Wegwijs in de Wmo 2015

Voorwoord V

1 Inleiding in de Wmo 2015 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Doelen Wmo 2015 1
1.3 Maatschappelijke ondersteuning 2
1.4 Compensatieplicht 3
1.5 Uitvoering van de Wmo 2015 3
1.6 Integrale dienstverlening 4
1.7 Beleidsvrijheid uitvoering Wmo 2015 6
1.7.1 Inleiding 6
1.7.2 Beleidskeuzen 6
1.7.3 Maatwerkoplossing 7
1.7.4 Begrenzing beleidsvrijheid 7
1.8 Evenredigheidsbeginsel in het bestuursrecht 7
1.9 Actualiteiten in en om de Wmo 2015 11

2 Regelgeving en beleid 15
2.1 Inleiding 15
2.2 Verordening algemeen 15
2.3 Overzicht 16
2.3.1 Inleiding 16
2.3.2 Verplichte onderwerpen 17
2.3.3 Niet-verplichte onderwerpen 18
2.4 Proces 18
2.5 Criteria 20
2.6 Voorbeelden van criteria 21
2.6.1 Inleiding 21
2.6.2 Algemene criteria 21
2.6.3 Primaten 22
2.6.4 Normering 23
2.6.5 Beperkende voorwaarden 25
2.6.6 Verplichtingen 28
2.7 Systematiek persoonsgebonden budget 29
2.7.1 Inleiding 29
2.7.2 Delegatieverbod 29
2.7.3 Differentiatie 29
2.7.4 Voorwaarden tarief sociaal netwerk 30
2.7.5 Vergoedingsregeling voor ondersteuning uit het sociale netwerk 30
2.8 Kwaliteitseisen 30
2.9 Klachtenregeling, medezeggenschap en inspraak 31
2.10 Bestrijding ten onrechte ontvangen aanspraak, misbruik en oneigenlijk gebruik 32
2.11 Jaarlijkse blijk van waardering 35
2.12 Reële prijs en kwaliteit diensten 36
2.13 Bijdrage in de kosten 37
2.13.1 Inleiding 37
2.13.2 Algemene voorzieningen 37
2.13.3 Maatwerkvoorziening en pgb 38
2.13.4 Delegatieverbod algemene voorziening 40
2.14 Bijdrage in de kosten niet verschuldigd 40
2.15 Kostprijs 41
2.16 Tegemoetkoming meerkosten 42
2.17 Overige verordenende bevoegdheid 42
2.18 Nadere regels 44
2.19 Beleidsregels 44

3 Toegang tot de Wmo 2015 47
3.1 Inleiding 47
3.2 Melding 47
3.2.1 Inleiding 47
3.2.2 Splitsing melding en aanvraag 48
3.2.3 Procedure 48
3.3 Spoedeisende gevallen 50
3.3.1 Inleiding 50
3.3.2 Aparte procedure 50
3.3.3 Onverwijld beslissen 50
3.4 Verplichtingen college 51
3.4.1 Inleiding 51
3.4.2 Cliëntondersteuning 51
3.4.3 Persoonlijk plan 52
3.4.4 Informatie persoonsgebonden budget 53
3.4.5 Identificatieplicht 53
3.5 Onderzoek 53
3.5.1 Inleiding 53
3.5.2 Verlengen zeswekentermijn 54
3.5.3 Onderwerpen 54
3.5.4 Stelplicht en bewijslastverdeling 58
3.5.5 Stappenplan 58
3.5.6 Niet zorgvuldig? 59
3.5.7 Wie doet onderzoek 60
3.5.8 Onderzoeksmethoden 60
3.5.9 Verstrekken persoonsgegevens aan CIiZ 61
3.6 Inlichtingen- en medewerkingsplicht 62
3.7 Verslag van het onderzoek 64
3.7.1 Inleiding 64
3.7.2 Ondertekening verslag 65

4 De aanvraag 67
4.1 Inleiding 67
4.2 Indienen aanvraag 67
4.2.1 Inleiding 67
4.2.2 Welke gemeente 67
4.2.3 Regels bij verordening 68
4.2.4 Verlengen en opschorten beslistermijn 69
4.2.5 Onvoldoende medewerking 70
4.2.6 Wat aanvragen 71
4.2.7 Tijdig opnieuw melden 71
4.3 Beoordeling van de aanvraag 71
4.3.1 Inleiding 71
4.3.2 Geen volledige compensatieplicht 72
4.3.3 Resultaatgericht indiceren 73
4.3.4 Objectieve maatstaf 74
4.3.5 Indiceren in klassen 74
4.3.6 Ingangsdatum algemeen 74
4.3.7 Ingangsdatum specifiek 75
4.3.8 Duur van de indicatie 75
4.4 Verwijzen naar of afstemmen op andere wetten 76
4.4.1 Inleiding 76
4.5 Wijze van toetsing door de bestuursrechter 77
4.5.1 Inleiding 77
4.5.2 Toetsingskader 77
4.5.3 Toetsingsmaatstaven 79
4.5.4 Toetsing bestreden besluit 81
4.6 Vaststellingsovereenkomst in het bestuursrecht 81

5 Eigen kracht 83
5.1 Inleiding 83
5.2 Reikwijdte eigen kracht 83
5.2.1 Inleiding 83
5.2.2 Stimuleren eigen kracht 83
5.2.3 Geen eigen kracht 84
5.2.4 Wel eigen kracht 85
5.3 Aanspraak andere wetten 87
5.4 Risicosfeer 90
5.4.1 Inleiding 90
5.4.2 Verhuizen zonder toestemming 91
5.4.3 Aanvraag pgb binnen budgetperiode 91

6 Algemeen gebruikelijke voorziening 93
6.1 Inleiding 93
6.2 Criteria 93
6.3 De beoordeling 94
6.3.1 Inleiding 94
6.3.2 Niet specifiek bedoeld voor personen met een beperking 94
6.3.3 Daadwerkelijk beschikbaar 95
6.3.4 Een passende bijdrage aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt tot zelfredzaamheid of participatie in staat is 95
6.3.5 Financieel te dragen met een inkomen op minimumniveau 95
6.4 Voorbeelden algemeen gebruikelijke voorzieningen 97
6.4.1 Inleiding 97
6.4.2 Boodschappendienst 98
6.4.3 Maaltijdservice 98
6.4.4 Vervoer 99
6.4.5 Woonvoorziening 99
6.4.6 Algemeen gebruikelijke verhuizing 100
6.5 Algemene maatregel van bestuur 100
6.5.1 Inleiding 100
6.5.2 Wmo-budgetten onder druk 101

7 Gebruikelijke hulp 103
7.1 Inleiding 103
7.2 Leefeenheid 103
7.2.1 Inleiding 103
7.2.2 Woning en normaal gebruik van de woning 104
7.2.3 Mantelzorg 104
7.3 Algemeen aanvaardbare opvattingen 104
7.3.1 Inleiding 104
7.3.2 Eisen aan het onderzoek 105
7.4 Objectief afwegingskader 106
7.4.1 Inleiding 106
7.4.2 Algemeen aanvaardbare opvattingen 106
7.4.3 In redelijkheid te verwachten van huisgenoten 107
7.4.4 Verordenende bevoegdheid 107
7.4.5 Maatwerk in beleidsregels 108
7.4.6 Inwonend kind 109
7.4.7 Uitstelbare en niet-uitstelbare taken 109
7.4.8 Uitzonderingen bieden gebruikelijke hulp 110
7.5 Aard van de relatie 110
7.6 Bovengebruikelijke hulp 114
7.7 Zelfredzaamheid en participatie cliënt 115
7.8 Verhouding draaglast en draagkracht 116
7.9 Medewerking 116

8 Mantelzorg 117
8.1 Inleiding 117
8.2 Ondersteunen mantelzorger 117
8.2.1 Inleiding 117
8.2.2 Cliënt en mantelzorger 118
8.2.3 Wet langdurige zorg 118
8.2.4 Type ondersteuning 119
8.3 Respijtzorg 119
8.3.1 Inleiding 119
8.3.2 Kortdurend verblijf 120
8.4 Mantelzorgwoning 120

9 Algemene voorziening 121
9.1 Inleiding 121
9.2 Aanbieder 121
9.2.1 Inleiding 121
9.2.2 Diensten of activiteiten 122
9.2.3 Kwaliteit 122
9.2.4 Zonder voorafgaand onderzoek 123
9.2.5 Beoordeling 123
9.2.6 Bijdrage in de kosten 124
9.2.7 Geen algemene voorziening 124
9.3 Doelgroep 125
9.3.1 Inleiding 125
9.3.2 Algemeen karakter 125
9.3.3 Specifiek karakter 125
9.4 Rechtsbescherming 126
9.4.1 Inleiding 126
9.4.2 Aanvraag indienen 126
9.4.3 Ontzeggen toegang 126
9.4.4 Bijdrage in de kosten 126

10 Beschermd wonen 127
10.1 Inleiding 127
10.2 Landelijke toegankelijkheid 127
10.2.1 Inleiding 127
10.2.2 Samenwerken verplicht 128
10.2.3 Mandaat 128
10.2.4 Commissie Woonplaatsbeginsel en Toegang 129
10.2.5 Woonplaatsbeginsel beschermd wonen 130
10.3 Beschermd wonen 130
10.3.1 Inleiding 130
10.3.2 Doelgroep 131
10.3.3 Accommodatie 132
10.3.4 Toezicht en ondersteuning 132
10.3.5 Begeleiding 133
10.3.6 Huishoudelijke hulp 133
10.4 Verzilveren indicatie met een pgb 133
10.4.1 Inleiding 133
10.4.2 Kleinschalig wooninitiatief 133
10.5 Overgangsrecht 134
10.5.1 Inleiding 134
10.5.2 Toegang Wet langdurige zorg 135

11 Opvang 137
11.1 Inleiding 137
11.2 Eigen verantwoordelijkheid 137
11.3 Landelijke toegankelijkheid 138
11.3.1 Convenant 138
11.3.2 Beleidsregels maatschappelijke opvang 138
11.3.3 Commissie Woonplaatsbeginsel en Toegang 139
11.4 Melding en onderzoek 139
11.4.1 Kunnen handhaven in de samenleving 139
11.5 Voorziening opvang 140
11.5.1 Noodopvang 140
11.5.2 Noodopvang zelfredzame gezinnen 140
11.5.3 Algemene voorziening 141
11.5.4 Maatwerkvoorziening 141
11.5.5 Passende bijdrage 142
11.6 Natura of persoonsgebonden budget 142
11.7 Bijdragen in de kosten 142
11.8 Niet-rechthebbende vreemdelingen 142

12 Maatwerkvoorziening 145
12.1 Inleiding 145
12.2 Maatwerk 145
12.2.1 Inleiding 145
12.2.2 Afgestemd op het individu 145
12.2.3 Maatwerkoplossing 146
12.2.4 Maatwerkvoorzieningen 147
12.2.5 Assistentiehond 147
12.2.6 Financiële tegemoetkoming 148
12.3 Leefomgeving 148
12.3.1 Inleiding 148
12.3.2 Territorialiteit 149
12.3.3 Verblijf in het buitenland 149
12.3.4 Verblijf buiten gemeente 150
12.4 Beperking 151
12.5 Chronisch psychisch probleem 152
12.6 Psychosociaal probleem 153
12.7 Zelfredzaamheid 154
12.7.1 Inleiding 154
12.7.2 Algemene dagelijkse levensverrichtingen (adl) 154
12.7.3 Gestructureerd huishouden voeren 155
12.7.4 Afbakening Zorgverzekeringswet en Wmo 2015 156
12.8 Participatie 156
12.9 Causaal verband 157
12.10 Anti-revaliderende werking 158
12.10.1 Inleiding 158
12.10.2 In beweging blijven 158
12.10.3 Behandelmogelijkheden 158
12.10.4 Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten 159
12.11 Bijzonderheden 159
12.12 Financiële tegemoetkoming 160
12.12.1 Inleiding 160
12.12.2 Uitvoeringspraktijk 160
12.12.3 Bestedingsvrijheid 161
12.12.4 Geen subsidie 161
12.13 Aangewezen op een maatwerkvoorziening 162
12.13.1 Inleiding 162
12.13.2 Wat is maatwerk? 162
12.14 Verhaal van kosten (regres) 164

13 Afbakening Wmo 2015 en Wet langdurige zorg 167
13.1 Inleiding 167
13.2 Uitzonderingsbepalingen 167
13.2.1 Inleiding 167
13.2.2 Mobiliteitshulpmiddelen instelling 169
13.2.3 Wonen in een instelling en de kosten wasverzorging 170
13.2.4 Wmo 2015 of bijzondere bijstand 171
13.2.5 Algemene voorziening 172
13.2.6 Wat is thuis wonen 172
13.3 Tijdelijke indicatie 174
13.4 Reikwijdte Wet langdurige zorg 174
13.4.1 Inleiding 174
13.4.2 Woonplaats 175
13.4.3 Afbakening begeleiding 176
13.5 Toepassing kan-bepaling 176

14 Persoonsgebonden budget 179
14.1 Inleiding 179
14.2 Recht op persoonsgebonden budget 179
14.2.1 Inleiding 179
14.2.2 Spoedeisende situatie: geen pgb 179
14.2.3 Doelmatigheidsoverwegingen niet toegestaan 180
14.2.4 Pgb moet bereikbaar zijn 180
14.2.5 Bijdrage in de kosten verschuldigd 180
14.3 Verordenende bevoegdheid 180
14.4 Aanvraag persoonsgebonden budget 181
14.4.1 Inleiding 181
14.4.2 Budgetplan 181
14.4.3 Beoordeling pgb met terugwerkende kracht 181
14.4.4 Aanvraag pgb binnen budgetperiode 182
14.5 Voorwaarden persoonsgebonden budget 182
14.5.1 Inleiding 182
14.5.2 Pgb-bekwaamheid 183
14.5.3 Verantwoorde uitvoering van pgb-taken geborgd 184
14.5.4 Motiveren pgb-wens 186
14.5.5 Waarborg kwaliteit 187
14.5.6 Besteding persoonsgebonden budget sociaal netwerk 189
14.5.7 Kwaliteitseisen woningaanpassing en hulpmiddel 190
14.6 Persoonsgebonden budget geschikt voor het doel 190
14.6.1 Inleiding 190
14.6.2 Gemengde overeenkomst 191
14.7 Overige weigeringsgronden 191
14.7.1 Inleiding 191
14.7.2 Meer dan de kosten in natura 191
14.7.3 Eerder besluit herzien of ingetrokken 192
14.8 Hoogte persoonsgebonden budget 193
14.8.1 Inleiding 193
14.8.2 Passende bijdrage 193
14.8.3 Toereikend persoonsgebonden budget 193
14.8.4 Systematiek in verordening 194
14.8.5 Beperking van de kennisneming 194
14.8.6 Gedifferentieerde tarieven 195
14.8.7 Tarief sociaal netwerk 195
14.8.8 Vergoedingsregeling hulp sociaal netwerk 195
14.8.9 Technisch geschikte maatwerkvoorziening 196
14.9 Verplichtingen persoonsgebonden budget 196
14.9.1 Inleiding 196
14.9.2 Informatieplicht college 196
14.9.3 Heroverwegen besluit 197
14.9.4 Verplichtingen budgethouder 197
14.10 Besteding en betaling persoonsgebonden budget 197
14.10.1 Inleiding 197
14.10.2 Voorwaarden besteding 198
14.10.3 Besteden binnen de termijn 199
14.10.4 Betaling persoonsgebonden budget 199

15 Tegemoetkoming meerkosten 201
15.1 Inleiding 201
15.2 Discretionaire bevoegdheid 201
15.2.1 Inleiding 201
15.2.2 Verordening 201
15.2.3 Nadere regels 202
15.2.4 Hoogte tegemoetkoming 202
15.2.5 Draagkracht 202
15.2.6 Sportvoorziening 203
15.3 Aanvraag en betaling 204

16 Aantasten van rechten 205
16.1 Inleiding 205
16.2 Heroverweging besluit 205
16.2.1 Inleiding 205
16.2.2 Besluit ná heroverweging 206
16.2.3 Tijdelijke indicatie 206
16.2.4 Terugkomen van besluiten Wmo 207
16.3 Opschorten betaling persoonsgebonden budget 207
16.3.1 Inleiding 207
16.3.2 Verordening 207
16.3.3 Gebruikmaking bevoegdheid 208
16.3.4 Gegrond vermoeden 208
16.3.5 Gelijkstelling besluit 209
16.3.6 Kennisgeven 210
16.4 Terminologie 210
16.4.1 Inleiding 210
16.4.2 Beëindiging en wijziging 210
16.4.3 Herzien of intrekken 211
16.5 Bevoegdheid herziening en intrekking beslissing 211
16.5.1 Inleiding 211
16.5.2 Gebruikmaking bevoegdheid algemeen 211
16.5.3 Belastend besluit 212
16.5.4 Bekendmaken aan belanghebbende 212
16.5.5 Schending inlichtingenplicht 213
16.5.6 Gebruikmaking bevoegdheid 213
16.5.7 Niet meer aangewezen op ondersteuning 214
16.5.8 Ondersteuning niet meer toereikend 215
16.5.9 Niet voldoen aan voorwaarden 215
16.5.10 Niet of voor een ander doel gebruikt 215
16.5.11 Privaatrechtelijke overeenkomst 216
16.6 Vorderen geldswaarde 217
16.6.1 Inleiding 217
16.6.2 Opzettelijke schending 217
16.6.3 Van wie terugvorderen 219
16.6.4 Hoogte terugvordering maatwerkvoorziening in natura 220
16.6.5 Hoogte terugvordering pgb 221
16.7 Verordenende bevoegdheid 221
16.7.1 Inleiding 221
16.7.2 Tegemoetkoming meerkosten 221
16.7.3 Overig 222
16.7.4 Onverschuldigd betaald 222
16.7.5 Verjaringstermijn 223
16.8 Invordering 223
16.8.1 Inleiding 223
16.8.2 Verrekeningsbevoegdheid 223
16.8.3 Dringende redenen 224
16.8.4 Kwijtschelding 225

Trefwoordenregister 227