De software-update van Gen Z
Laura Bas leerde het vak van organisatiepsycholoog Aart Bontekoning, die al dertig jaar onderzoek doet naar generaties. ‘Aart is echt de OG in dit vakgebied,’ zegt ze. ‘Hij laat zien dat iedere generatie een soort software-update meebrengt.’
Die update komt vooral uit de opvoeding. ‘Gen Z is gelijkwaardig opgevoed. Ze mochten de waarom-vraag stellen en kregen ook antwoord.’ Dat nemen ze mee naar hun werk. ‘Als dingen onduidelijk zijn, raken ze gefrustreerd. Niet omdat ze niet willen werken, maar omdat het niet logisch voelt.’
In haar onderzoek bij meer dan dertig organisaties vroeg Bas waar jongeren energie op verliezen. Het antwoord was verrassend eensgezind. ‘Weer onduidelijkheid. Niet weten wie waarvoor verantwoordelijk is.’
Volgens Bas is dat niet alleen een praktisch probleem, maar ook een leiderschapsvraagstuk. ‘Als niemand verantwoordelijk is, kun je ook niemand aanspreken. Jongeren willen snelheid en helderheid.’
Grenzen stellen is geen desinteresse
Dat Gen Z grenzen stelt, wordt vaak verkeerd gelezen. ‘Ze zeggen: ik wil best overwerken, maar niet structureel.’ Of: ‘Ik krijg voor veertig uur betaald, dus waarom zou ik er zestig werken?’ Bas ziet daarin geen gebrek aan betrokkenheid. ‘Ze hebben geleerd om hun energie te bewaken. Werk is belangrijk, maar geen vrijwilligerswerk.’
De leiderschapsstijl die daar het het best bij aansluit is coachend leiderschap. ‘Niet dicteren, maar richting geven,’ zegt Bas. ‘Emotioneel beschikbaar zijn, laten zien dat je iemand ziet.’ Dat gaat niet over soft zijn. ‘Ze willen juist duidelijkheid. Wat verwacht je van me? Waar kan ik naartoe groeien?’ De ideale leidinggevende is volgens haar een mensenmens met overzicht.
Ook waardering komt vaak terug. ‘Complimenten geven ze een gevoel van: ik word gezien.’ Dat is volgens Bas geen generatieprobleem. ‘In een generatiebrede enquête kwam waardering bij álle generaties op één.’
Waardering hoeft bovendien niet groots te zijn. ‘Soms is een klein gebaar genoeg. Dat zegt meer dan duizend woorden.’
Luister deze aflevering van de Boekenpraktijk op deze pagina of open de podcast in jouw favoriete podcastspeler, zoals Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts of YouTube.
Stellingen
Elke aflevering van de podcast legt host Willem van Leeuwen de gast een aantal stellingen voor. De stellingen voor Laura Bas zijn:
De behoefte van Gen Z aan waardering wordt te vaak verward met een gevoel van recht op waardering.
Organisaties mogen meer rekening houden met wat jongeren belangrijk vinden, maar jongeren moeten ook zelf meer eigenaarschap nemen over hun loopbaan.
Boekentip
Als leestip heeft Laura Bas Master Your Mindset van Michael Pilarczyk meegenomen: ‘Dit boek heeft voor mij veel veranderd, het gaat over beperkende overtuigingen en de vraag: waarom doe je niet nu al wat je eigenlijk zou willen?’
Tot slot
Volgens Bas hoeven organisaties Gen Z niet te ‘fixen’. ‘Ze brengen iets mee wat we nodig hebben.’ Voor leidinggevenden begint dat bij helderheid. ‘Wees duidelijk, wees eerlijk en geef richting. Dan blijkt Gen Z een stuk minder ingewikkeld dan vaak wordt gedacht.’Over Karin de Zwaan
Karin werkt als marketeer bij Managementboek.