Accelerators in Silicon Valley - 'Een belangrijke bijdrage'

De observatie van Kaitanen is een drijfveer voor Peter Ester om te verkennen hoe het komt dat Google, Apple, Facebook, Uber, Airbnb en vele andere innovatieve bedrijven in Amerika, in het bijzonder in Silicon Valley, ontstonden. En niet, om maar wat te noemen, in Londen, Parijs, Amsterdam of Kopenhagen.

In zijn eerdere werk richtte Ester zich vooral op individuele start-ups en de bredere culturele en politieke context van Californië. In dit boek bekijkt hij het niveau ertussen: dat van de accelerators. De broedplaatsen waar meerdere start-ups onder hetzelfde dak zitten, trainingsprogramma's volgen, gecoacht worden en in contact komen met investeerders. Dat alles om het gat tussen idee en markt te dichten. Precies waar het in Europa, zelfs met programma's als Horizon 2020, nog aan schort.

Ester bespreekt verschillende karakteristieken van de uiteenlopende accelerators die Silicon Valley telt: van generieke accelerators die vele tientallen start-ups per jaar begeleiden tot de specialistische accelerators die een handjevol start-ups, bijvoorbeeld gericht op watertechnologie, verder helpen. Dat gaat bijvoorbeeld over de filosofie van de accelerators, hoe ze geschikte start-ups selecteren (vaak laten ze maar een paar procent toe), waar ze op letten bij de persoonlijkheden binnen de start-up teams, hoe het onderwijsprogramma in elkaar zit en welke ambities ze hebben. Ester bespreekt deze onderwerpen door ze bij elk van de ruim 20 accelerators die hij onderzocht één voor één aan bod te laten komen. Hierdoor komt het soms wat repetitief over, vooral als een bepaalde accelerator je persoonlijke interesse niet heeft. Andersom werkt dit ook: tijdens het lezen kies je bewust of onbewust je favorieten, waardoor je die ene accelerator gericht op watertechnologie, solar energy of health technology gaat volgen. Je mist hierdoor niets van je favoriet, maar komt in de verleiding door te bladeren bij de accelerators die je als lezer wat minder boeien.

Het slothoofdstuk is waar Esters analyses voor mij als Europeaan, jong professional geïnteresseerd in innovatie en aspirant-politicus samenkomen: de auteur kijkt nadrukkelijk naar Europees en Nederlands beleid. Daarbij is het uitgangspunt niet om Silicon Valley te copy-pasten, maar een stimulerend start-up klimaat te scheppen op basis van Europese kernwaarden. In het bijzonder staat Ester regelmatig stil bij de hevige sociale ongelijkheid in Silicon Valley tegenover het meer op solidariteit gerichte Europa. Jammer is wel dat Ester hier bijna niet stilstaat bij accelerators in Europa en Nederland; slechts een korte alinea stipt enkele initiatieven aan die op een accelerator lijken. Sterk is wel de accelerator decision tool die de auteur uitwerkt waarmee door het beantwoorden van tien vragen een outline voor een accelerator geschetst wordt. Hiermee kent het boek een praktisch slot dat duidelijk gebaseerd is op gedegen onderzoek. Als jonge adviseur biedt Ester mij daarmee de kaders om zelf te zoeken naar de vertaalslag in Nederland. Hij reikt de begrippen en concepten aan, maar wijst erop dat het opzetten van een succesvolle accelerator uiteindelijk afhankelijk is van wat er in een bepaalde regio al aanwezig is aan bedrijvigheid, kennis en middelen. Ester maakt dus veel beloftes waar: een concrete verkenning van hoe accelerators werken en een richtingwijzer voor nieuw op te richten accelerators op het Europese continent. Toch blijft er een aspect onderbelicht: op verschillende plekken wijst de auteur erop dat 'copy-paste' niet mogelijk is, maar het blijft ook in de decision tool onduidelijk hoe de Europese context het model van de accelerator beïnvloedt. Daarmee levert Ester een belangrijke bijdrage aan het scheppen van een start-up klimaat in Nederland, al moet de laatste stap nog gezet worden. Het is daardoor wel een boek om met elkaar over door te praten. Want uiteindelijk is het aan ons om de bouwstenen te kiezen en iets in elkaar te zetten dat past bij de plekken waar wij werken. In dat opzicht is Ester ontzettend consequent, al heb je als lezer soms liever wat meer richting.