De Kleine Gids voor de Nederlandse sociale zekerheid 2024.2

Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XIX

HOOFDSTUK 1
Ziekte, handicap en preventie / 23
1.1 Zorgverzekeringswet / 23
1.1.1 Wie verzekeringsplichtig zijn / 23
1.1.2 Afsluiten zorgverzekering / 24
1.1.3 Acceptatieplicht / 25
1.1.4 Zorgplicht / 25
1.1.5 Opzeggen zorgverzekering / 26
1.1.6 Waarop verzekerden recht hebben / 27
1.1.7 Identificatieplicht / 33
1.1.8 Eigen risico / 33
1.1.9 Financiële regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten / 35
1.1.10 Naturapolis of restitutiepolis / 35
1.1.11 Premie / 36
1.1.12 Collectieve verzekering / 39
1.1.13 Aanvullende verzekering / 39
1.1.14 Buitenland / 40
1.2 Wet langdurige zorg / 43
1.2.1 Wie verzekerd zijn / 44
1.2.2 Waar verzekerden recht op hebben / 45
1.2.3 Indicatiestelling / 47
1.2.4 Verblijf in een instelling – zorgplan / 48
1.2.5 Zorg in natura / 48
1.2.6 Persoonsgebonden budget / 48
1.2.7 Eigen bijdrage Wlz-zorg / 49
1.2.8 Eigen bijdrage bij zorg met verblijf en vpt / 51
1.2.9 Eigen bijdrage bij een modulair pakket en pgb / 52
1.2.10 Premie / 52
1.3 Loondoorbetaling bij ziekte / 52
1.3.1 Duur loondoorbetaling / 53
1.3.2 Hoogte loondoorbetaling / 54
1.3.3 Geen recht op loondoorbetaling / 55
1.3.4 Eerste ziektedag en 42e-weeksmelding / 55
1.3.5 Verzuimbegeleiding en re-integratie / 56
1.3.6 Regels voor de eerste twee ziektejaren: poortwachterverplichtingen / 56
1.3.7 Einde dienstverband tijdens ziekte / 58
1.3.8 Passende arbeid tijdens ziekte / 58
1.3.9 Deskundigenoordeel / 59
1.3.10 Voorschriften en verplichtingen werknemer / 59
1.3.11 Bereiken maximumtermijn loonbetaling bij ziekte: WIA / 59
1.3.12 Verhaalsrecht werkgever / 60
1.4 Ziektewet / 60
1.4.1 Wie verzekerd zijn / 60
1.4.2 Vrijwillige ZW-verzekering / 62
1.4.3 Recht op Ziektewetuitkering / 63
1.4.4 Duur van de Ziektewetuitkering / 66
1.4.5 Onbetaald verlof / 68
1.4.6 Gedetineerden en uitreizigers / 68
1.4.7 Hoogte van de Ziektewetuitkering / 69
1.4.8 Inkomen naast Ziektewetuitkering / 70
1.4.9 Samenloop Ziektewetuitkering en arbeidsongeschiktheidsuitkering / 71
1.4.10 Inkomen beneden sociaal minimum / 71
1.4.11 Ziekmelding / 71
1.4.12 Hersteldmelding / 72
1.4.13 Verzuimbegeleiding en re-integratie / 72
1.4.14 Personen behorend tot de doelgroep van de Participatiewet / 73
1.4.15 Passende arbeid tijdens ziekte / 73
1.4.16 Voorschriften en verplichtingen / 74
1.4.17 Uitbetaling Ziektewetuitkering en vakantietoeslag / 75
1.4.18 Uitkering na overlijden / 75
1.4.19 ZW en buitenland / 76
1.4.20 Premie Whk voor de ZW / 76
1.4.21 Eigen risico dragen ZW / 76
IX
Inhoudsopgave
1.4.22 Verhaalsrecht UWV en eigenrisicodrager / 76
1.5 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen / 77
1.5.1 Wie verzekerd zijn / 77
1.5.2 Vrijwillige verzekering / 78
1.5.3 Wanneer recht op uitkering / 78
1.5.4 Wanneer arbeidsongeschikt / 80
1.5.5 Altijd maar één WIA-uitkering / 83
1.5.6 Duur van de uitkering / 83
1.5.7 Hoogte van de uitkering / 86
1.5.8 Dagloongarantie / 89
1.5.9 Inkomen beneden sociaal minimum / 89
1.5.10 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 89
1.5.11 Herziening of beëindiging uitkering / 90
1.5.12 Einde en herleving uitkering / 91
1.5.13 Samenloop met WAO, WAZ, Wajong en ZW/loondoorbetaling bij ziekte / 92
1.5.14 Uitkering na overlijden / 92
1.5.15 Vakantie / 92
1.5.16 Buitenland / 93
1.5.17 Aanvraag en herbeoordeling / 93
1.5.18 Re-integratie tijdens WGA en voorzieningen / 94
1.5.19 Verplichtingen en voorschriften / 95
1.5.20 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 96
1.5.21 Betaling / 96
1.5.22 Verhaalsrecht UWV/eigenrisicodrager / 96
1.5.23 Premie / 96
1.6 Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering / 98
1.6.1 Wie verzekerd zijn / 98
1.6.2 Wanneer recht op uitkering / 98
1.6.3 Gedetineerden en uitreizigers / 99
1.6.4 Wanneer arbeidsongeschikt / 99
1.6.5 Duur van de uitkering / 100
1.6.6 Hoogte van de uitkering / 100
1.6.7 Inkomen beneden sociaal minimum / 101
1.6.8 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 101
1.6.9 Herbeoordeling en herziening uitkering / 101
1.6.10 Samenloop met WIA, WAZ of Wajong / 102
1.6.11 Inkomen / 103
1.6.12 Uitkering na overlijden / 103
1.6.13 Buitenland / 103
1.6.14 Betaling / 104
1.6.15 Premie / 104
1.6.16 Re-integratie en voorzieningen / 104
1.6.17 Verplichtingen en voorschriften / 104
1.6.18 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 104
1.7 Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen / 104
1.7.1 Alternatieve verzekeringen voor zelfstandigen / 105
1.7.2 Wanneer recht op WAZ-uitkering / 105
1.7.3 Wanneer arbeidsongeschikt / 105
1.7.4 Hoogte van de uitkering / 106
1.7.5 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 106
1.7.6 Herbeoordeling en herziening uitkering / 106
1.7.7 Inkomen uit arbeid / 106
1.7.8 Samenloop WAO/WIA en WAZ-uitkering / 106
1.7.9 Betaling en inhoudingen op de uitkering / 107
1.7.10 Uitkering na overlijden / 107
1.7.11 Re-integratie en voorzieningen / 107
1.7.12 Voorschriften / 107
1.7.13 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 107
1.7.14 WAZ en buitenland / 107
1.8 Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten / 108
1.8.1 Drie regimes: Wajong tot 2010, Wajong 2010 tot en met 2014 en Wajong vanaf 2015 / 108
1.8.2 De Wajong vanaf 2015 / 110
1.8.3 Wajong 2010-2015 / 113
1.8.4 Inkomensondersteuning Wajong 2010-2015 / 114
1.8.5 De Wajong tot 2010 / 115
1.8.6 Regels voor alle Wajong-uitkeringen / 116
1.8.7 Beëindiging Wajong / 119
1.8.8 Herleving / 120
1.8.9 Recht op arbeidsondersteuning / 120
1.8.10 Verplichtingen / 121
1.8.11 Inkomen beneden sociaal minimum / 122
1.8.12 Extra tegemoetkoming / 122
1.8.13 Hogere uitkering bij hulpbehoevendheid / 122
1.8.14 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 122
1.8.15 Betaling van en inhoudingen op de uitkering / 122
1.8.16 Overlijdensuitkering / 123
1.8.17 Wajong en buitenland / 123
1.8.18 Re-integratie en voorzieningen / 123
1.8.19 Voorschriften en gevolgen niet nakomen verplichtingen / 123
1.8.20 Financiering / 124
1.9 Re-integratie-instrumenten van UWV voor arbeidsgehandicapten / 124
1.9.1 Wie in aanmerking komen / 124
1.9.2 Re-integratie-instrumenten die voor de werknemer zijn bestemd / 125
1.9.3 Re-integratietaak en re-integratie-instrumenten voor werkgevers / 129
1.9.4 Aanvraag van een re-integratie-instrument / 133
1.9.5 Voorschriften / 133
1.10 Wet sociale werkvoorziening / 133
1.10.1 Geen nieuwe instroom Wsw / 133
1.10.2 Arbeidsovereenkomst / 134
1.10.3 Arbeidsvoorwaarden / 134
1.10.4 Verschil van mening / 135
1.10.5 Inlichtingen / 135
1.11 Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 / 135
1.11.1 Wat is maatschappelijke ondersteuning? / 136
1.11.2 Welke ondersteuning valt onder de Wmo? / 136
1.11.3 Welke voorzieningen vallen niet onder de Wmo? / 140
1.11.4 Toegang tot de Wmo: melding en aanvraag / 141
1.11.5 Wanneer een maatwerkvoorziening? / 142
1.11.6 Verplaatsen in de eigen leefomgeving / 142
1.11.7 Rolstoelen / 144
1.11.8 Woonvoorzieningen geschikt huis / 145
1.11.9 Huishoudelijke hulp / 146
1.11.10 Begeleiding bij de dagelijkse activiteiten / 147
1.11.11 Dagbesteding / 147
1.11.12 Doventolkzorg in het kader van de Wmo / 148
1.11.13 Luisterlijn / 148
1.11.14 Bijdrage in de kosten Wmo / 148
1.11.15 Tegemoetkoming aannemelijke meerkosten / 150
1.11.16 Inspraak gemeentelijk Wmo-beleid / 150
1.11.17 Melding en onderzoek / 150
1.12 Jeugdwet / 150
1.12.1 Verantwoordelijkheid gemeenten / 151
1.12.2 Toegang tot de jeugdhulp / 158
1.12.3 Soorten jeugdhulp / 159

HOOFDSTUK 2
Ouderdom, overlijden en kinderen / 165
2.1 Algemene Ouderdomswet / 165
2.1.1 De pensioengerechtigde leeftijd / 165
2.1.2 Wie verzekerd zijn / 167
2.1.3 Vrijwillige AOW- en/of Anw-verzekering / 168
2.1.4 Inkoop AOW-jaren / 168
2.1.5 Wanneer recht op pensioen / 169
2.1.6 Hoogte van het pensioen / 169
2.1.7 Volledig pensioen of lager pensioen / 171
2.1.8 Samenstelling van het huishouden / 172
2.1.9 Overlijden pensioengerechtigde / 173
2.1.10 In het buitenland / 173
2.1.11 Aanvraag / 174
2.1.12 Terugwerkende kracht / 174
2.1.13 Uitbetaling / 174
2.1.14 Premie / 174
2.2 Algemene nabestaandenwet / 175
2.2.1 Wie verzekerd zijn / 175
2.2.2 Vrijwillige AOW- en/of Anw-verzekering / 175
2.2.3 Gelijkstelling van ongehuwd samenwonenden met gehuwden / 175
2.2.4 Nabestaandenuitkering / 176
2.2.5 Geen recht / 176
2.2.6 Hoogte van de nabestaandenuitkering / 177
2.2.7 Einde van de nabestaandenuitkering / 179
2.2.8 Samenwonen / 179
2.2.9 Overgangsregeling AWW-Anw / 179
2.2.10 Wezenuitkering / 179
2.2.11 Overlijden nabestaande / 180
2.2.12 Anw in het buitenland / 180
2.2.13 Aanvraag / 181
2.2.14 Terugwerkende kracht / 181
2.2.15 Uitbetaling / 181
2.2.16 Premie / 181
2.3 Algemene kinderbijslagwet / 182
2.3.1 Wie verzekerd zijn / 182
2.3.2 Recht op kinderbijslag / 182
2.3.3 Kind met een handicap: dubbele kinderbijslag en extra bijdrage bij intensieve zorg / 185
2.3.4 Peildatum / 185
2.3.5 Ingangsdatum kinderbijslag / 185
2.3.6 Hoogte van de kinderbijslag / 186
2.3.7 Uitbetaling kinderbijslag: welke ouder? / 186
2.3.8 Kinderbijslag in het buitenland / 186
2.3.9 Aanvraag en wijzigingen / 187
2.3.10 Terugwerkende kracht / 187
2.3.11 Uitbetaling / 188
2.3.12 Financiering / 188
2.4 Kindgebonden budget / 188
2.4.1 Hoogte van het budget / 188
2.4.2 Vermogensgrens / 189
2.4.3 Tegemoetkoming in schoolkosten / 189
2.4.4 Alleenstaande-ouderkop / 189
2.4.5 Uitvoering van de regeling / 189
2.5 Aanvullend en vervroegd pensioen / 190
2.5.1 Wie zijn verzekerd / 191
2.5.2 Vrije beroepen / 192
2.5.3 Pensioenpremie / 192
2.5.4 Uitvoering van aanvullende pensioenen / 192
2.5.5 Pensioenopbouw en franchise (inbouw AOW) / 193
2.5.6 Systemen van pensioenopbouw / 193
2.5.7 Eerder met pensioen / 195
2.5.8 Indexering / 195
2.5.9 Vrijwillige voortzetting pensioenregeling / 195
2.5.10 Pensioenbreuk / 195
2.5.11 Afkoop van een opgebouwd pensioen / 197
2.5.12 Informatie over pensioenrechten / 198
2.5.13 Verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding / 199
2.5.14 Andere pensioenvormen / 200
2.5.15 Aanvraag van pensioen / 201
2.5.16 Korting pensioenaanspraken en pensioenrechten door een pensioenfonds / 202
2.5.17 Klachten en juridische geschillen / 202
2.5.18 Transitie / 203

HOOFDSTUK 3
Werk en inkomen / 205
3.1 Werkloosheidswet / 205
3.1.1 Wie verzekerd zijn en wie niet / 205
3.1.2 Verzekering in het buitenland / 205
3.1.3 Vrijwillige verzekering / 206
3.1.4 Wanneer recht op uitkering / 206
3.1.5 Werkloos / 206
3.1.6 Uitsluitingsgronden / 210
3.1.7 Duur van de uitkering / 211
3.1.8 Hoogte van de uitkering / 213
3.1.9 Beëindiging recht op uitkering / 214
3.1.10 Opnieuw werkloos: herleving of nieuw recht / 215
3.1.11 Betalingsonmacht van de werkgever / 216
3.1.12 Ziekte tijdens werkloosheid / 216
3.1.13 Overlijden tijdens werkloosheid / 217
3.1.14 Pensioenopbouw tijdens werkloosheid / 217
3.1.15 Melding en aanvraag van uitkering / 217
3.1.16 Verplichtingen en voorschriften / 217
3.1.17 Arbeidsverplichtingen en vrijstelling/ontheffing / 219
3.1.18 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 220
3.1.19 Re-integratie werklozen / 220
3.1.20 Betaling van de uitkering / 223
3.1.21 Inhoudingen op de uitkering / 223
3.1.22 Premie / 223
3.2 Toeslagenwet / 224
3.2.1 Voor wie / 224
3.2.2 Toeslag in het buitenland / 226
3.2.3 Leefvormen / 226
3.2.4 Invloed weigering loondervingsuitkering/loonbetaling bij ziekte / 227
3.2.5 Hoogte van de toeslag / 227
3.2.6 Maximering van de toeslag / 227
3.2.7 Vakantietoeslag / 227
3.2.8 Inkomen en inkomensvrijlating / 228
3.2.9 Aanvraag en uitbetaling toeslag / 228
3.2.10 Voorschriften / 229
3.2.11 Aantonen leefsituatie door toestaan huisbezoek / 229
3.2.12 Gevolgen niet-nakomen voorschriften / 229
3.3 Wet inkomensvoorziening oudere werklozen / 229
3.3.1 Wie hebben recht? / 230
3.3.2 Hoogte en duur van de IOW-uitkering / 231
3.3.3 Verschillen tussen IOW en IOAW / 231
3.3.4 Verplichtingen / 231
3.3.5 Aanvraag en uitbetaling van de IOW-uitkering / 232
3.3.6 Uitkering na overlijden / 233
3.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers / 233
3.4.1 Wie hebben recht? / 233
3.4.2 Hoogte van de IOAW-uitkering / 234
3.4.3 Verschillen tussen IOAW en bijstand (Participatiewet) / 236
3.4.4 Verplichtingen / 236
3.4.5 Aanvraag / 237
3.4.6 Uitbetaling / 237
3.4.7 Uitkering na overlijden / 237
3.4.8 Herleving recht op uitkering / 238
3.5 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen / 238
3.5.1 Wie hebben recht? / 238
3.5.2 Hoogte van de IOAZ-uitkering / 239
3.5.3 Verschil met IOAW / 239
3.5.4 Verplichtingen / 240
3.5.5 Aanvraag / 240
3.5.6 Overige bepalingen / 240
3.6 Participatiewet (bijstand) / 241
3.6.1 Wie in aanmerking komen / 241
3.6.2 Wie niet in aanmerking komen / 241
3.6.3 Bijstand in levensonderhoud / 242
3.6.4 Gezamenlijke huishouding / 244
3.6.5 Verplichtingen / 247
3.6.6 Bijzondere bijstand / 250
3.6.7 Vrijlating van vermogen / 252
3.6.8 Inkomsten en uitkering / 252
3.6.9 Zelfstandigen / 254
3.6.10 Terugvordering en verhaal / 254
3.6.11 Overlijdensuitkering / 255
3.6.12 Aanvraag / 255
3.6.13 Bijstand voor personen die de AOW-leeftijd hebben / 256
3.6.14 Uitbetaling / 256
3.6.15 Bezwaar en beroep / 256
3.7 Re-integratie door de gemeente / 257
3.7.1 Wie in aanmerking komen / 257
3.7.2 Budget gemeente / 258
3.7.3 Re-integratie- en participatie-instrumenten / 258
3.7.4 Participatieplaatsen / 259
3.7.5 Loonkostensubsidie, no-riskpolis of werkplekaanpassingen / 260
3.7.6 Beschut werk / 260
3.7.7 Re-integratie- en participatieverordening / 261
3.8 Arbeidsrecht en sociale zekerheid / 261
3.8.1 Definitie arbeidsovereenkomst / 261
3.8.2 Wettelijk recht op flexibel werken / 261
3.8.3 Proeftijd / 262
3.8.4 Einde arbeidsovereenkomst / 263
3.8.5 Opzegverboden / 266
3.8.6 Tijdelijke contracten / 268
3.8.7 Flexibele arbeidsrelaties / 269
3.9 Wet arbeid en zorg / 272
3.9.1 Zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg Verordening 883/2004 / 273
3.9.2 Geboorteverlof en aanvullend geboorteverlof / 278
3.9.3 Ouderschapsverlof / 280
3.9.4 Andere verlofvormen / 282
3.9.5 Onbetaald verlof en sociale verzekeringen / 283
3.10 Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) / 283
3.10.1 Doel Wet gemeentelijke schuldhulpverlening / 284
3.10.2 Hoe is de toegang tot schuldhulpverlening geregeld? / 285
3.10.3 Wat valt onder gemeentelijke schuldhulpverlening? / 288
3.10.4 Wie komen er in aanmerking? / 289
3.10.5 Wie komen er niet in aanmerking? / 290
3.10.6 Aanbod schuldhulpverlening / 290

HOOFDSTUK 4
Vreemdelingen / 299
4.1 Rechtmatigheid van verblijf in Nederland / 299
4.2 Zorgverzekering vreemdelingen / 299
4.3 Bijstand en andere inkomensondersteunende voorzieningen / 300
4.3.1 Bijstand / 300
4.3.2 Bijzondere verstrekkingen / 301
4.3.3 Wet maatschappelijke ondersteuning / 301
4.3.4 Toeslagen / 302

HOOFDSTUK 5
Internationale sociale zekerheid / 303
5.1 Verdragen en verordeningen / 303
5.2 Verordening 883/2004 / 304
5.2.1 Einde werking overgangsbepaling Verordening 883/2004 / 304
5.3 Bilaterale verdragen / 304
5.4 Doelstellingen / 305
5.4.1 Gelijke behandeling van elkaars onderdanen / 305
5.4.2 Vaststellen welke wetgeving van toepassing is / 306
5.4.3 Het verlenen van uitkeringen en verstrekkingen in het andere land / 308
5.4.4 Samentelling van tijdvakken / 311
5.4.5 Berekening van de uitkeringen of pensioenen / 311
5.5 Aanvragen van pensioenen en uitkeringen / 313
5.6 Verhuizing naar het buitenland / 314
5.7 Beëindiging recht op uitkering bij deelname aan een terroristische organisatie / 314
5.8 Brexitdeal / 315
5.9 Vluchtelingen uit Oekraïne / 316

HOOFDSTUK 6
Boeten, maatregelen en terug- en invordering / 319
6.1 Administratieve maatregel / 319
6.1.1 Maatregelen op te leggen door de gemeenten / 320
6.1.2 Maatregelen op te leggen door de SVB of UWV / 321
6.2 Bestuurlijke boete bij uitkeringsfraude / 321
6.2.1 Hoogte boete / 322
6.2.2 Boete door Centraal Administratie Kantoor (CAK) / 323
6.3 Terugvordering en invordering / 323
6.3.1 Verrekening en terugbetaling / 324
6.3.2 Afzien van terugvordering / 325
6.4 Beslaglegging en beslagvrije voet / 325

HOOFDSTUK 7
Bezwaar, beroep en klachten / 327
7.1 Beslistermijnen primaire beslissing / 327
7.2 Dwangsom en versneld beroep / 328
7.3 Bezwaar / 329
7.3.1 Mediation bij UWV en gemeenten / 330
7.3.2 Afwijkende procedure Zorgverzekeringswet / 330
7.3.3 Procedure Wet langdurige zorg / 331
7.3.4 Rechtstreeks beroep / 331
7.4 Beroep / 331
7.4.1 Digitaal procederen / 332
7.4.2 Elektronisch berichtenverkeer met een bestuursorgaan / 333
7.5 Hoger beroep / 333
7.6 Voorlopige voorziening / 333
7.7 Kosten/schadevergoeding / 333
7.7.1 Schadevergoeding bij overschrijding van de redelijke termijn / 334
7.8 Kosten van het (hoger) beroep en de voorlopige voorziening / 334
7.9 Klachten / 335

HOOFDSTUK 8
Organisatie sociale zekerheid / 337
8.1 Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) / 337
8.2 Sociale Verzekeringsbank (SVB) / 338
8.3 Gemeenten / 338
8.4 Digitaal klantdossier / 338
8.5 DigiD / 339
8.6 Toezicht / 339
8.7 Zorgverzekeraars en toezicht op de uitvoering van de Zvw en Wlz / 339
8.8 Belastingdienst / 340

HOOFDSTUK 9
Samenvattend overzicht (bedragen) / 341

HOOFDSTUK 10
Structuurschema sociale zekerheid / 349
Trefwoordenregister / 351