Woorden ook die in de VS al heel lang niet aan dovemansoren zijn gericht. Een van de best verkopende managementboeken aller tijden is De One Minute Manager van Kenneth Blanchard. De eerste druk rolde in 1982 van de pers en sindsdien hebben ongeveer zeventien miljoen exemplaren dat voorbeeld gevolgd. In dat boek wordt in een kleine honderd pagina’s uit de doeken gedaan hoe bedrijven hun productiviteit kunnen vergroten. In circa een uur leert de manager aan de hand van drie simpele (‘one minute’) technieken hoe je succes boekt.
In Nederland is het boek Doorbreek de cirkel! uit 2011 van Arend Ardon een typisch voorbeeld uit de ‘Jos Burgers School’. In exact 127 pagina’s (inclusief bijlagen!) leert de manager dat hijzelf vaak onbewust het grootste obstakel is bij verandering, en wordt hem het instrumentarium aangereikt om zijn ‘eigen cirkel te doorbreken’. Dit jaar dingt Je ziet het niet vanzelf! van Marc Dortu naar de ‘Jos Burgers Award’: in minder dan 150 bladzijden legt de auteur de negen blinde vlekken bij veranderingen bloot. En geeft meteen ook maar de oplossing.
Naast beknoptheid is de vorm uiterst belangrijk. Een verhaal nodigt nu eenmaal meer uit tot lezen dan een saaie theoretische beschouwing. Ook hier is Jos Burgers met zijn ‘managementroman’ Hondenbrokken een pionier: Een eenzame pionier vooralsnog want om de een of andere reden wil de verhaalvorm in Nederland niet echt aanslaan. In tegenstelling tot wederom de VS waar niet alleen Ken Blanchard maar ook John Kotter zich tot de bestseller auteurs mag rekenen met het managementavontuur in verhaalvorm. Kennelijk laten we ons in Nederland wat makkelijker overtuigen als de ‘drijfveer van de eekhoorn’ in het spel is, de ‘werkwijze van de bever’, of de ‘gave van de gans’. Een beetje zoals ‘I love you’ toch net wat meer naturel klinkt dan ‘ik hou van jou’.
Aan de andere kant van dit spectrum staat overigens iemand als Nicholas Taleb, auteur van buitengewoon goed onderbouwde werken die zijn gegoten in een toegankelijke speelse vertelvorm waarbij de ene keer de theorie als raamwerk dient voor een waar gebeurd verhaal, en de andere keer dat verhaal de theorie juist afbakent. In alle gevallen is de academische onderbouwing, het onvermijdelijke notenapparaat, vervat in een even toegankelijke als toegang verschaffende verklarende woordenlijst.
De kracht van het verhaal blijft natuurlijk niet beperkt tot het boek. Zo verschijnt er nogal wat literatuur over ‘storytelling’, een communicatie-instrument om de boodschap van het management ‘toegankelijk’ dus effectief in de organisatie te pompen.
Wat ook helpt, is een titel die door de harde en onverbiddelijke werkelijkheid op humoristische wijze wordt voorbij gestreefd. Geef nooit korting! is wel een heel intrigerende titel wanneer een ander boek van dezelfde auteur met korting in de schappen ligt. In elk geval prettiger paradoxaal dan de nogal obligate ondertitel ‘Van 17,99 voor 19,99’. En zo zal een titel als Uitverkocht! pas echt gaan werken wanneer dit boek in elektronische vorm daadwerkelijk uitverkocht is. Wanneer de beoogde schaarste dus een onverwachte wending neemt en tot ‘haha-Erlebnis’ transformeert.
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
