Waarom zou je als manager of veranderaar starten met vertragen als je wilt versnellen? Het klinkt paradoxaal, maar juist door een stap terug te doen, ontstaat er ruimte om écht te zien hoe dingen werken – en waar de échte kansen voor verbetering liggen.
vol stress
Ik ontdekte dit tijdens een bezoek aan een cacao-coöperatie in Grogouya, Ivoorkust. Na een intensieve trainingsdag over business planning, boekhouden en financiering, zat ik ’s avonds op een krukje voor zijn eenvoudige kamer. De geur van verse groenten hing nog in de lucht; de vrouw van de coöperatievoorzitter had een heerlijke salade gemaakt van lokale producten. Terwijl de mensen om hem heen de tijd namen om naar elkaar te luisteren en samen te lachen, merkte ik hoe ik nog vol stress zat over de doelstellingen van het programma.
Deze mensen leven van weinig, maar maken er – binnen hun mogelijkheden – het beste van. Zelf, wonend in een welvarend land, was ik vooral bezig met het halen van targets. Het zette me aan het denken: helpen we mensen echt door onze eigen tempo’s en doelen op te leggen, of is het belangrijker om aan te sluiten bij hun ritme en behoeften?
uitdagingen
We willen grote uitdagingen als klimaatverandering en ongelijkheid vaak oplossen met snelle, korte termijn oplossingen. Maar, zoals de Britse antropoloog Gregory Bateson zei: ‘Het grootste probleem in de wereld is hoe de natuur werkt en hoe mensen denken.’ Echte verandering vraagt om het natuurlijke ritme te volgen en groei van binnenuit te stimuleren, in plaats van buitenaf op te leggen wat er moet gebeuren. Gras groeit tenslotte niet sneller als je eraan trekt.
Levende systemen
Levende systemen zijn complex. Oplossingen die te snel worden doorgevoerd, pakken vaak niet de kern van het probleem aan. Door te vertragen, kun je het geheel overzien en zie je niet alleen de zichtbare, maar vooral de onzichtbare verbindingen. Het vraagt om in- en uitzoomen: lokaal kijken wat er écht speelt, maar ook het grotere plaatje blijven zien.
Een les die ik leerde in Ethiopië: samen met een lokale bank ontwikkelde ik een financieringsoplossing voor kleine boeren. Wat ik over het hoofd zag, was het betrekken van de leider van de lokale gemeenschap. Het gevolg? De implementatie liep vast. Het bevestigde: verandering lukt alleen als je de juiste verbindingen maakt, op het juiste moment, met de juiste mensen.
Zoals Einstein zei: ‘Problemen kunnen niet worden opgelost op hetzelfde niveau van denken als waarop ze zijn ontstaan.’ Dus: durf te vertragen, kijk verder dan de oppervlakte, en maak verbindingen die er écht toe doen.
De auteur laat zien hoe complexe systemen alleen in beweging komen wanneer er ruimte is om te vertragen, in- en uit te zoomen, en duurzame oplossingen te bouwen. Bestel direct in onze winkel.
Over Corné de Louw
Corné de Louw is an experienced systems thinker and change facilitator who has worked in over twenty countries in the past fourteen years — from Chile to Mongolia and from Vietnam to Zimbabwe. Ethiopia became his second home, a country that taught him how opposites can coexist and how connection is the key to sustainable change.