In 2016 had u - na een lange succesvolle carrière - een detox-jaar. Wat leverde dat u voor een inzichten op?
Ik stond al jaren 24/7 aan. Altijd bereikbaar, ook op vakantie. Calls midden in de nacht met het hoofdkantoor in Canada. Ik had gemiddeld 15 tot max 30 minuten in mijn agenda voor een meeting en was continu aan het schakelen tussen allerlei dossiers. In een paar jaar tijd hadden we het bedrijf weliswaar van een krimp teruggebracht naar een lichte groei, maar ik was nog niet weg of de omzet liep al weer terug. Ik was er dus niet in geslaagd om iets structureel te verbeteren. Toen vroeg ik me af: ben ik eigenlijk wel effectief geweest? Wat was nu echt mijn toegevoegde waarde, mijn echte impact? Heb ik voor de organisatie, mezelf en mijn omgeving wel het goede gedaan?
Een persoonlijke zoektocht die we teruglezen in het boek. Is het boek in zekere zin een afrekening met uw werkzame verleden. Het kan en moet anders?
Ik zie het niet zo zeer als een afrekening, maar heb ervaren dat er bij CEO’s vaak een gebrek is aan een ruimere kijk waar we als topmanagers nu eigenlijk allemaal verantwoordelijk voor zijn. Het gaat toch vaak vooral om de korte termijn en bijbehorende KPI’s. Ik werk nu ook voor een grote multinational en doe van daaruit zaken met de grote merken, maar ik vind ook dat we een simpele app voor ouderen moeten maken waardoor ze gemakkelijker met hun omgeving kunnen contacten. Levert ons niks op, maar is wel belangrijk. Tijdens de coronatijd prikkelde ik een paar collega IT bedrijven om - samen met ons - laptops te doneren voor kinderen die thuis ineens lessen moesten volgen maar geen laptop hadden. Te veel grote concerns gaven, om wisselende redenen, helaas niet thuis. Dat stelt me dan wel teleur. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van ons leven en ons werk? Juist op zo’n moment kun je als CEO het verschil maken, door op te staan en keuzes maken die goed voelen. Als CEO zit je op een plek waar je impact hebt. Ik denk dat de tijd gekomen is dat we ons dit beseffen en meer moeten doen met de impact die we hebben. Natuurlijk moeten we groei laten zien en winst maken, maar daar gaat het niet alleen om. Het gaat vooral ook om onze mensen en partners, de samenleving en de langere termijn. Ik mis bij collega bestuurders soms nog wel de reflectie. Ook ikzelf deed dat jaren niet. Ging maar door. Het detox-jaar heeft me het inzicht gegeven dat het anders kan. Zen helpt mij daarbij en die inzichten wil ik met mijn boek Zen in de boardroom delen. Vanuit het zen ben ik gaan kijken wat bewustzijn met ons doet en hoe we dat kunnen beïnvloeden. Sinds ik deze inzichten toepas, vind ik mijn werk ook veel leuker geworden. Relaxter vooral.
Zen in de boardroom. Rustig ademhalen, mediteren, letten op je lijf. Meer balans in leven en werken. Levert toepassen van zen ander leiderschap op?
Dankzij zen en een ander bewustzijn, kun je afstand nemen en veel beter reflecteren. In mijn boek bied ik een aantal praktische instrumenten en oefeningen om dat te leren. Zen leert je anders kijken, anders denken, waardoor je anders kunt handelen en uiteindelijk levert dat andere uitkomsten op. Je neemt andere beslissingen. Ik ben ervan overtuigd dat ruimte, rust en reflectie organisaties geld opleveren. Bij mijn huidige bedrijf zijn we de afgelopen drie jaar ruim 50 procent gegroeid. Ik weet zeker dat ik dat op mijn oude manier van werken niet had gerealiseerd. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om veel meer te geloven in de kracht van mijn mensen en ze de tijd te geven om tot hun eigen inzichten te komen. Hierdoor leren ze anders kijken en worden veranderingen veel meer intrinsiek. Door te denken vanuit het perspectief van een ander, voel je dingen anders en kun je andere dingen doen.
Zen is voor veel CEO’s toch soft in een veelal harde wereld. Ook u schrijft dat uw dag begint met een cocktail van 150 gram groente met fruit en noten, aangelengd met water en wat eiwitten in de blender. Schrikt dat mensen niet af?
Dat is maar een heel klein stukje in het boek dat gaat over het goed voor je zelf, je eigen lijf en geest zorgen. Voor mij is dat een belangrijke aanvulling op dat wat in het boek centraal staat, bewustzijn. Ik wil de oosterse inzichten uit het zen op een pragmatische manier vertalen naar een westerse context. Voor mij geldt dat ik door zo’n ontbijt of door meditatie de dag echt heel anders begin dan dat ik om acht uur al een ‘call’ heb. Zo kan ik me de hele dag beter concentreren en ben ik veel meer gefocust op hoe dingen te bereiken. En het gaat me er ook niet om dat iedereen gaat mediteren. Het is belangrijk om te weten waar jouw ontspanning ligt en dat je dit op blijft zoeken, juist in drukke tijden. Op mijn sportschool hangt een poster met de tekst: my workout is my meditation. Prima als sport voor jou werkt om rust en reflectie toe te laten. Mijn boodschap is: door rust en afstand te nemen en te reflecteren, kijk je anders tegen zaken aan. Zen in de boardroom is even afstand nemen van de hectiek en je verplaatsen in een ander of een andere situatie. CEO’s hebben het vaak zo druk, dat meestal elk patroon in de agenda ontbreekt. Daardoor ontstaat gemakkelijk onrust. Zen zorgt voor rust en overzicht.
Zen in de boardroom stond op nummer één in de verkooplijst van Management Boek. Wat zegt dat?
Het zegt misschien wel wat over de tijdgeest van nu. Door de Covid-pandemie, de economische onzekerheid maar ook door bijvoorbeeld de racisme discussie zijn we anders gaan denken. We zijn bezig met een totale reset. Daar past ook anders denken in de boardroom bij. Ik zie op verschillende plekken boardleden en senior managers zoeken. Ook leidinggevenden willen het anders. Zen helpt je kritisch naar jezelf te kijken. Neem afstand, en kijk wat echt nodig is. Of om met Boeddha te spreken: ‘when the ego dies, the soul awakens.
