Zes jaar geleden richtte de Deense ondernemer Martin Bjergegaard samen met een aantal collega’s de ‘bedrijvenfabriek’ Rainmaking op. Dat werd een doorslaand succes. Twee van hun eerste start-ups brachten elk meer dan een miljoen euro op. Momenteel bestaat het portfolio uit acht ondernemingen met een gezamenlijke omzet van 50 miljoen dollar en negentig werknemers in Londen, Kopenhagen en München. Rainmaking is ook de drijvende kracht achter Startupbootcamp dat in Denemarken, Nederland en Ierland jonge ondernemers een steuntje in de rug biedt. Het programma is immens populair: voor de editie 2013 die deze zomer in Amsterdam plaatsvindt, meldden zich bijna 500 kandidaten. Er is plaats voor tien.
Mantra
Anders dan je zou verwachten is Bjergegaard (35) geen stereotiepe workaholic. Hij werkt naar eigen zeggen zelden meer dan veertig uur per week, doet aan sport, brengt de nodige tijd door met familie en vrienden en neemt acht weken vakantie per jaar. ‘Veel ambitieuze ondernemers en managers jagen zichzelf en elkaar op om hun grenzen te verleggen en steeds meer te bereiken. Met de beste bedoelingen, overigens: zij zijn ervan overtuigd dat dit de enige manier is. Winnen ten koste van alles is een mantra dat diep is verankerd in onze samenleving. Maar gaandeweg raken ze zichzelf kwijt en ontdekken ze dat ze op persoonlijk vlak verliezers zijn. Ik heb altijd geloofd dat het ook anders moest kunnen.’
Deze instelling herkende Bjergegaard in Jordan Milne, een jongere collega uit Canada die hij een aantal jaren geleden ontmoette bij een van de eerste Startupbootcamps. ‘Naarmate we elkaar beter leerden kennen, ontdekten we dat we op dezelfde manier in het leven stonden. Allebei waren we op zoek naar de kwadratuur van de cirkel: zakelijk succes combineren met een gelukkig leven waarin werk en privé met elkaar in evenwicht zijn.’ Ze spraken erover met andere innovatieve ondernemers uit hun netwerk, zetten hun eerste gedachten op papier en vroegen deskundigen van over de hele wereld om commentaar. ‘Eigenlijk ging het van het begin af aan vanzelf. We kregen er allebei energie van en behalve dat we het nodige voor elkaar kregen, werden we ook nog eens vrienden.’
Het beste van twee werelden
Het boek Winning without losing zoals dat nu in de winkel ligt is nog maar een eerste resultaat van hun samenwerking, verwachten Bjergegaard en Milne. ‘Het idee is om een eigen leven gaan leiden. Het lijkt wel een wereldwijde beweging te worden. Onze missie is nu om met anderen te delen wat we hebben geleerd en om een nieuwe generatie van ondernemers en managers te inspireren om alles uit het leven te halen wat erin zit.’ Misschien anders dan vroeger is het tegenwoordig een reële optie om succes te hebben zonder je privéleven er aan op te hoeven offeren. ‘Als je de juiste instelling hebt en de juiste strategieën volgt, kun je het beste van twee werelden hebben. Succes hebben met je bedrijf en tegelijkertijd een sterke relatie hebben met je gezin, familie en vrienden. En ook nog eens genoeg tijd en energie overhouden om te genieten van al het andere moois dat het leven te bieden heeft.’
‘We hameren hier zo op omdat dit is wat we ook voor onszelf willen’, benadrukt Milne. ‘Allebei hebben we, op verschillende momenten in ons leven, voor de uitdaging gestaan om onze ambities onder een noemer te brengen met onze wens om gelukkig te zijn. De strategieën die we beschrijven in ons boek zijn de strategieën die we zelf tot onze beschikking hadden willen hebben toen we begonnen. Nu willen we ze graag met anderen delen.’ Bjergegaard en Milne aarzelen ondertussen niet om hun persoonlijke missie in een bredere context te plaatsen. Zij geloven dat het voor de ontwikkeling van de economie goed is om te bouwen aan sterke ondernemingen. Die zorgen voor werkgelegenheid en innovatie. Daar zijn ondernemers en managers voor nodig die effectief zijn, die een sterke band hebben met hun familie en vrienden, die er een gezonde levensstijl op na houden en daardoor gelukkig zijn. ‘Er zijn zat mensen die dromen van een eigen bedrijf maar die opzien tegen de persoonlijke opofferingen. Als die ervan te overtuigen zijn dat er slimme manieren zijn om dat binnen te perken te houden, zullen ze ook eerder de stap maken naar dat ondernemerschap.’
Efficiëntieoptimum
In hun boek presenteren Bjergegaard en Milne niet minder dan 65 strategieën om dat voor elkaar te krijgen. Als je er even over nadenkt, hangen ze allemaal met elkaar samen. ‘Het onderliggend principe’, legt Bjergegaard uit, ‘is dat we allemaal ons eigen efficiëntieoptimum hebben. Het punt waar we maximaal productief zijn en maximaal voldoening scheppen in ons leven. Hoeveel maximaal is en waar het optimum precies ligt, is voor iedereen verschillend, maar het effect dat optreedt wanneer we er voorbij schieten, is voor iedereen gelijk. Dan zijn we niet meer zo productief als zou kunnen en niet meer zo gelukkig.’
Aan elk van de 65 strategieën is in Winning without losing een apart hoofdstuk gewijd. Het een geschreven door Bjergegaard, het andere door Milne. Afhankelijk van wie er het meeste mee had. Hebben ze ook een favoriete strategie? Voor Bjergegaard is het de tip om elke dag een today list te maken in plaats van een to do list. ‘Door me te beperken tot wat ik voor die dag echt waanzinnig belangrijk vind – maximaal drie punten – blijf ik gefocused en verlies ik mezelf niet in allerlei andere bezigheden die er minder toe doen. Toen ik hiermee begon, merkte ik dat ik veel beter wist wat ik per se gedaan wilde krijgen dan ik eerst dacht.’
Voor Milne springt het idee eruit dat iedereen zijn of haar eigen zuurstofmasker moet zien te vinden. Figuurlijk dan: ‘Het gaat er om dat je achterhaalt aan welke voorwaarden voor jou moet zijn voldaan wil je op je optimale niveau blijven. Als je er een gewoonte van maakt daar eerst voor te zorgen, ben je meteen een stuk beter toegerust om zelf verder te komen en om anderen verder te helpen.’ Eén van de dingen die Milne zelf nodig heeft, is sporten. ‘Als ik dat eenmaal heb gedaan, kan ik veel betere beslissingen nemen. En voel ik me ook meteen een stuk gelukkiger.’
Stevig in je schoenen
Achter in hun boek stellen Bjergegaard en Milne de mensen voor die hen hebben geïnspireerd bij het schrijven. Ook in de verschillende hoofdstukken worden ze met naam en toenaam genoemd. Eén van hen is Sophie Vandebroek, chief technology officer van Xerox en president van The Xerox Innovation Group. Wat maakt haar zo speciaal? ‘Sophie is een typische intrapreneur, iemand die onderneemt binnen een grote organisatie. Ze vervult een sleutelrol binnen een bedrijf waar miljarden omgaan. Dat stelt hele hoge eisen, zelfs aan iemand die zo begaafd en deskundig is als zij. Maar wat haar pas echt bijzonder maakt, is hoe oprecht, hoe vriendelijk en hoe genereus zij overkomt als je met haar praat. Dan weet je: dit is iemand die je echt wil helpen, die echt haar kennis met je wil delen.’
De belangrijkste wijsheid die Bjergegaard en Milne aan haar ontlenen, is dat de balans tussen zakelijke efficiëntie en levensgeluk geen statisch gegeven is maar een dynamisch fenomeen. Evenwicht betekent niet alleen verschillende dingen voor verschillende mensen, het betekent ook verschillende dingen voor een en dezelfde persoon op verschillende momenten in zijn of haar leven. Het verschuift naarmate onze relaties zich verdiepen en naarmate onze ondernemingen groeien. De kunst is om de mindset te ontwikkelen die het beste past bij onze situatie en bij de strategieën waarmee we ons gedrag zo kunnen bijsturen dat we er alles uit halen wat erin zit.
Die wijsheid is Sophie Vandebroek niet zo maar komen aanwaaien, rondt Bjergeraard de karakteristiek van zijn rolmodel af. ‘Je hoort wel eens zeggen dat het iets is voor watjes, om zo bezig te zijn met het evenwicht tussen leven en werk. Haar voorbeeld toont aan dat het tegendeel het geval is. Net toen haar leven er uitzag alsof alles klopte, verloor zij haar echtgenoot. Zij bleef alleen achter met drie jonge kinderen. Als je er dan in slaagt de boel weer in balans krijgen, is dat een buitengewone prestatie. Daar moet je stevig voor in je schoenen staan.’
‘Waar het uiteindelijk allemaal om draait,’ concludeert Milne, ‘is mens te zijn en al die aspecten van je leven te blijven voeden waar je gelukkiger en succesvoller door wordt. Het kan echt. De juiste instelling is de eerste stap. Veel mensen denken dat ze niet alles kunnen hebben en zijn ervan overtuigd dat ze zich allerlei opofferingen moeten getroosten. Wat je gelooft, wordt waar. Als je gelooft dat je evenwicht kunt brengen in je leven, dan krijg je gelijk. En als je het niet gelooft ook.’
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
