Wetenschappelijk is het nooit bewezen, maar de derde maandag van januari staat bekend als de meest deprimerende dag van het jaar. De roes van de feestdagen is uitgewerkt, de nachten duren nog veel te lang, en de lente (en het weekend) lijken verder weg dan ooit. Bakerpraat of niet, de geest van Blue Monday lijkt ook rond te waren in Amerika.
Zo adviseert Tim Leberecht in The Business Romantic (de Nederlandse vertaling wordt in maart verwacht) om sentimentaliteit op kantoor niet te vermijden, maar juist te omarmen. Het marketinghoofd van het internationale architecten- en ontwerpbureau NBBJ baseert zich op een recente Gallup-enquête, waaruit blijkt dat wereldwijd slechts dertien procent van de werknemers zich echt bij hun baan betrokken voelt. Romantiek kan hier een tegenwicht aan bieden. Leberecht doelt hiermee niet op relaties op de werkvloer, maar op ervaringen die de dagelijkse sleur doorbreken en mensen naar hun werk doen uitkijken. Managers zouden bijvoorbeeld kunnen overwegen om hun werknemers tijdelijk van bureau en functie te laten verwisselen, of om ze te ontbieden naar mystery meetings, waar ze een ad hoc presentatie moeten houden voor onbekende medewerkers.
Een andere vorm van werkromantiek is wat Leberecht omschrijft als ‘thick presence’: het langdurig samenzijn met collega's zonder tussenkomst van mobiele telefoons en andere vormen van afleiding. Het is in die bijeenkomsten dat patstellingen worden doorbroken en wederzijdse waardering kan groeien. Kortstondige ontmoetingen blijven vaak hangen in beleefdheden, waardoor potentiële conflicten onder de oppervlakte blijven. Urenlang met elkaar opgescheept te zijn verhoogt daarentegen de kans op problemen, en daarmee ook de noodzaak om ze op te lossen. Misschien een idee voor volgend jaar: een Thick Day in januari. Veel deprimerender dan Blue Monday zal het waarschijnlijk toch niet worden.
10% Happier van Dan Harris is weliswaar al een tijdje uit, maar scoort (terecht) nog steeds hoog op de bestsellerlijsten. In het egodocument beschrijft de ABC-anchor de emotionele nasleep van een paniekaanval die hij live op televisie kreeg. Die bleek veroorzaakt door Harris’ cocaïne en xtc-gebruik als troost voor een traumatische carrière als oorlogsjournalist. De zoektocht naar een nieuwe invulling van zijn leven leidt Harris langs psychologen, spirituele goeroes, kerkleiders, en hersenwetenschappers. Hij sluit zijn mentale odyssee af met meditatie, een activiteit die hij voorheen nog schamperend afdeed als een hobby voor geitenwollen sokken types. Hij committeert zich tot een dagelijks ritueel waarbij hij zich met gesloten ogen dwingt tot een volledige concentratie op zijn ademhaling, ook al dwaalt zijn geest continu af. De daaruit voortvloeiende mindfulness is geen wondermiddel, benadrukt Harris. Volmaakt geluk is niet voor iedereen weggelegd, en zelfs een toename van tien procent vereist hard werk. Maar een routine van slechts vijf gedisciplineerde minuten per dag blijkt de kwaliteit van het gevoelsleven al enorm te kunnen verhogen. Zoniet, dan staat het iedereen vrij om hem daar via twitter op aan te spreken.
Ook onderhandelingsexpert William Ury laat in deze donkere dagen van zich spreken. In Getting to Yes with Yourself beschijft de auteur van de bestseller Excellent Onderhandelen hoe we moeten omgaan met ons moeilijkste opponent: onszelf. Zoals onderhandelen in de eerste plaats afhangt van het vermogen om je in de ander te verplaatsen, moeten we bij zelfovertuiging proberen om onze eigen belangen in het juiste daglicht te zetten. Zien we de wereld als een boze plek vol gevaren, dan zal een defensieve houding die notie waarschijnlijk alleen maar versterken. Treden we onze omgeving echter met vertrouwen tegemoet dan krijgen we daar vaak ook vertrouwen voor terug. Ontwapen je interne criticus, met andere woorden, en het leven wordt een stuk makkelijker.
Een bestuurder die niet alleen een slechte maandag maar waarschijnlijk ook een rampzalig jaar tegemoet gaat, is Marrissa Mayer. De topvrouw van internetbedrijf Yahoo! ontving eerder deze maand opnieuw een kritische brief van de activistische aandeelhouder Starboard Value. Het belangrijkste punt van wrevel is dat Mayer in haar drie jaar als CEO te weinig waarde aan het bedrijf zou hebben toegevoegd. Ze zou te veel leunen op een briljante investering die Yahoo in 2005 deed in de Chinese e-commerce-gigant Alibaba. Dat leidde twee jaar lang tot een gegarandeerde koersstijging die echter weinig van doen had met de zieltogende kernactiviteiten van Yahoo zelf.
Het conflict met Starboard komt kort terug in het goed getimede Marissa Mayer and the Fight to Save Yahoo! van Nicholas Carlson. De Business Insider-journalist beschrijft hoe Mayer in 2012 als rijzende ster bij Google werd weggekaapt door, ironisch genoeg, een andere activistische aandeelhouder: hedgefonds-miljardair Daniel Loeb. De torenhoge verwachtingen die werknemers destijds van haar hadden bleken niet opgewassen tegen de erbarmelijke staat waarin Yahoo verkeerde, en nog steeds verkeert. Het bedrijf worstelt om relevant te blijven in een hyper-competitieve wereld, en is wat Starboard betreft beter af met een fusie met internetbedrijf AOL. Mayers toekomst bij het bedrijf is dan ook allesbehalve gegarandeerd. Zoals Carlson het zelf omschrijft: truly, the fight is on.
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
