Dat is het risico!

Macro-econoom Frits Bosch is geen onbekende in de institutionele wereld van het vermogensbeheer. Naast een diversiteit aan artikelen publiceerde hij in 2010 ‘Risico als obsessie’, over het beleggingsbeleid van pensioenfondsen in relatie tot de financiële crisis. In dat boek wijdde hij al enkele pagina’s aan de betekenis van behavioural finance, ofwel het benaderen van de economie vanuit de gedragspsychologie. In zijn laatste boek gaat hij uitgebreider in op de gedragscomponent, nadat eerst het fenomeen risico en het management ervan uitgebreid is behandeld. Wat me aanspreekt is zijn stelling dat risico vooral draait om impact en minder om kans. Wat me minder aanspreekt is het wat rommelige karakter van dit deel over risico, en ook van de daarop volgende delen over gedrag, toezicht en ethiek. De hoofdstukken en paragrafen zijn een soort losse essays met weinig samenhang en logische opbouw. Eén van de karakteristieken van risicomanagement is het gestructureerd omgaan met onzekerheden. Structuur dus, iets wat in een boek over dat onderwerp terug zou moeten komen. Bosch laat in zijn voorwoord na om toe te lichten waarom nu juist deze vier aspecten in hun onderlinge samenhang de rode draad van het boek vormen. Wellicht kan de oorzaak hiervoor gevonden worden in het citaat van Jean-Jacques Rousseau, waarmee het voorwoord begint: ‘Ik weet heel goed dat de lezer helemaal niet zo’n behoefte heeft dit alles te weten, maar ik heb er behoefte aan hen dat te vertellen. ‘ Aan het eind van het voorwoord geeft de auteur nadrukkelijk aan dat de tekst uitsluitend zijn persoonlijke mening vertolkt. En hiermee is het boek eigenlijk samengevat. Het is een verzameling meningen, het en der onderbouwd met literatuur en ontsproten aan een jarenlange ervaring in de sector. Dit alles wordt scherp en af en toe met een wat cynische ondertoon (mijn interpretatie!) verteld. Wellicht wordt die ondertoon veroorzaakt door een zekere teleurstelling over de wijze waarop in de sector nog steeds veelvuldig (niet) effectief met risico’s wordt omgegaan. En daarin vinden we elkaar dan. Toch, een redacteur had wellicht kunnen helpen om her en der een iets wijdere bocht te nemen. In de epiloog van enkele pagina’s worden de onderwerpen risico, gedrag (door de auteur consequent als behavior aangeduid), toezicht en ethiek nog eens samengevat. Het blijven echter vier lijnen die elkaar niet raken. Wat mij betreft een gemiste kans, want juist de samenhang en wederzijdse beïnvloeding van deze vier onderwerpen maakt ze interessant. Concluderend, het boek is informatief en wellicht af en toe ook vermakelijk voor de beoogde doelgroep. Voor diegenen die minder ingewijd zijn in de wereld van risicomanagement bevat het ongetwijfeld een aantal eye openers. Mij heeft dit boek niet helemaal weten te raken. Een boek schrijven over risicomanagement? Dit is het risico!