Van haven en handel
Hoofdzaken van het handelsrecht
Samenvatting
Deze titel biedt een algemene inleiding tot rechtsgebieden die de kern van het handelsrecht uitmaken: koop, vervoer, betalingstechnieken en waardepapieren. De uitgave geldt als meest up-to-date publicatie in zijn soort en daardoor van waarde voor iedereen die meer kennis op wil doen over het handelsrecht. De economie draait op handel en de rechtsregels betreffende de handel nemen dan ook een centrale plaats in binnen het rechtssysteem.
Van haven en handel behandelt de rechtsgebieden die de kern van het handelsrecht uitmaken. Hoewel het boek een inleiding blijft, gaat het uitgebreider in op deze onderwerpen dan vergelijkbare leerboeken. De titel geldt zelfs als de meest recente en up-to-date publicatie in zijn soort.
In een inleidend hoofdstuk komen de aard en inhoud van het handelsrecht aan de orde. Er wordt ingegaan op de onderlinge samenhang tussen de verschillende overeenkomsten en verhoudingen die in het handelsrecht een rol spelen. In de daaropvolgende hoofdstukken wordt dieper ingegaan op de koop, het vervoer, de wijzen van betaling van handelsgoederen en de waardepapieren. Tot slot wordt aandacht besteed aan een aantal verwante rechtsdomeinen, waarbij specifiek ingegaan wordt op hun belang voor de handel. Denk aan de rol en juridische betekenis van hulp- en tussenpersonen, waarbij onder meer derdenwerking van verweermiddelen, handelsagentuur en distributie aan de orde komen.
Omdat risico's, verbonden aan vervoer doorgaans door verzekering afgedekt worden, komt ook het verzekeringsrecht in dit boek aan de orde. Daarnaast passeren ook zeerechtelijke onderwerpen de revue, zoals het aanvaringsrecht, verzekeringsrecht, de hulpverlening en beperking van aansprakelijkheid.
In deze 4e druk van Van haven en handel is een hoofdstuk over intellectuele eigendomsrechten toegevoegd. Hierin komen het auteursrecht, het merkenrecht, het modellenrecht, het octrooirecht en het handelsnaamrecht aan de orde. De introductie spreekt een bredere doelgroep aan van iedereen die met het handelsrecht in aanraking komt. Denk hierbij niet alleen aan (praktijk)juristen, maar ook aan rechtenstudenten in de bachelorfase en eenieder die geïnteresseerd is in het handelsrecht.
Specificaties
Over Nellie van Tiggele-van der Velde
Over Tobias Cohen Jehoram
Inhoudsopgave
Inleiding Handelsrecht / 1
1.1 Opzet van dit hoofdstuk / 2
1.2 Codificatie van het handelsrecht / 2
1.3 Handelsverkeer als geschakelde goederenstroom / 3
1.4 Samenhang overeenkomsten; het verhaal van de opgeluchte koper / 5
1.5 Eigen gezicht van het handelsverkeer; kenmerken / 7
1.6 Plan van behandeling / 9
HOOFDSTUK 2
Handelskoop / 11
2.1 Inleiding / 12
2.2 Koop – consumentkoop – internationale koop / 13
2.3 Handelskoop / 15
2.3.1 Het standaardcontract / 15
2.3.2 Marktprijzen / 17
2.3.3 Keten van koopovereenkomsten / 17
2.3.4 Transport, verzekering en betaling / 18
2.3.5 Overmacht-clausules / 21
2.4 Eigendomsoverdracht / 22
2.5 Aflevering / 23
2.6 Risico / 25
2.7 Handelsbedingen – Incoterms / 27
2.8 FOB of CIF / 31
2.9 FOB in detail onder de Incoterms® 2020 / 33
2.10 Handelsbedingen in opkomst / 34
2.11 Rechtsmiddelen bij wanprestatie van de verkoper / 35
2.11.1 Conformiteit / 35
2.11.2 Weigering / 36
2.11.3 Nakoming / 37
2.11.4 Ontbinding / 37
2.12 Nakoming en ontbinding naar Engels recht / 39
2.12.1 Inleiding / 39
2.12.2 Condition / 40
2.12.3 Warranty / 41
2.12.4 Innominate term / 41
2.13 Andere internationale koopovereenkomsten / 42
Verdiepende literatuur / 43
HOOFDSTUK 3
Vervoer van goederen / 45
3.1 Inleiding / 46
3.1.1 Transport. Economisch belang / 46
3.1.2 Vervoerovereenkomst. Terminologie / 46
3.2 Vervoer vs. andere overeenkomsten / 47
3.2.1 Vervoer en expeditie / 47
3.2.2 Vervoer en bewaarneming / 50
3.2.3 Vervoer en bevrachting / 51
3.3 Vervoersmodaliteiten / 53
3.3.1 Inleiding / 53
3.3.2 Unimodaal vervoer / 53
3.3.3 Multimodaal vervoer / 53
3.3.4 Unimodaal ‘plus’ / 54
3.4 Toepasselijk recht / 54
3.4.1 Zeevervoer / 54
3.4.2 Vervoer over binnenwateren / 56
3.4.3 Wegvervoer / 56
3.4.4 Spoorvervoer / 57
3.4.5 Luchtvervoer / 58
3.4.6 Multimodaal vervoer / 58
3.4.7 Restregime / 60
3.5 Transportdocumenten / 60
3.5.1 Informatie – algemeen / 61
3.5.2 Ontvangstbewijs / 61
3.5.3 Bewijs van de vervoerovereenkomst / 62
3.5.4 Waardepapier / 63
3.5.5 Transportdocumenten en toepasselijk regime / 63
3.6 Uitvoering van het transport / 63
3.6.1 Laden, stuwen, lossen / 63
3.6.2 Verplaatsing / 65
3.6.3 Aflevering / 65
3.7 Aansprakelijkheid van de vervoerder / 66
3.7.1 Basisbeginsel: vermoeden van aansprakelijkheid / 66
3.7.2 Verweermiddelen voor de vervoerder / 68
3.7.3 Tegenbewijs door de ladingbelanghebbenden / 74
3.7.4 Schadebegroting en beperking van aansprakelijkheid / 75
3.7.5 Verjaring / 78
3.7.6 Vorderingsrecht / 78
Verdiepende literatuur / 79
HOOFDSTUK 4
Waardepapieren. Order- en toonderpapieren / 81
4.1 Definitie. Ontstaan / 82
4.2 Overdracht van waardepapieren / 83
4.3 Waardepapieren vs. bewijsmiddelen / 84
4.4 Soorten waardepapieren / 84
4.5 Papieren op naam (rektapapieren) / 86
4.6 Wettelijk regime / 86
4.7 Open stelsel / 86
4.8 Eigendom en houderschap / 87
4.8.1 Eigendom / 87
4.8.2 Houderschap / 88
4.9 Kenmerken / 89
4.9.1 Presentatieregel / 89
4.9.2 Legitimatie / 90
4.9.3 Verweermiddelen. Abstractie en vertrouwensbescherming / 90
4.9.4 Strikte interpretatie / 96
4.10 Het uitgewerkte waardepapier. Kwijting / 96
HOOFDSTUK 5
Betalings- en zekerheidstechnieken / 99
5.1 Inleiding / 100
5.2 Geld en betaling / 100
5.3 (Elektronische) bankoverschrijving / 102
5.4 De wissel(brief) / 104
5.5 Documentair incasso (Cash Against Documents, CAD) / 108
5.6 Documentair krediet (Letter of Credit, L/C) / 110
5.6.1 Autonome verbintenis / 112
5.6.2 Strikte interpretatie en strikte conformiteit / 113
5.6.3 Weigeringsgronden / 116
5.6.4 Positie van de bank(en) / 117
5.7 Garanties / 120
Verdiepende literatuur / 122
HOOFDSTUK 6
Hulp- en tussenpersonen / 125
6.1 Inleiding / 126
6.2 Het wettelijk kader. Opdracht / 127
6.2.1 Opdracht – algemeen / 127
6.2.2 Lastgeving / 129
6.2.3 Bemiddeling / 131
6.2.4 Agentuurovereenkomst / 132
6.3 Hulppersonen: derdenwerking / 132
6.3.1 Inleiding / 132
6.3.2 Contractuele bescherming: het eigen contract / 133
6.3.3 Contractuele bescherming: Himalaya-clausules / 135
6.3.4 Wettelijke bescherming / 137
6.4 Tussenpersonen / 140
6.4.1 Inleiding / 140
6.4.2 Agentuurovereenkomst / 141
6.4.3 Distributie / 147
6.4.4 Franchise / 149
Verdiepende literatuur / 151
HOOFDSTUK 7
Zeerecht / 153
7.1 Publiek vs. privaat zeerecht / 154
7.2 Aanvaring / 154
7.2.1 Toepasselijk recht / 154
7.2.2 Schip, aanvaring en schadevaring / 155
7.2.3 Aansprakelijkheid uit aanvaring. Schuld van het schip / 157
7.2.4 Verjaringstermijn / 160
7.3 Hulpverlening / 160
7.3.1 Toepasselijk recht / 160
7.3.2 Toepassingsgebied. Vereisten / 161
7.3.3 Hulpverleningscontracten / 162
7.3.4 Hulploon / 163
7.4 Beperking van aansprakelijkheid / 164
7.4.1 Begrip / 164
7.4.2 Toepasselijk recht / 164
7.4.3 Tonnagebeperking / 165
7.4.4 Wie kan beperking inroepen? / 166
7.4.5 Welke vorderingen zijn voor beperking vatbaar? / 166
7.4.6 Beperkingsmechanisme. Fondsvorming / 167
7.4.7 Doorbreking van beperking van aansprakelijkheid / 167
HOOFDSTUK 8
Verzekeringsrecht / 169
8.1 Inleiding / 170
8.2 Totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst en vervoer: verzekeren ter beurze / 172
8.2.1 De assurantiebeurs / 172
8.2.2 De beursmakelaar / 174
8.3 Onzeker voorval / 175
8.3.1 Onzeker voor partijen / 175
8.3.2 Eigen gebrek / 176
8.3.3 Eigen schuld / 177
8.4 Uberrimae fideï: verzekering en het vereiste van de uiterste goede trouw / 180
8.4.1 Mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekeringsovereenkomst / 180
8.4.2 Verzekering en goede trouw / 181
8.4.3 Onderzoeksplicht; het vragenformulier / 182
8.4.4 Verzwijging; vier vereisten / 183
8.4.5 Illustratie van verzwijging in de rechtspraak / 185
8.4.6 Sanctie bij vastgestelde verzwijging: opzegging / 189
8.4.7 Sanctie bij verzwijging: het recht op uitkering / 190
8.4.8 Het moment van totstandkoming en de looptijd: de relatie met het leerstuk risicoverzwaring / 191
8.5 Indemniteitsbeginsel / 192
8.5.1 Belang / 193
8.5.2 Illustratie van belang / 193
8.5.3 Belang, bijzondere gevallen / 194
8.5.4 Over- en onderverzekering / 196
8.5.5 Indemniteit en (voorafgaande) taxatie / 197
8.5.6 Nieuw voor oud en herbouwwaarde / 198
8.5.7 Bereddingskosten en andere extra’s / 201
8.5.8 Dubbele verzekering / 203
8.5.9 Sommenverzekering / 204
8.6 Derden bij de verzekering / 205
8.6.1 Verzekering aan order of toonder / 205
8.6.2 Verzekering voor wie het aangaat / 206
8.6.3 Verzekering volgt belang / 206
8.6.4 Subrogatie en abandonnement / 207
8.6.5 Directe actie en voorrecht / 209
Verdiepende literatuur / 210
HOOFDSTUK 9
Intellectuele eigendomsrechten / 211
9.1 Inleiding / 212
9.2 Algemene kenmerken / 212
9.3 Auteursrecht / 216
9.3.1 Wettelijk kader / 216
9.3.2 Wat wordt beschermd? / 216
9.3.3 Formaliteiten / 217
9.3.4 Wie is de rechthebbende? / 218
9.3.5 Rechten van de auteursrechthebbende / 218
9.3.6 Einde van het auteursrecht / 221
9.4 Merkenrecht / 221
9.4.1 Wettelijk kader / 221
9.4.2 Wat wordt beschermd? / 222
9.4.3 Vereisten / 224
9.4.4 Vestigingsprocedure / 227
9.4.5 Rechten van de merkhouder / 228
9.4.6 Einde van het merkrecht / 231
9.5 Modellenrecht / 232
9.5.1 Wettelijk kader / 232
9.5.2 Wat wordt beschermd? / 232
9.5.3 Vereisten / 233
9.5.4 Vestigingsprocedure / 234
9.5.5 Rechten van de modelhouder / 234
9.5.6 Einde van het modelrecht / 234
9.6 Octrooirecht / 235
9.6.1 Wettelijk kader / 235
9.6.2 Wat wordt beschermd? / 235
9.6.3 Vereisten / 236
9.6.4 Vestigingsprocedure / 237
9.6.5 Rechten van de octrooihouder / 239
9.6.6 Einde van het octrooirecht / 241
9.7 Handelsnaamrecht / 241
9.7.1 Wettelijk kader / 241
9.7.2 Wat wordt beschermd? / 241
9.7.3 Rechten van de handelsnaamgebruiker / 242
9.7.4 Einde van het handelsnaamrecht / 242
Verdiepende literatuur / 242
Artikelenregister / 245
Jurisprudentieregister / 253
Jurisprudentieregister op zaaknaam / 257
Trefwoordenregister / 261
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht