Binnen organisaties zie ik een paradox die mij enorm fascineert: we zeggen tegen elkaar dat wendbaarheid en veerkracht cruciaal zijn, maar tegelijkertijd laten we ons opslokken door de dagelijkse operatie, zodat aanpassing te traag verloopt en innovatie een sluitpost vormt. En in een onvoorspelbare toekomst maakt die onbalans tussen verrichten, verbeteren en vernieuwen dat de organisatie het risico loopt om irrelevant te worden.
grondoorzaak
In ruim twintig jaar van onderzoek en advies constateerde ik dat de meeste organisaties dit dilemma te oppervlakkig benaderen. Ze beschouwen verandering steeds opnieuw als iets eenmaligs, of lossen alleen de symptomen ervan op en gaan dan weer door. Om dit te doorbreken besloot ik om de grondoorzaak hiervan te ontrafelen. In mijn nieuwe boek zet ik daarom aan de hand van tests, gedachtenexperimenten en herkenbare voorbeelden uit het dagelijkse leven uiteen welke fouten ons brein systematisch maakt bij de 35.000 beslissingen die we iedere dag moeten nemen. Deze irrationaliteit doet zich voor op drie gebieden: hoe we omgaan met de overvloed aan informatie, betekenis geven aan dingen, en het verleden koppelen aan de toekomst. Onderbouwd met wetenschappelijk onderzoek laat ik op praktische wijze zien hoe je dit bij jezelf en anderen kunt herkennen en overwinnen. Hierbij ga ik ook in op hoe je AI en het collectieve brein van de mensen binnen de organisatie kunt laten samenwerken om een ‘lerende organisatie’ te creëren.
negentig biases
In Denk niet aan een krokodil bespreek ik ruim negentig biases die ervoor zorgen dat mensen verandering vermijden, uitstellen of er minder effectief mee omgaan. Die biases kun je zien als een soort mentale binnendoorweggetjes in de vorm van geheugensteuntjes en vuistregels die minimale cognitieve inspanning vergen. Om ze tegen te gaan kun je het beste de context aanpassen waarbinnen zij in hun organisatie opereren.
Neem bijvoorbeeld wat wordt beschouwd als de moeder aller misvattingen: de confirmatie-bias. Deze zorgt er ongemerkt voor dat we informatie zoeken, interpreteren en onthouden op een manier die onze bestaande overtuigingen bevestigt. Anders gezegd: je ziet wat je wilt zien. Hiermee word je dus een beetje jouw eigen jaknikker. Trouw aan je eigen gewoontes en eerder gemaakte keuzes laat je de dingen netjes in je eigen straatje passen met drogredeneringen. Zo sprak ik laatst een leidinggevende die ervan overtuigd was dat thuiswerken leidt tot verminderde productiviteit. Onbewust negeerde hij onderzoeken en praktijkvoorbeelden die het tegendeel bewezen en focuste hij zich alleen op negatieve incidenten.
Onderzoek wijst uit dat je tegen deze bias het volgende kunt doen:
-Zorg voor diversiteit in de mensen met wie je samenwerkt (zoals leeftijd, geslacht, opleiding, cultureel-religieuze achtergrond, intro-/extraversie, enzovoort).
-Sta bewust open voor tegengestelde meningen en informatie. Vraag actief feedback van mensen met een andere visie.
-Doe experimenten om je aannames te testen.
Kortom, ontdek de krokodil in jezelf. Ik wens je daarbij veel wijsheid toe!
Over Mike Hoogveld
Als expert op het gebied van ons aanpassingsvermogen is dr. Mike Hoogveld gastdocent aan Nyenrode en een veelgevraagd spreker. Daarnaast is hij adviseur en ondernemer. In deze rollen focust hij zich op het snijvlak van verandering, innovatie en toekomstbestendig organiseren.
