Kern van het arbeidsrecht

1 De arbeidsverhouding 17
1.1 Openingscasus – NEE tegen zzp 17
1.2 Inleiding 18
1.3 Het bijzondere karakter van de arbeidsovereenkomst 18
1.4 Kwalificatie van de overeenkomst 20
1.5 Werknemer of zelfstandige? 20
1.5.1 De elementen van artikel 7:610 BW 20
1.5.2 Kwalificatie van de overeenkomst en de elementen van artikel 7:610 BW 25
1.5.3 ABN-Amro/Malhi-verweer 38
1.5.4 De betekenis van het rechtsvermoeden van artikel 7:610a BW 39
1.5.5 Checklist kwalificatie arbeidsovereenkomst 40
1.5.6 Zelfstandige 40
1.6 Afsluiting 42

2 Atypische arbeidsrelaties 45
2.1 Openingscasus – Riders on the storm 45
2.2 Inleiding 46
2.3 De oproepovereenkomst 46
2.3.1 Wettelijke definitie oproepovereenkomst 47
2.3.2 De rechtsbescherming van oproepwerknemers 48
2.4 Uitzending en payrolling 54
2.5 De uitzendovereenkomst 54
2.5.1 Uitzendbeding en loondoorbetaling 55
2.5.2 Ketenregeling 56
2.6 De payrollovereenkomst 56
2.7 Nieuwe flexwetgeving? 58
2.8 Afsluiting 59

3 Loon en arbeid 61
3.1 Openingscasus – Ik heb misschien corona 61
3.2 Inleiding 62
3.3 Wat is loon? 62
3.4 De loondoorbetalingsverplichting: risicoverdeling bij gebrek aan werk 63
3.4.1 Het gewijzigde artikel 7:628 BW 63
3.4.2 Categorieën: wel of niet loon doorbetalen? 65
3.5 Contractuele risicoverdeling 71
3.6 Bereidheid om arbeid te verrichten 72
3.7 Loonvordering en overwerk 73
3.8 Beperking van de loonvordering 75
3.9 Afsluiting 76

4 Bijzondere bedingen 77
4.1 Openingscasus – Koffie verkeerd 77
4.2 Inleiding 78
4.3 Het proeftijdbeding 78
4.3.1 Wettelijke vereisten 79
4.3.2 De ‘ijzeren proeftijd’ 82
4.4 Het concurrentiebeding 85
4.4.1 Wettelijke vereisten 86
4.4.2 Wijzen waarop het concurrentiebeding zijn werking (gedeeltelijk) verliest 89
4.4.3 Toekenning van een vergoeding aan de werknemer 92
4.4.4 Onrechtmatige concurrentie zonder concurrentiebeding 93
4.4.5 Voorgenomen hervorming concurrentiebeding 93
4.5 Het boetebeding 93
4.5.1 Wettelijke vereisten 94
4.5.2 Afwijking ten aanzien van werknemers die meer dan minimumloon verdienen 95
4.5.3 Boeteregime en concurrentiebeding 96
4.6 Het geheimhoudingsbeding 96
4.7 Het studiekostenbeding 97
4.7.1 Criteria uit de rechtspraak 97
4.7.2 Het studiekostenbeding in relatie tot de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden (Wtva) 100
4.8 Afsluiting 101

5 Wijzigen arbeidsvoorwaarden 103
5.1 Openingscasus – In iemands vaarwater zitten 103
5.2 Inleiding 104
5.3 Arbeidsvoorwaarden 104
5.3.1 Verworven recht 104
5.3.2 Instructierecht 105
5.4 Manieren van wijziging 106
5.4.1 Ad 1. Instemming werknemer 106
5.4.2 Ad 2. Eenzijdig wijzigingsbeding 106
5.4.3 Ad 3. Goed werknemerschap 110
5.4.4 Ad 4. Redelijkheid en billijkheid 113
5.4.5 Ad 5. Onvoorziene omstandigheden 114
5.5 Collectief versus individueel 115
5.6 Werknemerswijzigingsverzoek 116
5.7 Afsluiting 117

6 Schade tijdens arbeidsovereenkomst 119
6.1 Openingscasus – De sterkste man van Kop van Zuid 119
6.2 Inleiding 120
6.3 Aansprakelijkheid van de werkgever 120
6.3.1 Aansprakelijkheid op grond van artikel 7:658 BW 120
6.3.2 Aansprakelijkheid op grond van artikel 7:611 BW 135
6.4 Aansprakelijkheid van de werknemer 142
6.4.1 Schade veroorzaakt bij de uitvoering van de overeenkomst 144
6.4.2 Ad 1. Opzet en bewuste roekeloosheid in artikel 7:661 BW 146
6.4.3 Ad 2. Omstandigheden van het geval en de aard van de overeenkomst 147
6.4.4 Ad 3. Schriftelijke afwijking en verzekering 148
6.5 Afsluiting 148

7 Einde arbeidsovereenkomst 149
7.1 Openingscasus – Some advice please 149
7.2 Inleiding 150
7.3 Het Nederlandse ontslagstelsel 150
7.3.1 Vereiste 1: Redelijke ontslaggrond 155
7.3.2 Vereiste 2: Herplaatsing 161
7.3.3 Opzegtermijnen 162
7.3.4 Onregelmatige opzegging 164
7.3.5 Opzegverboden 164
7.3.6 De transitievergoeding 167
7.3.7 Additionele ontslagvergoedingen 173
7.3.7.1 Billijke vergoeding 173
7.3.7.2 De i-vergoeding (cumulatievergoeding) 178
7.3.7.3 Samenloop transitievergoeding, billijke vergoeding en i-vergoeding 179
7.3.7.4 De schadevergoeding 179
7.4 De opzeggingsprocedure 179
7.4.1 Ontslag op staande voet 180
7.4.2 Vereisten 180
7.4.3 Opzegging wegens een dringende reden en recht op loon tijdens hoger beroep (Wilco-exceptie) 187
7.4.4 Proeftijdontslag 189
7.4.5 Sancties en rechtsbescherming 190
7.4.6 Vernietiging van de opzegging of billijke vergoeding 190
7.5 De ontbindingsprocedure 194
7.5.1 Ontbinding op grond van artikel 7:669 lid 3 sub a of b BW na weigering toestemming UWV 195
7.5.2 Doorwerken opzegverboden in ontbindingsprocedure 196
7.5.3 Ontbindingstermijn en additionele billijke vergoeding 198
7.5.4 Ontbinding op verzoek van werknemer 199
7.6 Hoger beroep tegen een beschikking van de rechter 200
7.6.1 Verzoek tot herstel van de arbeidsovereenkomst of vernietiging van de opzegging ten onrechte toegewezen 200
7.6.2 Verzoek tot herstel van de arbeidsovereenkomst of vernietiging van de opzegging ten onrechte afgewezen 200
7.6.3 Herroeping van de rechterlijke beschikking 201
7.7 Einde van rechtswege 202
7.7.1 Definitie tijdelijk contract 202
7.7.2 Aanzegging arbeidsovereenkomst bepaalde tijd 203
7.7.3 De ketenregeling (3x3x6-regel) 204
7.7.4 Ontbindende voorwaarde 208
7.8 Einde met wederzijds goedvinden 209
7.8.1 Schriftelijke beëindigingsovereenkomst ex artikel 7:670b BW 209
7.9 Afsluiting 211

8 Collectief ontslag 213
8.1 Openingscasus – Verplichtingen bij collectief ontslag? 213
8.2 Inleiding 214
8.3 De WMCO 214
8.3.1 Werkingssfeer WMCO 216
8.4 Wanneer is sprake van collectief ontslag? 221
8.4.1 Ad 1. Tijdvak van drie maanden 221
8.4.2 Ad 2. Getalscriterium 223
8.4.3 Ad 3. Werkzaam binnen één werkgebied 223
8.4.4 Ad 4. Beëindiging van arbeidsovereenkomsten 224
8.5 Verplichtingen bij collectief ontslag 224
8.5.1 Melding aan vakbonden en bevoegd gezag 224
8.5.2 Vorm en inhoud melding 226
8.5.3 Timing en volgorde van melding 227
8.5.4 Doel en inhoud raadplegen vakbonden 228
8.5.5 Doel melding aan het UWV 229
8.5.6 Rol van de ondernemingsraad bij de raadplegingsprocedure 229
8.6 In behandeling nemen ontslaginitiatieven 230
8.7 Wachttijd 233
8.8 Faillissement 234
8.9 Gevolgen van niet naleven verplichtingen 234
8.10 Geheimhouding 235
8.11 Sociaal plan 236
8.11.1 Gebondenheid aan sociaal plan 237
8.11.2 Sociaal plan een cao? 238
8.11.3 Sociaal plan en de transitievergoeding 240
8.11.4 Hardheidsclausule 240
8.12 Afsluiting 241

9 Medezeggenschap 243
9.1 Openingscasus – Rechten COR van Mail_NL 243
9.2 Inleiding 243
9.3 Instellen ondernemingsraad 244
9.3.1 Ad 1. Ondernemer 245
9.3.2 Ad 2. Onderneming 245
9.3.3 Ad 3. Getalscriterium 249
9.3.4 Verschillende soorten ondernemingsraden: lokale OR, GEMOR, COR, GOR en EOR 251
9.3.5 Medezeggenschap in kleine ondernemingen 256
9.3.6 Beste medezeggenschapsstructuur? 258
9.4 Samenstelling ondernemingsraad 261
9.5 Het reglement 261
9.6 Einde lidmaatschap ondernemingsraad 263
9.6.1 Ad 1. Aflopen zittingsduur 264
9.6.2 Ad 2. Einde dienstverband 264
9.6.3 Ad 3. Ontslag als OR-lid 264
9.7 Commissies 266
9.8 Faciliteiten ondernemingsraad en bescherming OR-leden 267
9.9 Rechten ondernemingsraad 269
9.9.1 Recht op overleg en recht van initiatief 270
9.9.2 Adviesrecht 271
9.9.3 Instemmingsrecht 281
9.9.4 Informatierecht 283
9.10 Geschillenregeling 285
9.11 Medezeggenschap bij faillissement 287
9.12 SER Fusiegedragsregels 289
9.12.1 Fusie 290
9.12.2 Toepassing Fusiegedragsregels 291
9.12.3 Verplichtingen Fusiegedragsregels 292
9.12.4 Naleving Fusiegedragsregels 292
9.12.5 Samenloop met de WOR 293
9.13 Afsluiting 294

10 Cao-recht 297
10.1 Openingscasus – Droom Hotels-cao 297
10.2 Inleiding 299
10.3 Wat is een cao? 299
10.3.1 Soorten cao’s: ondernemings- versus bedrijfstak-cao 301
10.3.2 Overige eisen: rechtsbevoegdheid, statutairerepresentativiteit en aanmelding 302
10.3.3 Soorten cao-bepalingen: standaard- en minimumbepalingen 303
10.3.4 Normatieve, obligatoire en diagonale cao-bepalingen 304
10.4 Gebondenheid aan cao’s 305
10.4.1 Gebondenheid op grond van de WCAO: de ‘artikel 9/12/13-werknemer’ 306
10.4.2 Gebondenheid op grond van de WCAO: de ‘artikel 14-werknemer’ 310
10.4.3 Gebondenheid op grond van de WAVV 312
10.4.4 Gebondenheid door een incorporatiebeding 314
10.5 Nawerking 315
10.5.1 Nawerking en de WCAO 316
10.5.2 Nawerking en de WAVV 317
10.5.3 Nawerking bij samenloop WCAO en WAVV 317
10.6 Uitleg van de cao (en het sociaal plan) 318
10.7 Afsluiting 320

11 Overgang van onderneming 323
11.1 Openingscasus – Outsourcing cateringactiviteiten een ovo? 323
11.2 Inleiding 323
11.3 Juridisch kader 324
11.3.1 Achtergrond Europese richtlijn 324
11.3.2 Overgang van onderneming in de Nederlandse wetgeving 325
11.3.3 Werkingssfeer Nederlandse ovo-regelgeving 326
11.4 Wanneer is sprake van een overgang van onderneming? 326
11.4.1 Voorwaarde 1: economische eenheid 327
11.4.2 Voorwaarde 2: overgang met identiteitsbehoud 333
11.4.3 Voorwaarde 3: krachtens overeenkomst, fusie of splitsing 342
11.5 Rechtsgevolgen overgang van onderneming 347
11.5.1 Pijler 1: automatische overgang naar de verkrijger met behoud van rechten en plichten 347
11.5.2 Pijler 2: ontslagbescherming en ETO-redenen 372
11.5.3 Pijler 3: informatie- en consultatierechten 375
11.6 Beperkt regime bij faillissement 378
11.7 Afsluiting 381

12 Sociale zekerheid 383
12.1 Openingscasus I – Gliding into the weekend like… 383
12.2 Openingscasus II – Stromende liefde 383
12.3 Inleiding 384
12.4 Arbeidsongeschikt wegens ziekte 384
12.4.1 Periode 1: de eerste twee jaren van arbeidsongeschiktheid: artikel 7:629 BW 385
12.4.2 Ziektewet 393
12.4.3 Periode 2: na de eerste 104 weken: de Wet WIA 396
12.5 Werkloosheid en ontslag 400
12.5.1 Pijler 1: het recht op WW 400
12.5.2 Pijler 2: geldend maken recht op WW-uitkering 406
12.5.3 Pijler 3: uitbetaling WW-uitkering 413
12.6 Afsluiting 413

Jurisprudentieregister 415