Het is psycholoog Albert Ellis geweest die de RET op de kaart heeft gezet. Ellis is geïnspireerd door de oude Grieken die al stelden: ‘We denken wat we voelen’. Naar verluidt is het de Griekse wijsgeer Epictetus die aan de basis heeft gestaan van de RET. Die stelde al: ‘Mensen raken niet van streek door wat hen overkomt, maar door manier waarop ze dat opvatten.’
In het boek wordt uitvoerig stilgestaan bij de methodiek van de RET, te weten de ABC-methode die later uitgebreid is met de letters D en E. Waar het op neerkomt is dat de Activerende gebeurtenis (A) niet de Consequentie (C) bepaalt maar dat dit door je Belief -je opvattingen- (B) wordt bepaald. Anders gezegd: het is niet de gebeurtenis waar je je slecht of emotioneel over voelt maar je eigen gedachten erover.
In ‘Moeten maakt gek’ krijgt de lezer uitgebreid de theorie voorgeschoteld en worden veel voorbeelden gegeven en wordt een aanzet gegeven tot het laten maken van allerlei oefeningen. De uitleg is zeer helder en de voorbeelden zijn aan de Nederlandse situatie aangepast. Voor alle duidelijkheid: de auteur van dit boek is Wouter Backx die zich heeft laten inspireren door de inzichten van de in 2007 overleden Albert Ellis.
De titel van het boek is goed gekozen: ‘moeten’ kan veel mensen verlammen, of volledig in hun greep houden. De auteur stelt dan ook terecht dat er een enorm verschil is tussen moeten en willen. Denken in moeten noemt hij ‘krom denken’. Dit denken is de basis van irrationele gedachten, de B in de ABC methode. Moeten en behoren zijn in deze methode uit den boze. De RET richt zich voornamelijk op verkeerde gedachten die mensen hebben. Dat we ons iets niet kunnen voorstellen is een beperking van het denken, is een van de uitgangspunten van de RET.
De vele oefeningen maken onder andere onderscheid in rationele en irrationele gedachten die mensen kunnen hebben. Ook wordt een onderscheid in emoties gemaakt: adequate emoties en niet-adequate emoties zoals; woede, angst en depressie. In het boek worden ook de letters D en E uitvoerig behandeld. De D staat voor Dispute het ter discussie stellen van mijn eigen opvattingen. De E gaat over het opstellen van nieuwe Effectieve gedachten.
In het boek richt men zich vooral op twee doelgroepen: de mensen met een hoog stressgehalte die veel van zichzelf moeten en de mensen met een lage frustratie tolerantie en die daarom niet tot doen komen. Maar m.i. is de methode voor een veel bredere doelgroep geschikt, namelijk medewerkers die in organisaties grote moeite hebben met het accepteren van de veranderingen.
Het gehele boek is overzichtelijk opgezet maar heeft -althans voor mij- een zwak punt en dat zijn de vele herhalingen, samenvattingen en stappenplannen Daardoor wordt het wat stroperig en traag en krijg je als lezer de neiging om hele stukken over te slaan. Misschien een aandachtspunt voor een volgende druk?
Maar desondanks is dit wel een boek dat ik elke lezer kan aanraden die een start wil maken met de RET.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
