Handboek Zelfevaluatie - Voor toezichthouders bij maatschappelijke ondernemingen

Handboek Zelfevaluatie is bedoeld voor toezichthouders bij maatschappelijke ondernemingen zoals zorginstellingen, woningcorporaties, scholenstichtingen en culturele organisaties. Ook bestuurders en bestuurssecretarissen vinden er praktische handvatten voor het proces. Want waar commerciële bedrijven aandeelhouders en winstmaximalisatie kennen, werken maatschappelijke ondernemingen met stakeholders en maatschappelijke doelen. Dat vraagt om een andere blik, andere antennes en een sterker reflectief vermogen.

Wat maakt mijn aanpak uniek?

Ik werk al ruim twintig jaar in het hart van governance en begeleid jaarlijks raden van toezicht bij hun zelfevaluaties. Ik ken zowel de ‘bovenstroom’ – rapportages, risicomanagement, profielschetsen – als de ‘onderstroom’ – teamdynamiek, spreekcultuur, onderlinge aannames. Juist door beide stromen samen te brengen, wordt een zelfevaluatie een krachtig instrument voor kwaliteitsverbetering én persoonlijke groei.

In mijn handboek neem ik je mee langs het volledige spoorboekje: van de zes kernkeuzes vooraf tot het creëren van een veilige setting en het vertalen van inzichten naar actiepunten. Ik geef praktijkvoorbeelden, formats en reflectievragen waarmee je direct aan de slag kunt.

Wat levert het op?

Ik definieer vier doelen voor een goed georganiseerde zelfevaluatie, maar het is het maatwerk en de omstandigheden die het succes bepalen:

• bijdragen aan een robuuste en duurzame performance van de organisatie vanuit het toezicht
• permanente verbetering van het interne toezicht zelf, gericht op meerwaarde
• betere samenwerking en dynamiek tussen Raad van Toezicht en bestuur
• groter rolbewustzijn en persoonlijke ontwikkeling van elke toezichthouder

Door jaarlijks te reflecteren op rol, samenwerking en communicatie groeit niet alleen de kwaliteit van het toezicht, maar ook het vertrouwen en het plezier in de rol van toezichthouder.

Zelfevaluatie is geen inspectie

Veel raden zien zelfevaluatie als een soort visitatie of controle achteraf. In mijn boek leg ik uit dat het juist een moment van reflectie is, waarin toezichthouders samen leren van casuïstiek, gedrag en samenwerking. Nieuwe leden krijgen sneller inzicht in de cultuur van de raad, vertrekkende leden brengen waardevolle lessen in en lastige onderwerpen komen op tafel. Zo ontstaat eigenaarschap en draagvlak voor verbeteringen.

Focus op maatschappelijke antennes

Maatschappelijke ondernemingen hebben vaak een complex krachtenveld van stakeholders, geldstromen en publieke opinie. Ik beschrijf dat toezichthouders een scherpe antenne nodig hebben voor maatschappelijke signalen en tegelijkertijd distantie houden tot het bestuur. Ook besteed ik aandacht aan het wegnemen van misverstanden over de rol van de Raad van Toezicht (‘de RvT is niet de baas’) en het verbeteren van de externe communicatie van toezichtorganen.

Praktisch en direct toepasbaar

Het Handboek Zelfevaluatie biedt formats, stroomschema’s en gespreksmodellen waarmee je morgen kunt beginnen. Denk aan tips voor het plannen van de bijeenkomst, het kiezen van deelnemers, het omgaan met weerstand en het benutten van de onderstroom. In het boek beschrijf ik bovendien een analyse van 90 zelfevaluaties die ik zelf begeleid heb bij uiteenlopende maatschappelijke organisaties.

Mijn missie

Ik geloof dat reflectie het beste instrument is om het toezicht te verbeteren. Wet- en regelgeving kunnen de lat verhogen, maar echte professionaliteit ontstaat door samen te leren en te reflecteren. Met Handboek Zelfevaluatie nodig ik toezichthouders bij maatschappelijke ondernemingen uit om hun vakmanschap verder te ontwikkelen, te werken aan een governanceteam en van hun zelfevaluatie een inspirerende en effectieve ervaring te maken.

Wil jij ontdekken hoe je zelfevaluatie kunt inzetten als krachtig instrument om toezicht te versterken en professioneel leiderschap te ontwikkelen? Lees meer en bestel het Handboek Zelfevaluatie via Managementboek.nl.