Boom Basics Europees recht

I Een korte historie van de Europese integratie 9

II De Verdragen 13
1 Inleiding 13
2 Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) 14
3 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) 16
4 Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie 19

III Instellingen en organen 21
5 Inleiding 21
6 Het Europees Parlement (art. 13-14 VEU, art. 223-234 VWEU; Reglement van het Europees Parlement) 22
7 Europese Raad (art. 13 en 15 VEU, art. 235-236 VWEU) 28
8 De Raad (art. 13 en 16 VEU, art. 237-243 VWEU, Reglement van Orde Raad) 30
9 De Europese Commissie (art. 13 en 17 VEU, art. 244-250 VWEU) 34
10 Hof van Justitie van de Europese Unie (art. 13, art. 19 VEU, art. 251-281 VWEU, Statuut Hof) 43
11 Rekenkamer (art. 13 VEU, art. 285-287 VWEU) 44
12 Europees Stelsel van Centrale Banken en de Europese Centrale Bank (art. 13 VEU, art. 127-133 en 282-284 VWEU, Protocol betreffende de Statuten van het ESCB en de ECB) 45

IV Algemene beginselen van Unierecht 47
13 Inleiding 47
14 Attributie 47
15 Voorrang 49
16 Rechtstreekse werking 50
17 Richtlijnconforme interpretatie 54
18 Unietrouw 55
19 Subsidiariteit 56
20 Proportionaliteit (evenredigheid) 57
21 Mensenrechten 58
22 Gelijkheid 59

V De Unie als regelgever 62
23 Inleiding 62
24 Verordeningen 64
25 Besluiten 64
26 Richtlijnen 65
27 Adviezen en aanbevelingen 66

VI Besluitvorming 67
28 Inleiding 67
29 De gewone wetgevingsprocedure 69
30 Bijzondere wetgevingsprocedures 71
31 Goedkeuring 72
32 Sluiten van internationale verdragen 72
4 Boom Basics
33 Begroting 74
34 Verdragswijziging 75
35 Toetreding nieuwe lidstaten 76
36 Uittreding van lidstaten 76

VII Burgerschap 78
37 Wie is een Unieburger? 78
38 De Rechten van Unieburgers 78
39 Het recht om te reizen en verblijven binnen de EU 79
40 De Burgerschapsrichtlijn, Richtlijn 2004/38/EG 79
41 Verblijf in een lidstaat anders dan de eigen lidstaat 80
42 Voldoende middelen van bestaan 81
43 Permanent verblijfsrecht 83
44 Gelijkheid in het gastland 83
45 Familierechten van Unieburgers 85
46 De Belgiëroute 87
47 Uitzetting van Unieburgers 88
48 Formaliteiten 89
VIII Interne markt 91
49 Inleiding 91
50 Interne markt 92
51 Goederen: tarifaire beperkingen 94
52 Goederen: belastingen met onderscheid 95
53 Beginselen van vrij verkeer 97
54 Goederen: kwantitatieve beperkingen 101
55 Wederzijdse erkenning 103
56 Verkoopmodaliteiten 104
57 Uitvoerbeperkingen 106
58 Uitzonderingen op art. 34 en 35 VWEU 106
59 Vrij verkeer van werknemers 109
60 Definitie van werknemer 109
61 Rechten van werknemers 110
62 Non-discriminatoire beperkingen op het vrije verkeer van werknemers 111
63 Uitzonderingen op art. 45 VWEU 111
64 Vrij verkeer van diensten 112
65 Het recht van vestiging 113
66 Verdragsuitzonderingen op art. 49 en 56 VWEU 117
67 Vrij verkeer van kapitaal 118
68 Harmonisatie 120
69 Voorbeeld van harmonisatie: De Dienstenrichtlijn 122

IX Mededingingsregels in het Werkingsverdrag 126
70 Inleiding 126
71 Het EU-mededingingsrecht 126

X Economische en Monetaire Unie 146
72 Inleiding 146
73 Economische coördinatie 147
74 Monetaire Unie 155

XI Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht 158
75 Inleiding 158
76 De buitengrenzen van de EU 159
77 Justitiële samenwerking in burgerlijke zaken 159
78 Justitiële samenwerking in strafzaken 160
6 Boom Basics
79 Politiële samenwerking 161
80 Besluitvorming in de Ruimte 161

XII Externe betrekkingen van de EU 163
81 Inleiding 163
82 Externe bevoegdheden onder het Werkingsverdrag 164
83 GBVB en GVDB 165
84 Doorwerking en rangorde van het internationale recht in de rechtsorde van de Unie 167

XIII Rechtsbescherming in de Europese Unie 171
85 Inleiding 171
86 Verdragsschendingsprocedure (art. 258-259 VWEU) 171
87 Procedure inzake opleggen van forfaitaire som en/of dwangsom (art. 260 lid 2 VWEU) 176
88 Beroep tot nietigverklaring (art. 263 VWEU) 179
89 Actie wegens nalaten (art. 265 VWEU) 187
91 Contractuele en niet-contractuele aansprakelijkheid van de Unie (art. 268 en 340 VWEU) 195
92 Bijzonder geval: aansprakelijkheid van de lidstaten 198

XIV Europese juridische informatie vinden 202
93 Wetgeving 202
94 Rechtspraak 204
95 Het vinden van juridische informatie 206

Trefwoordenregister 207
Europees recht 7