INLEIDING 9
HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN 10
1 Wie zijn er allemaal betrokken bij een bedrijfsoverdracht? 11
2 Welke fouten komen vaak voor bij een bedrijfsoverdracht? 12
3 Welke fases zijn er bij een bedrijfsoverdracht? 12
4 Wat maakt bedrijfsoverdrachten actueel? 13
5 Wie kan optreden als vertrouwenspersoon? 14
6 Wat is een informatiememorandum en voor wie is dit bedoeld? 15
7 Wat staat er in een informatiememorandum? 16
8 Wat is een anoniem profiel en wat staat erin? 18
9 Wat houdt een mbi in? 18
10 Wat houdt een mbo in? 20
11 Hoe en met wie maak ik het onderwerp bedrijfsoverdracht bespreekbaar? 22
12 Wat doet een ondernemer na de overdracht? 23
13 Hoe gebruik ik een geheimhoudingsovereenkomst? 24
14 Wat is een pre-exit? 25
15 Hoe ziet een dealteam eruit? 26
16 Wat is de rol van een overname-adviseur? 27
17 Wat is de rol van een fiscalist? 28
18 Wat is de rol van een accountant? 29
19 Wat is de rol van een advocaat? 29
20 Wat is de rol van een bank? 31
21 Wat is de rol van een notaris? 33
22 Welke do’s en don’ts gelden bij een eerste kennismaking? 34
23 Welke do’s en don’ts gelden bij onderhandelen? 35
24 Op welke manieren kan ik mijn bedrijf verkopen? 36
25 Hoe lang duurt een aan- of verkoopproces? 37
26 Wat gebeurt er met het personeel bij een overname? 38
27 Op welk moment in het overnameproces moeten medewerkers geïnformeerd worden? 39
28 Wat zijn de 10 belangrijkste tips bij bedrijfsoverdracht? 41
HOOFDSTUK 2 ORIËNTATIE EN VOORBEREIDING 44
29 Wat houden bewustwording en oriëntatie in? 45
30 Wat houden informatie verzamelen en de voorbereiding precies in? 46
31 Hoe kan ik me inhoudelijk voorbereiden? 47
32 Hoe kom ik in contact met de juiste kandidaat? 48
33 Wat houdt het spel van onderhandelen in? 50
34 Wat zijn de belangrijkste onderwerpen in de afrondende fase? 51
35 Welke persoonlijke redenen kan een DGA hebben om opvolging voor zich uit te schuiven? 52
36 Hoe vind ik iemand die mij kan opvolgen? 53
37 Hoe moeten taken en verantwoordelijkheden overgedragen worden? 55
38 Wat kan ik zelf doen om kopers in beeld te krijgen? 56
39 Hoe beoordeel ik of iemand geschikt is als opvolger? 57
40 Hoe beoordeel ik of iemand geschikt is als koper? 58
41 Hoe benader ik mogelijke kopers? 59
42 Wat houdt het verkoopklaar maken van de onderneming precies in? 60
43 Welke bedrijfsstructuur past bij het verkoopklaar maken? 61
44 Hoe bereid ik de interne organisatie voor op de verkoop? 62
HOOFDSTUK 3 FINANCIEEL 64
45 Wat is het verschil tussen waarde en prijs? 65
46 Wat is het verschil tussen prijs en betalingsstructuur? 66
47 Wat is een earn out-regeling? 67
48 Wat is het nut van een waardebepaling? 68
49 Welke informatie is nodig voor een waardebepaling? 69
50 Welke vuistregels gelden bij een waardebepaling? 71
51 Welke methodes zijn er om de waarde te bepalen? 73
52 Wat is de discounted cashflow-methode? 74
53 Wat is de rentabiliteitswaardemethode? 75
54 Wat is de intrinsieke-waarde-methode? 76
55 Wat zijn goodwill en badwill? 78
56 Wat zijn stille reserves? 78
57 Wat betekent liquidatiewaarde? 79
58 Wat is ondernemingswaarde? 81
59 Wat is aandelenwaarde? 82
60 Wat betekent wacc? 83
61 Hoe berekent u de wacc? 84
62 Wat is cash and debt free? 86
HOOFDSTUK 4 FISCAAL/JURIDISCH 88
63 Wat houdt een activa-passivatransactie precies in? 89
64 Wat houdt een aandelentransactie precies in? 90
65 Wat houdt een ( juridische) fusie precies in? 91
66 Wat zijn de fiscale verschillen tussen een activa-passivatransactie en een aandelentransactie? 92
67 Bedrijfsoverdracht en omzetbelasting, hoe werkt dat? 93
68 Hoe werkt fiscale aansprakelijkheid bij bedrijfsoverdracht? 94
69 Wat is een fiscale eenheid? 95
70 Hoe ga ik om met een fiscale eenheid bij bedrijfsoverdracht? 96
71 Wat is een boekenonderzoek of due diligence-onderzoek? 98
72 Wat is een intentieovereenkomst? 99
73 Wat is een koopovereenkomst? 101
74 Wat zijn garanties en vrijwaringen? 102
75 Wat is een disclosure letter? 103
76 Wat is een locked box-bepaling? 103
77 Hoe vindt overdracht van de onderneming plaats? 104
78 Wat betekent overnamedatum? 107
79 Wat betekent leveringsdatum? 108
80 Wat zijn closing accounts? 109
81 Wat is de rol van de ondernemingsraad bij een overname? 110
82 Welke partijen geven toestemming bij een overname? 111
83 Wat betekent een non-concurrentiebeding? 112
HOOFDSTUK 5 FINANCIERING EN OVERHEIDSREGELINGEN 116
84 Wat betekent een achtergestelde lening? 117
85 Wat moet een koper zelf aan financiering inbrengen? 118
86 Welke vormen van overnamefinanciering zijn er? 119
87 Welke overheidsregelingen zijn er voor de overnamefinanciering? 123
88 Op welke onderdelen beoordeelt de bank de financieringsaanvraag? 124
HOOFDSTUK 6 OPVOLGING BINNEN DE FAMILIE 126
89 Welke stappen moet ik nemen bij opvolging binnen de familie? 127
90 Is de huidige structuur de juiste? 128
91 Waarvoor dient een ondernemingsplan bij opvolging binnen de familie? 128
92 Wat is een in- en uittredingsplan bij opvolging binnen familiebedrijven? 129
93 Wat is een carrièreplan voor sleutelfunctionarissen? 130
94 Wat is een familieconvenant? 131
95 Wat is het verschil tussen bedrijfs-overdracht en bedrijfsopvolging? 132
96 Wat zijn aandachtspunten bij opvolging door familie? 132
97 Wat is een opvolgingsplan? 134
98 Wat is de bedrijfsopvolgingsregeling? 135
99 Wat zijn de faal- en succesfactoren bij bedrijfsopvolging? (deel I) 136
100 Wat zijn de faal- en succesfactoren bij bedrijfsopvolging? (deel II) 138
OVER DE AUTEUR 139
