������������������������������������������������������������������������62
4.4.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������62
4.4.2 Strekking en inhoud van de gemeentelijke structuurvisie ������������������62
4.4.3 Voorbereiding van de structuurvisie ���������������������������������������������������63
4.5 Het bestemmingsplan ������������������������������������������������������������������������� 64
4.5.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������� 64
4.5.2 Aanhouding ����������������������������������������������������������������������������������������� 68
4.5.3 Periodieke herziening van bestemmingsplannen ������������������������������� 68
4.5.4 Inhoud van het bestemmingsplan �������������������������������������������������������69
4.5.4.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������69
4.5.4.2 De verbeelding van het plan �����������������������������������������������������������������69
4.5.4.3 De bestemmingsplanregels ������������������������������������������������������������������ 71
4.5.4.4 De bestemmingsplantoelichting ���������������������������������������������������������� 77
4.6 Grondexploitatie �����������������������������������������������������������������������������������78
4.7 Buitenplanse afwijkingen ���������������������������������������������������������������������79
4.7.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������79
4.7.2 Kleine afwijkingen ������������������������������������������������������������������������������� 80
4.7.3 De projectafwijking ����������������������������������������������������������������������������� 83
4.8 Digitalisering ��������������������������������������������������������������������������������������� 84
4.9 Slotopmerking ������������������������������������������������������������������������������������� 85
5 Overige ruimtelijke regelgeving 87
5.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������87
5.2 Externe veiligheid ���������������������������������������������������������������������������������87
5.2.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������87
5.2.2 Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) ������������������������������������ 88
5.2.3 Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt) ����������������������������� 90
5.3 Milieueffectrapportage ������������������������������������������������������������������������91
5.3.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������91
5.3.2 Procedure MER �������������������������������������������������������������������������������������92
5.4 Geluidhinder �����������������������������������������������������������������������������������������93
5.4.1 Inleiding ������������������������������������������������������������������������������������������������93
5.4.2 Voorkeursgrenswaarden en Besluit hogere waarden ��������������������������93
5.4.3 Geluid in het bestemmingsplan ���������������������������������������������������������� 94
5.4.4 Ontwikkelingen in de regelgeving voor geluid �������������������������������������95
5.5 Luchtkwaliteit ��������������������������������������������������������������������������������������95
5.5.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������95
5.5.2 Luchtkwaliteit en ruimtelijke besluitvorming ������������������������������������ 96
5.6 Natuurbeschermingswet ����������������������������������������������������������������������97
5.6.1 Algemeen ����������������������������������������������������������������������������������������������97
5.6.2 Natuurbeschermingswet en Wabo ������������������������������������������������������ 99
5.7 Flora- en faunawet ������������������������������������������������������������������������������� 99
5.7.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������� 99
5.7.2 Flora- en faunawet en Wabo ��������������������������������������������������������������� 101
5.8 Waterwet �������������������������������������������������������������������������������������������� 102
5.8.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 102
5.8.2 De Waterwet en de Wabo ��������������������������������������������������������������������104
6 De bouwregelgeving 105
6.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������105
6.2 Het vergunningstelsel ������������������������������������������������������������������������105
6.3 Vergunningvrije bouwwerken ������������������������������������������������������������106
6.3.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������106
6.3.2 Begrippen en meetregels ��������������������������������������������������������������������106
6.3.3 Bouw en planologische afwijking vergunningvrij �������������������������������113
6.3.4 Bouw vergunningvrij ���������������������������������������������������������������������������121
6.4 De omgevingsvergunning bouw ��������������������������������������������������������� 123
6.4.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 123
6.4.2 De aanvraag ���������������������������������������������������������������������������������������� 124
6.4.3 De toets aan het Bouwbesluit 2012 ����������������������������������������������������� 125
6.4.3.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 125
6.4.3.2 Toetsingsprotocollen �������������������������������������������������������������������������� 128
6.4.3.3 Private kwaliteitsborging ������������������������������������������������������������������� 129
6.4.4 De bouwverordening ��������������������������������������������������������������������������130
6.4.4.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������130
6.4.4.2 De sloopmelding op grond van het Bouwbesluit 2012 �������������������������131
6.4.5 De planologische toets �����������������������������������������������������������������������134
6.4.6 Welstandstoets �����������������������������������������������������������������������������������134
6.4.7 Tijdelijke en seizoensgebonden bouwwerken ����������������������������������� 135
6.4.7.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 135
6.4.7.2 Tijdelijke bouwwerken ����������������������������������������������������������������������� 135
6.4.7.3 Seizoensgebonden bouwwerken �������������������������������������������������������� 136
7 Monumenten en archeologie 137
7.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 137
7.2 De monumentenwetgeving ���������������������������������������������������������������� 137
7.2.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 137
7.2.2 Rijksmonumenten ������������������������������������������������������������������������������138
7.2.2.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������138
7.2.2.2 De omgevingsvergunning voor rijksmonumenten ����������������������������� 139
7.2.2.3 Rijksmonumenten en vergunningvrij ������������������������������������������������140
7.2.3 Beschermde stads- en dorpsgezichten �����������������������������������������������140
7.2.3.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������140
7.2.3.2 Het beschermde stads- en dorpsgezicht en vergunningvrije bouw ��� 142
7.2.4 Archeologie ����������������������������������������������������������������������������������������� 142
7.2.4.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 142
7.2.4.2 Wettelijk beschermde terreinen ��������������������������������������������������������� 145
7.2.4.3 Niet wettelijk beschermde terreinen ������������������������������������������������� 145
7.2.4.4 Opgravingsvergunning ����������������������������������������������������������������������� 147
7.3 Provinciale en gemeentelijke monumenten ��������������������������������������� 147
7.4 Crisis- en herstelwet en de erfgoedzorg ���������������������������������������������148
7.5 Nieuwe Erfgoedwet ���������������������������������������������������������������������������� 149
8 Brandveiligheid 151
8.1 Inleiding �����������������������������������������������������������������������������������������������151
8.2 Wat vooraf ging ������������������������������������������������������������������������������������151
8.3 Vergunning of melding brandveilig gebruik ��������������������������������������� 152
8.3.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 152
8.3.2 Vergunning voor brandveilig gebruik ������������������������������������������������� 153
8.3.3 Melding brandveilig gebruik �������������������������������������������������������������� 153
8.3.4 Gelijkwaardigheid ������������������������������������������������������������������������������ 155
8.4 Direct werkende regels hoofdstuk 6 en 7 Bouwbesluit ���������������������� 156
8.4.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 156
8.4.2 Algemene regels ���������������������������������������������������������������������������������� 156
9 Milieuregelgeving 165
9.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 165
9.2 Korte geschiedenis van de milieuregelgeving ������������������������������������ 165
9.3 Milieuwetgeving en Europa ��������������������������������������������������������������� 167
9.4 Overzicht milieuregelgeving ��������������������������������������������������������������168
9.5 Milieuregels voor bedrijven ��������������������������������������������������������������� 170
9.5.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 170
9.5.2 Inrichting ���������������������������������������������������������������������������������������������171
9.5.2.1 Algemeen ���������������������������������������������������������������������������������������������171
9.5.2.2 Aanwijzing vergunningplichtige inrichtingen ����������������������������������� 173
9.5.3 Omgevingsvergunning milieu ������������������������������������������������������������ 174
9.5.4 Omgevingsvergunning beperkte milieutoets ������������������������������������� 178
9.6 Algemene regels ���������������������������������������������������������������������������������� 178
9.6.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 178
9.6.2 De milieumelding �������������������������������������������������������������������������������180
9.6.3 Voorschriften �������������������������������������������������������������������������������������� 181
9.6.3.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 181
9.6.3.2 Maatwerkvoorschriften ����������������������������������������������������������������������183
9.7 Toekomst van milieuregels voor bedrijven ����������������������������������������184
10 Algemene plaatselijke verordening 185
10.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������185
10.2 Achtergrond en opzet APV �����������������������������������������������������������������185
10.2.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������185
10.2.2 Regelgevende bevoegdheid en begrenzingen �������������������������������������185
10.2.3 Dienstenrichtlijn ��������������������������������������������������������������������������������186
10.2.4 Deregulering ��������������������������������������������������������������������������������������� 187
10.2.5 Privaatrecht ����������������������������������������������������������������������������������������188
10.2.6 Bevoegde bestuursorganen ���������������������������������������������������������������� 189
10.2.7 Vergunning, vrijstelling, ontheffing of melding ��������������������������������� 189
10.3 Relatie Wabo en APV ��������������������������������������������������������������������������190
10.3.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������190
10.3.2 Verplichte integratie in de omgevingsvergunning �����������������������������190
10.3.3 Facultatieve integratie in de omgevingsvergunning �������������������������194
10.4 Overige onderwerpen van de APV ������������������������������������������������������194
10.4.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������194
10.4.2 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������196
10.4.3 Evenementenvergunning �������������������������������������������������������������������196
10.4.4 Horeca-exploitatievergunning en sluitingstijden ������������������������������ 197
10.4.5 Seksinrichtingen ��������������������������������������������������������������������������������198
10.4.6 Standplaatsvergunning ����������������������������������������������������������������������198
10.4.7 Snuffelmarkt ���������������������������������������������������������������������������������������199
10.4.8 Voorwerpen op of aan de weg in strijd met de publieke functie ervan/precario ������������������������������������������������������������������������������������199
10.4.9 Strafbepalingen ����������������������������������������������������������������������������������200
10.4.10 Excessen ���������������������������������������������������������������������������������������������200
11 Handhaving onder de Wabo 201
11.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 201
11.2 Wettelijk kader ����������������������������������������������������������������������������������� 201
11.3 Organisatie van toezicht en handhaving ��������������������������������������������204
11.3.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������204
11.3.2 Visie op integraal toezicht ������������������������������������������������������������������204
11.3.3 Beheer van het grondgebied ���������������������������������������������������������������206
11.3.4 Voorbereidingsfase �����������������������������������������������������������������������������209
11.3.5 Realisatiefase �������������������������������������������������������������������������������������209
11.3.5.1 Algemeen ��������������������������������������������������������������������������������������������209
11.3.5.2 Toezicht op de bouw ��������������������������������������������������������������������������� 210
11.3.5.3 Toezicht bouw en brandveiligheid ����������������������������������������������������� 213
11.3.5.4 Toezicht op werken geen bouwwerken zijnde en APV ����������������������� 213
11.3.5.5 Toezicht oplevering milieu-inrichtingen �������������������������������������������� 213
11.3.5.6 Projecttoezicht monumenten ������������������������������������������������������������� 214
11.4 Gebruiksfase ��������������������������������������������������������������������������������������� 214
11.4.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 214
11.4.2 Toezicht op de bestaande bouw ��������������������������������������������������������� 215
11.4.3 Toezicht op brandveilig gebruik ��������������������������������������������������������� 215
11.4.4 Toezicht op ruimtelijke waarden �������������������������������������������������������� 217
11.4.5 Toezicht op de inrichtingen milieubeheer ����������������������������������������� 217
11.4.6 Toezicht op monumentale waarden ��������������������������������������������������� 219
11.4.7 Toezicht APV en overige ��������������������������������������������������������������������� 219
11.5 Sloop en sanering ������������������������������������������������������������������������������� 219
11.6 Randvoorwaarden ������������������������������������������������������������������������������220
11.6.1 Inleiding ����������������������������������������������������������������������������������������������220
11.6.2 De organisatie �������������������������������������������������������������������������������������220
11.6.3 Informatiesystemen ��������������������������������������������������������������������������� 221
11.6.4 Overige randvoorwaarden ������������������������������������������������������������������ 221
11.6.5 Doorwerking van integratie naar de vakgebieden ����������������������������� 222
11.6.6 Communicatie als handhavingsinstrument ��������������������������������������� 222
11.7 Slotopmerking ������������������������������������������������������������������������������������225
12 Actuele ontwikkelingen in het omgevingsrecht 227
12.1 Inleiding ���������������������������������������������������������������������������������������������� 227
12.2 Naar een nieuw omgevingsrecht �������������������������������������������������������� 227
12.2.1 Algemeen �������������������������������������������������������������������������������������������� 227
12.2.2 Opbouw van de Omgevingswet ����������������������������������������������������������229
12.2.3 De beleidscyclus en instrumenten van de Omgevingswet ����������������� 231
12.2.4 De omgevingsvisie ������������������������������������������������������������������������������233
12.2.5 Programma’s ���������������������������������������������������������������������������������������234
12.2.6 Algemene regels ����������������������������������������������������������������������������������235
12.2.7 Het omgevingsplan �����������������������������������������������������������������������������235
12.2.8 De omgevingsvergunning en het projectbesluit ��������������������������������236
12.3 Slotopmerkingen �������������������������������������������������������������������������������� 237
Trefwoordenregister 241
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht