Als cultuurmanager moet je je publiek meer dan ooit betrekken bij je werving, potentiële partners anders benaderen en je financiële middelen meer differentiëren. Dat is de boodschap van Annick Schramme en Barabara Delft, beide verbonden aan de Universiteit van Antwerpen, in het boek Businessmodellen in de culturele sector. Maar hoe begin je daaraan? In dit compacte boek van 143 pagina's delen Vlaamse en Nederlandse insiders hun visie en ervaringen met ‘businessmodelling' in de culturele sector. Ingegeven vanuit de vraag en subtitel van het boek: hype, noodzaak of schrikbeeld? Het antwoord lezen we in het boek.
Het boek komt wat stroef op gang met enkele hoofdstukken waarin het theoretisch concept van businessmodelling en meerwaardecreatie wordt uitgediept. Daarin lezen we onder andere dat iedere organisatie, ook in de cultuursector, per definitie een ‘businessmodel' heeft en dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen het actievere businessmodelling en het passief uitvoeren van een businessmodel. Ook is het belangrijk om te erkennen dat ‘culturele instellingen het knooppunt vormen tussen culturele, sociale en economische waarden'. Verder speelt ook de digitalisering een rol en of je te maken hebt met een market, relationship of open source culture.
Vanaf pagina 50 wordt het boeiender. In een kleine honderd pagina's passeren diverse praktijkcases de revue met culturele instellingen die op zoek zijn gegaan naar nieuwe business- en verdienmodellen. Geschreven door insiders en ervaringsdeskundigen die met de voeten in de klei staan. Variërend van kamerorkest Casco Phil en concertzaal Splendor, het Textiel Museum, openluchtmuseum Bokrijk, Bibliotheek Zwolle/Stadskamer, ontmoetingsplek en platform De Republiek, Kustencentrum Vooruit en ontwikkel- en productiebedrijf SPIN. Hierin delen de verschillende auteurs hun ervaringen: welke factoren leiden tot succes en welke knelpunten kwamen zij onderweg tegen? Hoe kunnen culturele organisaties transformeren naar duurzame creatieve knooppunten?
De praktijkcases laten zien dat het aanboren van nieuwe inkomstenbronnen lastig is en dat het vooral draait om samenwerking, meerwaardecreatie en het ontdekken en uitdragen van publieke waarde. Om de lezer te helpen passeren in het laatste hoofdstuk tien strategieën voor het creëren van meer waarde de revue: vlak je organogram af, ontwikkel een sterke innovatiecultuur, investeer in opleidingen voor je team, introduceer externe kennis en expertise, zoek naar gespecialiseerd talent buiten de sector, wees niet bang om te pleiten voor structuren uit de profit sector, communiceer met je publiek(en) over je waarden, betrek je doelgroep bij onderzoek, leerprocessen en productie, werk samen met bedrijven en je publiek en werk samen over sectoren heen.
Terug naar de startvraag en subtitel van het boek. Is businessmodelling nu een hype, noodzaak of schrikbeeld voor de culturele sector? Noodzaak, zoveel maakt het boek Businessmodellen in de culturele sector wel duidelijk. De in het boek geciteerde Erik Schilp zegt het zo: ‘To your visitors you are a museum, but in every other aspect you should be a business'.
Over Sjors van Leeuwen
Sjors van Leeuwen (Indora Managementadvies) is adviseur, auteur en spreker op het gebied van klantgericht ondernemen, strategie en marketing. Door zijn ervaring is hij goed thuis in vele strategische vraagstukken en het toenemend belang van de ‘de klant’ als onderscheidende factor. Sjors schreef o.a. Wendbare strategie op één A4, Zorgmarketing in de praktijk en CRM in de praktijk.
