trefwoord
Verwaarlozing: Als aandacht en zorg structureel ontbreken
Verwaarlozing is een term die verschillende betekenissen heeft, van het emotioneel negeren van kinderen tot het structureel ontbreken van leiderschap in organisaties. Dit fenomeen kan verstrekkende gevolgen hebben voor de ontwikkeling van individuen, relaties en organisaties. Op deze pagina verkennen we de verschillende facetten van verwaarlozing en bieden we inzichten om dit vaak onderschatte probleem te herkennen en aan te pakken.
Emotionele verwaarlozing en de gevolgen
Verwaarlozing manifesteert zich op verschillende manieren, maar heeft vaak als kern het structureel onthouden van noodzakelijke zorg, aandacht of ondersteuning. De gevolgen kunnen levenslang doorwerken - of het nu gaat om kinderen, volwassenen of zelfs organisaties.
Marieke Lucas Rijneveld
De avond is ongemak
In 'De avond is ongemak' van Marieke Lucas Rijneveld zien we hoe emotionele verwaarlozing een gezin kan ontwrichten. Na het verlies van een kind verwaarlozen de ouders door hun verdriet de emotionele behoeften van hun andere kinderen, wat leidt tot een verstikkende sfeer waar niemand weet hoe te communiceren over verlies.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Marieke Lucas Rijneveld geldt als een van Nederlands grootste literaire talenten. Voor zijn debuutroman 'De avond is ongemak' ontving hij internationale erkenning, waaronder de prestigieuze International Booker Prize. Rijnevelds werk kenmerkt zich door een indringende, poëtische stijl waarin hij de kwetsbaarheid van jongeren en de complexiteit van familierelaties blootlegt.
Marieke Lucas Rijneveld
The Discomfort of Evening
De Engelse vertaling 'The Discomfort of Evening' won de International Booker Prize 2020. Ook in deze internationale uitgave blijft de thematiek van verwaarlozing centraal staan, waarbij we zien hoe de emotionele afwezigheid van ouders diepe sporen nalaat in de ontwikkeling en het gedrag van kinderen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 12 werkdagen
Klassieke literaire verbeelding van verwaarlozing
In de literatuur is verwaarlozing een terugkerend thema dat vaak dient als katalysator voor persoonlijke groei of juist verval. Verwaarlozing wordt hierbij vaak verbeeld als een vertrekpunt waarvanuit personages zich moeten ontwikkelen.
Frances Hogdson Burnett
De geheime tuin
Frances Hogdson Burnetts 'De geheime tuin' is een klassiek voorbeeld waarin verwaarlozing een centrale rol speelt. Zowel de emotionele verwaarlozing van hoofdpersoon Mary door haar ouders als de fysieke verwaarlozing van de tuin vormen parallelle verhaallijnen van herstel en groei.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
"Als niemand weet dat een tuin er is, dan is er niemand die er om geeft. De deur is afgesloten en de sleutel is begraven. Die tuin slaapt al tien jaar, dat doet hij." Deze metafoor uit 'De geheime tuin' illustreert treffend hoe zowel mensen als dingen kunnen verkommeren door gebrek aan aandacht.
Uit: De geheime tuin
Verwaarlozing in organisaties: een onderschat probleem
Een minder bekend maar even relevant domein van verwaarlozing betreft organisaties. Joost Kampen introduceerde het concept 'verwaarloosde organisaties', waarbij langdurig gebrek aan leiderschap en sturing leidt tot disfunctionele patronen en gedragingen.
Verwaarloosde organisaties
Bert Peene
Kampen definieert in dit artikel de 'verwaarloosde organisatie' als een organisatie waarin het langdurig heeft ontbroken aan sturing en begeleiding van organisatieontwikkeling. Hierdoor ontstaan schadelijke interactiepatronen tussen leiding en medewerkers, met destructief leiderschap én destructief medewerkerschap als gevolg.
Joost Kampen: ‘Naar de werkelijkheid kijken in organisaties is lastig’
Joost Kampen
In dit interview legt Joost Kampen de parallellen uit tussen verwaarlozing in opvoeding en in organisaties: "Als die aandacht langdurig ontbreekt, voelen mensen zich niet gezien en gewaardeerd. Dan gaan zij het gebrek aan waardering compenseren door bijvoorbeeld minder hard te werken." Dit patroon zien we in alle sectoren.
De rol van leiderschap bij het tegengaan van verwaarlozing
Leidinggevenden spelen een cruciale rol bij het voorkomen én veroorzaken van verwaarlozing in organisaties. Zowel actief destructief leiderschap als passief laissez-faire leiderschap kan tot verwaarlozing leiden.
Kringloop van Moed - Een pleidooi voor alledaags leiderschap
Filia Kramp
Dit artikel bespreekt hoe verwaarlozing van leiderschap als kwaliteit bijdraagt aan 'organisatieverwaarlozing'. De auteur introduceert de Kringloop van Moed met vier kernwaarden: verbondenheid, vakbekwaamheid, autonomie en ruimhartigheid - essentiële waarden om verwaarlozing tegen te gaan.
Jeffrey Wijnberg
Hoe erger, hoe beter
In 'Hoe erger, hoe beter' onderzoekt psycholoog Jeffrey Wijnberg verwaarlozing als vorm van emotioneel misbruik in relaties. Hij analyseert hoe machtsmisbruik in relaties zich kan manifesteren als het onthouden van emotionele ondersteuning en aandacht, en welke patronen hieruit ontstaan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
SPOTLIGHT: Jeffrey Wijnberg
Jeffrey Wijnberg is een vooraanstaand psycholoog en therapeut met een eigen praktijk in Groningen. Als specialist in de provocatieve psychotherapie staat hij bekend om zijn prikkelende inzichten en onconventionele benadering van psychologische vraagstukken. Naast zijn klinische werk is hij columnist voor De Telegraaf en auteur van talrijke boeken over psychologie en relaties.
Meer over Jeffrey Wijnberg
Verwaarlozing in onderwijs en pedagogische contexten
Binnen het onderwijs kan verwaarlozing grote impact hebben op de ontwikkeling en het leervermogen van kinderen. Herkenning van signalen is cruciaal voor tijdige interventie.
Anton Horeweg
De traumasensitieve school
Anton Horeweg belicht in 'De traumasensitieve school' hoe verwaarlozing als ernstige vorm van kindermishandeling doorwerkt in de schoolprestaties en het gedrag van kinderen. Het boek biedt leraren handvatten om verwaarlozing te herkennen en adequaat te reageren op de behoeften van deze kwetsbare leerlingen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
SPOTLIGHT: Anton Horeweg
Als gedragsspecialist en leraar met dertig jaar ervaring in het basisonderwijs heeft Anton Horeweg zich gespecialiseerd in het herkennen en begeleiden van kinderen met gedragsproblemen. Zijn expertise in traumasensitief onderwijs maakt hem tot een veelgevraagd spreker en trainer. Hij verbindt wetenschappelijke inzichten met praktische toepassingen voor het onderwijs.
Meer over Anton Horeweg
De traumasensitieve school
Een cruciale les uit Horewegs werk is dat gedragsproblemen vaak signalen zijn van onderliggende verwaarlozing. Door gedrag niet te zien als 'lastig' maar als communicatie, kunnen onderwijsprofessionals effectiever reageren en een veilige haven bieden waar kinderen zich kunnen herstellen van verwaarlozing.
Verwaarlozing als maatschappelijk fenomeen
Verwaarlozing kan ook op macro-niveau plaatsvinden, waarbij hele gemeenschappen of zelfs landen te maken krijgen met structurele nalatigheid in bestuur en beleid.
Filia Kramp
Schaduwnatie
In 'Schaduwnatie' analyseert Filia Kramp verwaarlozing als pedagogisch concept om de ontwikkelingsproblemen van Suriname te duiden. Ze identificeert verwaarlozing als de rode draad in de Surinaamse geschiedenis en bestuursstructuur, en toont daarmee aan hoe dit concept ook op nationaal niveau relevant is.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
SPOTLIGHT: Filia Kramp
Filia Kramp is gespecialiseerd in organisatieontwikkeling en -governance. Met meer dan 25 jaar ervaring op directie- en bestuursniveau, voornamelijk in zorgorganisaties, brengt ze een uniek perspectief op hoe verwaarlozing op organisatorisch en zelfs nationaal niveau kan manifesteren en welke interventies nodig zijn voor herstel.
Meer over Filia Kramp
Advieswerk in verwaarloosde organisaties
Joost Kampen
Dit artikel beschrijft de uitdagingen bij advieswerk in verwaarloosde organisaties. Een belangrijke inzicht is dat in deze context de klassieke adviesbenadering vaak niet werkt: "Het klassieke adviesproces begint met het opbouwen van een relatie als basis van vertrouwen [...] De leden van een verwaarloosde organisatie hebben geleerd dat ze niet op respons hoeven te rekenen."
Interventie en herstel bij verwaarlozing
Het herstellen van de gevolgen van verwaarlozing is een complex en langdurig proces, of het nu gaat om individuen, relaties of organisaties. Bewustwording, erkenning en consequent handelen zijn hierbij essentieel.
Veranderkundige methoden bij verwaarloosde organisaties - ‘Doorleefd’
Rudy Kor
Dit artikel benadrukt dat het herstellen van verwaarloosde organisaties niet begint met inspirerende toekomstvisies maar met het onderzoeken van de 'geleefde werkelijkheid'. Kampen's aanpak begint met het terug in positie brengen van leiderschap, structuur aanbrengen en mensen aanspreken op hun gedrag.
Joost Kampen: ‘Advieswerk in verwaarloosde organisaties is niet voor iedereen weggelegd’
Joost Kampen
In dit interview stelt Joost Kampen dat het herstel van verwaarlozing evenveel tijd kost als de duur van de verwaarlozing zelf. Dit onderstreept de noodzaak van een langetermijnaanpak en realistische verwachtingen bij interventies in verwaarloosde contexten.
Preventie van verwaarlozing
Preventie begint bij bewustwording. Door signalen van verwaarlozing vroegtijdig te herkennen en bespreekbaar te maken, kunnen we de schadelijke gevolgen beperken. Dit geldt zowel voor individuele relaties als voor organisatieculturen.
Joost Kampen: ‘Wegkijken bij destructief leiderschap kan niet meer’
Joost Kampen
Dit artikel illustreert dat preventie van verwaarlozing in organisaties begint bij bewustwording: "Liever de goede hel dan de valse hemel". Door eerlijk te kijken naar de werkelijkheid en destructief leiderschap te benoemen, kunnen we preventief handelen in plaats van schade achteraf te herstellen.
MeToo in de zorgrelatie - Dat gebeurt toch niet bij ons?!
Selini Roozen-Vlachos
Hoewel dit artikel over seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg gaat, raakt het aan verwaarlozing via de zwijgcultuur die beide problemen in stand houdt. Door taboes te doorbreken en openlijk te communiceren, kunnen we zowel verwaarlozing als grensoverschrijdend gedrag effectiever aanpakken.
Conclusie: Verwaarlozing herkennen en doorbreken
Verwaarlozing is in al zijn vormen gekenmerkt door het structureel ontbreken van noodzakelijke aandacht, zorg of leiding. Of het nu gaat om kinderen, relaties of organisaties, het ontbreken van adequate respons en betrokkenheid kan diepe en langdurige gevolgen hebben.
De eerste stap naar herstel is altijd bewustwording en erkenning. Door verwaarlozing te benoemen en bespreekbaar te maken, doorbreken we het stilzwijgen dat dit fenomeen vaak in stand houdt. Vervolgens kan gewerkt worden aan het herstellen van gezonde patronen van interactie en het opbouwen van vertrouwen.
Voor individuen, professionals en organisaties is het essentieel om signalen van verwaarlozing tijdig te herkennen en serieus te nemen. Alleen dan kunnen we de schadelijke cyclus doorbreken en bouwen aan gezonde relaties, organisaties en gemeenschappen waarin iedereen gezien en gehoord wordt.
De bestsellers
-
€ 33,50
-
€ 57,25
-
€ 49,95
-
€ 49,95
-
€ 20,95
