Shirky was de afgelopen dagen in Amsterdam ter gelegenheid van Picnic ’08, de jaarlijkse conferentie over crossmedia in Amsterdam. Daar hield hij een keynote speech waarin hij net als in Iedereen, de onlangs verschenen vertaling van 'Here comes everybody', met een aantal goed gekozen voorbeelden de revolutionaire impact van internet demonstreerde.
Shirky is ervan overtuigd dat de sociale netwerken een geheel nieuwe dimensie aan internet en dus aan ons leven geven. Een voorbeeld: de bank HSBC introduceerde een rekening waar studenten gratis rood konden staan. Duizenden studenten schreven in. In de zomer brak HSBC zijn belofte en kondigde aan toch 140 pond te gaan rekenen. De studenten kregen een maand om hun rekening op te zeggen, anders zaten zij eraan vast. De bank had het moment niet toevallig gekozen: in de zomer zijn veel studenten op vakantie, dus hoopte HSBC dat slechts weinig klanten hun rekening zouden opzeggen. De bank had echter buiten Facebook gerekend, het sociale netwerk waar veel studenten op aangesloten zijn. Het nieuws verspreidde zich via Facebook als een lopend vuurtje. De studenten spraken af voor het gebouw van HSBC te gaan protesteren. ‘Er was slechts één oplettende klant nodig om HSBC een halt toe te roepen’, concludeert Shirky.
Maar de invloed van sociale netwerken gaat verder dan alleen bedrijven een halt toe te roepen, betoogt Shirky die het fenomeen van de sociale netwerken lostrekt van de misschien toch wat beperkte definitie van 'crowdsourcing'. Er ontstaan op internet geheel nieuwe samenwerkingsverbanden, waarvan de status nog moeilijk te definiëren is. Dankzij de technologische ontwikkelingen kunnen mensen met gedeelde interesses elkaar steeds eenvoudiger vinden. Voorbeelden te over, stelt Shirky in zijn keynote speech, uiteenlopend van een gemeenschap op fotowebsite Flickr die de zegeningen van een nieuwe Canon-camera bespreekt tot liefhebbers van de televisieserie Buffy the Vampire Slayer.
Voor een succesvolle groep zijn een paar elementen nodig: de belofte die het sociale netwerk inhoudt, de techniek die het mogelijk maakt (sociale netwerken floreren bij een zo eenvoudig mogelijke techniek), en de afspraken die onderling gemaakt worden. Het zijn elementen die ook in het bedrijfsleven onontbeerlijk zijn om succes te kunnen boeken. Shirky haalt in zijn speech een community aan van liefhebbers van zwart-witfoto’s, waar strikte regels gelden voor deelname: je kunt alleen een foto plaatsen wanneer je de twee voorgaande foto’s van commentaar hebt voorzien, je moet minimaal twee andere foto’s afwachten voordat je opnieuw kunt plaatsen en het commentaar mag niet beperkt blijven tot gratuite opmerkingen als ‘ziet er goed uit’ en dergelijke. Zo wordt een drempel gecreëerd die de kracht van de groep alleen maar zal doen toenemen.
Waar Shirky constateert dat de invloed van sociale netwerken inmiddels enorme proporties heeft aangenomen, ziet hij wel nog een groot probleem in de status van de groepen. De netwerken bestaan, oefenen invloed uit en ondernemen actie, maar ze hebben geen enkele officiële status. De samenleving is er niet op ingericht. Dat zorgt voor inefficiëntie in het handelen van deze groepen en stelt bedrijven en overheden in staat deze reële groepen te negeren. Welke oplossing een einde kan maken aan dit probleem weet Shirky niet, maar het is wel het dilemma waar op dit moment aan gewerkt moet worden, is zijn overtuiging. ‘Iemand zal hier een goed antwoord op formuleren.’
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
