Johannes Bijlsma is universitair docent strafrecht aan het Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen van de Universiteit Utrecht.
Meer over Johannes BijlsmaHet voorwaardelijk sepot
Normering, praktijk, evaluatie
Samenvatting
In dit boek wordt verslag gedaan van een empirisch en juridisch onderzoek naar het voorwaardelijk sepot. In een uitvoerig dossieronderzoek is de huidige praktijk van het voorwaardelijk sepot voor het eerst gedetailleerd in kaart gebracht. Vervolgens is beoordeeld of de praktijk zich binnen de juridische grenzen beweegt.
Regelmatig worden bijzondere voorwaarden aan een sepot verbonden die betrekking hebben op het psychisch welbevinden van de verdachte, zoals ambulante behandeling of een gedragsinterventie. De huidige regeling van het voorwaardelijk sepot bevat onvoldoende waarborgen om te garanderen dat deze praktijk in overeenstemming is met het recht.
Op grond van deze vaststelling wordt een ingrijpende herziening van de regeling van het voorwaardelijk sepot uitgewerkt. Daarnaast worden aanbevelingen gedaan die zien op het vervolgingsbeleid. Dit onderzoek heeft als basis gediend voor het in dit boek als bijlage opgenomen advies aan het College van Procureurs-Generaal van de daartoe ingestelde commissie onder voorzitterschap van hoofdofficier van justitie Jan Eland.
Het boek is van belang voor de strafrechtspraktijk – in het bijzonder voor officieren van justitie – en voor academici.
Dit boek is het vierde boek in de serie ‘OM-reeks’. De ‘OM-reeks’ is een boekenreeks waarin juridisch-inhoudelijke publicaties verschijnen met onderwerpen die gerelateerd zijn aan het werk van het openbaar ministerie. De ‘OM-reeks’ staat onder redactie van mr. G.C. Haverkate (directeur van het Wetenschappelijk Bureau van het Openbaar Ministerie), prof. mr. B.F. Keulen (advocaat-generaal bij de Hoge Raad en hoogleraar straf- en strafprocesrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen) en prof. mr. A.E. Harteveld (advocaatgeneraal bij de Hoge Raad en bijzonder hoogleraar toezicht op strafvorderlijk overheidsoptreden aan de Rijksuniversiteit Groningen).
Specificaties
Inhoudsopgave
Voorwoord 5
Afkortingen 11
Inleiding 13
1 De normering van het voorwaardelijk sepot 17
1.1 Inleiding 17
1.2 Rechtskarakter van het (on)voorwaardelijk beleidssepot 17
1.2.1 Inleiding 17
1.2.2 De eenzijdige rechtsbetrekking en het (on)voorwaardelijk beleidssepot 18
1.2.3 De meerzijdige rechtsbetrekking en het voorwaardelijk beleidssepot 21
1.3 Afbakening van transactie en strafbeschikking 24
1.3.1 Transactie 24
1.3.2 Strafbeschikking 25
1.4 ‘Precontractuele fase’ 29
1.5 Totstandkoming van het voorwaardelijk sepot 30
1.5.1 Wilsovereenstemming 30
1.5.2 Onbekwaamheid 31
1.5.3 Wilsgebreken 32
1.5.4 Vormvereisten 35
1.6 De inhoud van het voorwaardelijk sepot 37
1.6.1 Wettelijke uitgangspunten 37
1.6.2 Feiten die uitgesloten zijn van voorwaardelijk seponeren 38
1.6.2.1 Verdragsrechtelijke vervolgingsverplichtingen 38
1.6.2.2 Vervolgingsverplichtingen op grond van het EVRM 39
1.6.2.3 Beperkingen die uit de taakstelling van het OM en het opportuniteitsbeginsel voortvloeien 42
1.6.3 Voorwaarden 44
1.6.3.1 Inleiding 44
1.6.3.2 Straftheoretische achtergrond van het voorwaardelijk sepot 45
1.6.3.3 Is een voorwaardelijk sepot toegelaten als sprake is van ontoerekenbaarheid? 47
1.6.3.4 Begrenzing van de aan het sepot te stellen voorwaarden 50
1.6.4 Proeftijd en de aan de bijzondere voorwaarden te verbinden termijn 73
1.7 De uitvoering van het voorwaardelijk sepot 74
1.8 Conclusie 76
2 Voorwaardelijk sepot: rechtsgevolgen en rechtsbescherming 79
2.1 Inleiding: de rechtsgevolgen van het voorwaardelijk sepot 79
2.2 Rechtsbescherming bij de civiele rechter 80
2.3 Bescherming belang bij vervolging van derden en van de verdachte 81
2.4 Bescherming tegen lichtzinnige vervolging 84
2.5 Vertrouwensbeginsel en bescherming tegen meervoudige aansprakelijkstelling 85
2.6 Vergoeding van schade en kosten van rechtsbijstand na een voorwaardelijk sepot 87
2.7 Justitiële documentatie, de verklaring omtrent het gedrag en rechtsbescherming 90
2.8 Artikel 161 Rv 94
2.9 Conclusie 95
3 Het voorwaardelijk sepot in cijfers 97
3.1 Inleiding 97
3.2 Onderzoeksopzet 97
3.2.1 De geselecteerde dossiers 97
3.2.2 De scorelijst 100
3.3 Beperkingen van het onderzoek 101
3.4 Het voorwaardelijk sepot in cijfers 102
3.4.1 Inleiding 102
3.4.2 ZSM? 102
3.4.3 Totstandkoming 103
3.4.4 Strafbare feiten 103
3.4.5 Sepotcode 105
3.4.6 Leeftijdscategorie verdachte 106
3.4.7 Proeftijd algemene voorwaarde 106
3.4.8 Bijzondere voorwaarden 107
3.4.9 Bijzondere voorwaarden met een zorgcomponent 109
3.4.10 Reclasseringsrapportage 114
3.4.11 Uitvoering 115
3.5 Conclusie 116
4 Rechtmatigheid van de praktijk van het voorwaardelijk sepot 119
4.1 Inleiding 119
4.2 Methodologische uitgangspunten 119
4.3 Rechtmatigheid van de totstandkoming van de sepots 121
4.3.1 Inleiding 121
4.3.2 Onbekwaamheid 121
4.3.3 Consensualiteit 121
4.3.3.1 Instemming met het sepot blijkt uit het dossier 121
4.3.3.2 Instemming blijkt niet uit het dossier 125
4.3.3.3 De verdachte stemt onder druk in 125
4.3.3.4 De verdachte weigert 126
4.3.4 Vormvereisten 127
4.4 Rechtmatigheid van de algemene voorwaarde 127
4.5 Rechtmatigheid van de bijzondere voorwaarden met een zorgcomponent 129
4.5.1 Inleiding 129
4.5.2 De doeleinden van het voorwaardelijk sepot en proportionaliteit en subsidiariteit 129
4.5.3 Het bepaaldheidsgebod 134
4.5.3.1 Aard van de behandeling of gedragsinterventie 134
4.5.3.2 Reclasseringstoezicht 136
4.5.3.3 De voorwaarde moet gedrag van de verdachte betreffen 139
4.5.3.4 Ontbrekende termijn 139
4.5.4 Proeftijd en termijn van de bijzondere voorwaarde 139
4.5.5 Verenigbaarheid van de voorwaarden met het EVRM 139
4.6 Uitvoering 143
4.7 Conclusie 143
5 Het voorwaardelijk sepot: hoe verder? 147
5.1 Inleiding 147
5.2 Kan de praktijk binnen het bestaande wettelijke kader gereguleerd worden? 148
5.3 Aanpassing wettelijk kader: voorwaardelijk sepot of strafbeschikking? 148
5.4 Beleid: voorwaardelijk sepot en ‘betekenisvolle interventies’ 157
5.4.1 ‘Betekenisvolle interventies’ 157
5.4.2 ‘Betekenisvolle interventies’ en voorwaardelijk sepot 159
5.5 Beantwoording van de onderzoeksopdracht 162
5.6 Conclusie 166
Literatuurlijst 167
Samenvatting 173
Bijlage I – Opdrachtbrief en aanvulling 181
Bijlage II – Scorelijst 187
Bijlage III – Sepotmededeling 191
Bijlage IV – Casusbeschrijvingen 193
Bijlage V – Advies aan het College van Procureurs-Generaal van de adviescommissie 229
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht