Wat zijn de kenmerken van authentiek leiderschap?

Authentiek leiderschap wordt steeds meer erkend als een essentiële vorm van leidinggeven in de moderne organisatie. In een tijd waarin transparantie en oprechtheid hoog gewaardeerd worden, zoeken organisaties naar leiders die echt zijn, die zichzelf durven te zijn en vanuit hun persoonlijke waarden handelen. Maar wat maakt een leider nu precies authentiek? In dit artikel verkennen we de belangrijkste kenmerken van authentiek leiderschap en waarom deze vorm van leiderschap zo effectief is.

Zelfkennis en zelfreflectie als fundament

Authentiek leiderschap begint bij zelfkennis. Authentieke leiders kennen hun sterke en zwakke punten, hun waarden en overtuigingen, en handelen vanuit dit bewustzijn. Ze nemen regelmatig de tijd voor zelfreflectie en zijn zich bewust van de impact van hun gedrag op anderen.

Zoals Bas Blekkingh in zijn boek >Authentiek leiderschap beschrijft, is authenticiteit de diepste schil van het zeven-schillenmodel van leiderschap. Het gaat erom dat je handelt vanuit je ware zelf en niet vanuit ego's of maskers. Dit vraagt om een diepgaand proces van zelfreflectie en zelfbewustzijn.

Trouw blijven aan jezelf

Een van de meest opvallende kenmerken van authentieke leiders is dat ze trouw blijven aan zichzelf. Ze spelen geen rol en passen zich niet aan verwachtingen van anderen aan als dat tegen hun eigen waarden ingaat. Dit betekent niet dat ze star zijn in hun gedrag, maar dat ze consistent handelen vanuit hun persoonlijke waarden en overtuigingen.

In >Leidersweg wordt benadrukt dat authentiek leiderschap gaat over jezelf zijn, niet over een rol spelen of aan verwachtingen voldoen. Vrijwel alle geïnterviewde leiders in het boek benadrukken het belang van authenticiteit en het trouw blijven aan jezelf.

Kwetsbaarheid durven tonen

Authentieke leiders durven kwetsbaar te zijn. Ze erkennen hun fouten, geven toe wanneer ze iets niet weten, en staan open voor feedback. Deze kwetsbaarheid creëert vertrouwen en nodigt anderen uit om ook authentiek te zijn.

In >DNA van leiderschap wordt beschreven dat authentiek leiderschap betekent dat je soms kwetsbaar moet durven zijn en moet aangeven wanneer je iets niet weet. Deze kwetsbaarheid wordt niet gezien als zwakte, maar juist als een teken van kracht en zelfvertrouwen.

Transparantie en eerlijkheid

Authentieke leiders communiceren open en eerlijk. Ze delen informatie, zijn transparant over besluitvorming en geven eerlijke feedback. Ze zeggen wat ze denken en doen wat ze zeggen.

Zoals Margaretha Noordanus in haar boek 'Boost je leiderschap!' stelt: 'Authenticiteit aanvullen met eerlijkheid (fairness) kan een wereld van verschil maken.' Authentiek leiderschap zonder eerlijkheid is niet voldoende voor effectief leiderschap.

Morele en ethische basis

Authentieke leiders hebben een sterke morele en ethische basis. Ze handelen vanuit hun waarden en overtuigingen, en niet alleen vanuit eigenbelang of organisatiedoelen. Deze morele basis geeft richting aan hun beslissingen en handelingen.

In >Leiderschap en integriteit van Bill George wordt benadrukt dat authentieke leiders handelen vanuit een duidelijke morele kompas. Ze stellen de juiste vragen en nemen beslissingen op basis van hun waarden, niet alleen op basis van wat goed is voor hun carrière of voor de korte termijn.

Balans tussen persoonlijk en professioneel

Authentieke leiders vinden een gezonde balans tussen hun persoonlijke en professionele leven. Ze erkennen het belang van zelfzorg en persoonlijke ontwikkeling, en moedigen anderen aan om hetzelfde te doen.

In >Essenties van leiderschap beschrijven Annemarieke Nagel en Hans Heyda authenticiteit als een balans tussen verschillende aspecten van leiderschap, waaronder visie, inspiratie, lef, sensitiviteit, integriteit, vernieuwing en blijven leren. Deze balans is essentieel voor authentiek en effectief leiderschap.

Moed om tegen de stroom in te gaan

Authentieke leiders hebben de moed om tegen de stroom in te gaan als dat nodig is. Ze staan voor hun overtuigingen, ook als dat betekent dat ze populaire of gemakkelijke beslissingen moeten vermijden.

Zoals Andor de Rooy beschrijft: 'Authenticiteit heeft alles te maken met persoonlijke drives, met missie en ambitie én met moed. Want als het erop aankomt, moet je als leidinggevende de moed hebben je hart te volgen en waar nodig tegen de stroom in durven gaan.'

Oprecht geïnteresseerd in anderen

Authentieke leiders zijn oprecht geïnteresseerd in anderen. Ze luisteren actief, stellen vragen en proberen anderen echt te begrijpen. Ze erkennen de waarde van diversiteit en verschillende perspectieven.

In >Inspirerend leiding geven begint bij jezelf beschrijft Ton Rijkers hoe authentieke kenmerken, waaronder oprechte interesse in anderen, bijdragen aan inspirerend leiderschap. Door oprecht geïnteresseerd te zijn in anderen, kun je als leider beter verbinden en inspireren.

Gericht op groei en ontwikkeling

Authentieke leiders zijn gericht op groei en ontwikkeling, zowel van zichzelf als van anderen. Ze zoeken continu naar mogelijkheden om te leren en te verbeteren, en moedigen anderen aan om hetzelfde te doen.

In >Leiderschap op basis van je sterke punten wordt het verschil beschreven tussen imitatie-leiderschap en authentiek leiderschap. Authentiek leiderschap is gebaseerd op je natuurlijke talenten en sterke punten, en op de bereidheid om deze continu te ontwikkelen.

Conclusie: De kracht van authentiek leiderschap

Authentiek leiderschap is geen stijl die je kunt aannemen, maar een manier van zijn die voortkomt uit zelfkennis, integriteit en een oprechte betrokkenheid bij anderen. De kenmerken van authentiek leiderschap - zelfkennis, trouw blijven aan jezelf, kwetsbaarheid durven tonen, transparantie en eerlijkheid, een morele en ethische basis, balans tussen persoonlijk en professioneel, moed, oprechte interesse in anderen, en gerichtheid op groei en ontwikkeling - vormen samen een krachtige basis voor effectief leiderschap.

In een tijd waarin vertrouwen in leiderschap onder druk staat, biedt authentiek leiderschap een waardevol alternatief. Door authentiek te zijn, creëren leiders vertrouwen, inspireren ze anderen en bouwen ze duurzame relaties op. Authentiek leiderschap is niet altijd gemakkelijk - het vereist moed, zelfreflectie en een bereidheid om kwetsbaar te zijn - maar de resultaten zijn de moeite waard.