Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

vraag & antwoord

Hoe stimuleer je dat mensen verantwoordelijkheid en initiatief nemen?

In een tijd waarin organisaties steeds meer wendbaar moeten zijn, is het cruciaal dat medewerkers eigenaarschap tonen en initiatief durven nemen. Maar hoe zorg je ervoor dat mensen opstaan en actie ondernemen zonder dat ze daarom gevraagd worden? Dit artikel biedt praktische handvatten voor het creëren van een cultuur waarin verantwoordelijkheid nemen en initiatief tonen wordt gestimuleerd en beloond.

Wat is eigenaarschap en waarom is het belangrijk?

Eigenaarschap betekent dat mensen verantwoordelijkheid nemen voor hun taken en resultaten alsof ze van henzelf zijn. Het gaat verder dan alleen het uitvoeren van opdrachten – het draait om proactief handelen, problemen oplossen en kansen grijpen zonder te wachten op instructies. Wanneer medewerkers eigenaarschap nemen, ontstaat een organisatie die sneller kan inspelen op veranderingen en waarin mensen met meer voldoening werken.

Martine Veeger
Superkrachten - Creëer eigenaarschap en laat je organisatie werken
In 'Superkrachten' laat Martine Veeger zien hoe je bestaande vicieuze cirkels doorbreekt en eigenaarschap creëert. Ze beschrijft hoe leidinggevenden minder zelf moeten doen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor medewerkers om verantwoordelijkheid te nemen en superkrachten te worden.
Boek bekijken
€ 30,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

De balans tussen autonomie en verantwoordelijkheid

Eigenaarschap kan alleen gedijen in een omgeving waar mensen voldoende autonomie hebben. Tegelijkertijd is het belangrijk dat autonomie hand in hand gaat met verantwoordelijkheid. Het gaat niet om 'vrijheid blijheid', maar om een zorgvuldig evenwicht tussen beslissingsbevoegdheid en verantwoordingsplicht. Dit vereist heldere kaders waarbinnen mensen zelfstandig kunnen opereren.

Martine Veeger: ‘Eigenaarschap creëren begint met in de spiegel kijken’
Martine Veeger
Martine Veeger legt in dit interview uit dat eigenaarschap creëren begint met in de spiegel kijken. Ze beschrijft hoe leidinggevenden en medewerkers elkaar vaak onbewust gevangen houden in patronen die eigenaarschap belemmeren, terwijl beide partijen eigenlijk niets liever willen dan meer autonomie en verantwoordelijkheid.
Peter van Lonkhuyzen
Informeel leiderschap
Peter van Lonkhuyzen beschrijft in 'Informeel leiderschap' hoe je initiatief kunt nemen zonder formele autoriteit. Het boek biedt inzichten in hoe je machtsstructuren kunt beïnvloeden en anderen kunt meekrijgen in je ideeën, wat essentieel is voor het stimuleren van eigenaarschap in teams.
Boek bekijken
€ 28,50
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Vier fasen om eigenaarschap te vergroten

Een systematische aanpak voor het vergroten van eigenaarschap bestaat uit vier fasen, waarbij elke fase bouwt op de vorige. Deze methode helpt leiders om stap voor stap een cultuur van verantwoordelijkheid te ontwikkelen in hun teams.

Jochen Hekker
Vergroot eigenaarschap
In 'Vergroot eigenaarschap' presenteert Jochen Hekker een vierfasenmodel dat start met het creëren van richting en motivatie, gevolgd door inspiratie ('Ja, ik wil!'), het ontwikkelen van vaardigheden ('Ja, ik kan!') en het creëren van een veilige omgeving waarin fouten maken mag ('Ja, ik mag!').
Boek bekijken
€ 25,95
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Vergroot eigenaarschap - 'Boordevol voorbeelden en praktische tips'
Marianne Eussen
Deze recensie van 'Vergroot eigenaarschap' beschrijft hoe Hekker gebruik maakt van bestaande theorieën zoals het model van Kelley om te analyseren hoe leidinggevenden kunnen sturen op actief gedrag en meer verantwoordelijkheid. Het boek biedt een praktische checklist voor managers die meer uit zichzelf en hun team willen halen.

Creëer de juiste voorwaarden voor eigenaarschap

Eigenaarschap kan niet worden afgedwongen. Het ontstaat wanneer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden kunnen worden onderverdeeld in intrinsieke factoren (wat mensen zelf willen en kunnen) en contextuele factoren (wat de omgeving mogelijk maakt).

SPOTLIGHT: Pieter van der Haak

Als sociaal psycholoog, trainer en ondernemer heeft Pieter van der Haak meerdere boeken geschreven over eigenaarschap en leiderschap. Zijn expertise ligt in het begrijpen van de psychologische aspecten die bijdragen aan het nemen van verantwoordelijkheid en initiatief. Meer over Pieter van der Haak
Pieter van der Haak: ‘Eigenaarschap kun je niet afdwingen’
Pieter van der Haak
In dit interview legt Pieter van der Haak uit dat eigenaarschap niet kan worden afgedwongen. Hij benadrukt dat mensen alleen eigenaarschap nemen als hun werk betekenisvol en uitdagend is, er een goede balans is tussen autonomie en samenwerking, en mensen zich verbonden en gewaardeerd voelen.

Praktische technieken om initiatief te stimuleren

Er zijn verschillende concrete technieken die leiders kunnen toepassen om meer initiatief en verantwoordelijkheid in hun teams te stimuleren. Deze technieken zijn gericht op het creëren van de juiste mindset en het wegnemen van barrières die eigenaarschap in de weg staan.

De weg naar excellent leiderschap
Louis Thorig
Dit artikel beschrijft hoe je als leidinggevende eigenaarschap kunt vergroten door expliciet te zijn over waar je de verantwoordelijkheid legt. Een handige tip is om sturing te geven 'vanaf de zijkant' - niet directief aansturen, maar mensen faciliteren om hun werk goed te doen zonder het over te nemen.
Pieter van der Haak
Van vakmanschap naar leiderschap
In 'Van vakmanschap naar leiderschap' beschrijft Pieter van der Haak hoe professionals leiderschap kunnen tonen zonder een manager te worden. Hij introduceert het HONEST-model dat helpt bij het nemen van eigenaarschap en het inspireren van anderen om hetzelfde te doen.
Boek bekijken
€ 22,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

De rol van psychologische veiligheid

Een cruciale voorwaarde voor eigenaarschap is psychologische veiligheid. Mensen nemen alleen initiatief en verantwoordelijkheid als ze zich veilig voelen om risico's te nemen, vragen te stellen en fouten te maken. Leiders spelen een sleutelrol in het creëren van deze veilige omgeving.

Jille Tabak: ‘Waarden moet je kunnen vertalen in concreet gedrag’
Jille Tabak
Dit artikel benadrukt het belang van het juiste evenwicht tussen eigenaarschap stimuleren en begeleiding bieden. Een leider empowert een team door het gesprek aan te gaan over rollen, verantwoordelijkheden en verwachtingen, maar moet ook zorgen voor ondersteuning zodat teamleden vertrouwen hebben in elkaar en in hun leider.

Omgaan met weerstand en passiviteit

Niet iedereen zal onmiddellijk eigenaarschap nemen wanneer die kans wordt geboden. Sommige medewerkers zijn gewend geraakt aan passiviteit of hebben negatieve ervaringen met het nemen van initiatief. Het is belangrijk om te begrijpen waar deze weerstand vandaan komt en hoe je deze kunt ombuigen naar constructieve energie.

Vijf frustraties van projectmanagers - ...en wat je ermee kunt doen!
Marieke Strobbe, Hans Veenman e.a.
Dit artikel maakt een belangrijk onderscheid tussen verantwoordelijkheid en eigenaarschap. Waar verantwoordelijkheid gegeven kan worden via rolbeschrijvingen of een verantwoordelijkheidsmatrix, moet eigenaarschap worden genomen. Het vraagt van projectmanagers dat ze een omgeving creëren waarin teamleden eigenaarschap kunnen nemen.

De kracht van informeel leiderschap

In moderne organisaties met plattere structuren wordt informeel leiderschap steeds belangrijker. Dit is leiderschap dat niet is gebaseerd op hiërarchie of formele posities, maar op invloed, vertrouwen en het vermogen om anderen te inspireren. Door informeel leiderschap te stimuleren, creëer je een cultuur waarin iedereen initiatief kan nemen.

Peter van Lonkhuyzen: ‘Informeel leiderschap is de meest pure vorm van leiderschap’
Peter van Lonkhuyzen
Uit onderzoek van Cornell University blijkt dat bedrijven waar werknemers autonomie hebben, vier keer harder groeien en veel minder verloop hebben dan bedrijven die sterk van bovenaf worden aangestuurd. Dit artikel laat zien hoe informeel leiderschap de meest pure vorm van leiderschap is, omdat het niet is gebaseerd op macht maar op intrinsieke motivatie.
Pieter van der Haak
Faciliterend Leidinggeven
Dit boek leert dat mensen van nature actief, nieuwsgierig, doelgericht en sociaal zijn. Door hierop in te spelen bij het leidinggeven, kun je medewerkers een gevoel van eigenaarschap en verantwoordelijkheid geven. Het boek biedt praktische handvatten voor het maken van duidelijke resultaatafspraken die gedragen worden door het team.
Boek bekijken
€ 14,99
Laatste exemplaar! Voor 21:00 uur besteld, morgen in huis

De rol van structuren en systemen

Naast cultuur en leiderschap spelen ook organisatiestructuren en -systemen een belangrijke rol bij het stimuleren van eigenaarschap. Vaak zijn bestaande structuren onbewust ingericht op controle en efficiëntie, wat eigenaarschap kan belemmeren. Door deze structuren aan te passen, kun je ruimte creëren voor meer initiatief.

Superkrachten - Creëer eigenaarschap en laat je organisatie werken
Martine Veeger
Martine Veeger beschrijft in 'Superkrachten' hoe je de bestaande overlegstructuur kunt omkeren, waardoor een bottom-up informatiestroom ontstaat en de input van medewerkers gegarandeerd wordt. Door de organisatie anders in te richten, kunnen medewerkers eigenaarschap nemen en daarmee superkrachten worden.
Pieter van der Haak
Wie zorgt dat het goed komt? - Hoe je eigenaarschap kunt vergroten in jouw team
In 'Wie zorgt dat het goed komt?' beschrijft Pieter van der Haak zowel intrinsieke als contextuele voorwaarden voor eigenaarschap. Hij benadrukt dat naast de wil en het vermogen van medewerkers, ook regelruimte, transparantie en overzicht nodig zijn om eigenaarschap mogelijk te maken.
Boek bekijken
€ 20,00
Dit product is uitverkocht

Conclusie: Eigenaarschap als gezamenlijke verantwoordelijkheid

Het stimuleren van verantwoordelijkheid en initiatief is geen eenzijdige actie, maar een samenspel tussen leiders en medewerkers. Leiders moeten de juiste voorwaarden scheppen door richting te geven, te inspireren, vertrouwen te tonen en ruimte te bieden. Medewerkers moeten bereid zijn om uit hun comfortzone te stappen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen bijdrage. Door eigenaarschap te benaderen als een gezamenlijke reis, creëer je een cultuur waarin initiatief nemen en verantwoordelijkheid dragen de norm worden in plaats van de uitzondering. Dit vraagt om geduld, consistentie en het goede voorbeeld geven, maar de beloning - in de vorm van betere resultaten, meer innovatie en hogere betrokkenheid - is de inspanning meer dan waard.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden