Maar dat willen helpen kan wel een keerzijde hebben. Niet iedereen die om hulp vraagt staat ook daadwerkelijk open om hulp te ontvangen. Dat kan best frustrerend zijn als je als professional zo je best doet voor je cliënt of medewerker. Je hebt geleerd om dit niet af te schuiven op je cliënt. Jij bent de professional en je moet gewoon zoeken naar een andere manier om verandering voor de cliënt mogelijk te maken. Daarmee verschuift de verantwoordelijkheid voor een verandering van de cliënt naar jou als professional. Dat kan niet de bedoeling zijn toch? Een ander effect van de traditionele rolverdeling tussen cliënt en professional is dat de cliënt alles mag zeggen en doen, want tja, het gaat niet goed met hem of haar. Daarom zoekt ‘ie hulp... Maar de professional is gehouden aan de goede normen hoe zich professioneel te gedragen. Vaak betekent dit, dat hij niet alles zegt wat in hem opkomt.
Herken je dit? Zou je hier verandering in willen aanbrengen? Zou je wat meer humor en uitdaging in je gesprekken willen gebruiken, zeggen wat je écht denkt en toch goed contact houden met je cliënt of medewerker? Dan is de provocatieve stijl van werken echt iets voor jou.
In het boek ‘Provocatieve psychologie en coaching, de coach als advocaat van de duivel', werk ik de 7 basisaannames uit die we gebruiken in de provocatieve stijl. Die basisaannames licht ik toe door 7 praktijkgevallen uitgebreid uit te werken. Op die manier krijg je als lezer een goed beeld bij de praktijk, maar ook een theoretische basis. Als je meteen zelf al wat provocatieve principes in jouw gesprekken wilt uitproberen zal je veel hebben aan de technieken waarvan ik in elk hoofdstuk een aantal toelicht. Ik heb het boek geschreven vanuit het oogpunt van therapiesessies, waarbij de beschreven basisaannames en technieken ook voor coaches goed te gebruiken zijn. Voor een leidinggevende is de vertaalslag misschien iets lastiger, maar hij of zij zal zich zeer waarschijnlijk herkennen in een aantal situaties waarin je eens op een andere manier met de medewerker in gesprek zou willen gaan.
Om je een idee te geven van wat je kunt verwachten, de 7 provocatieve basisaannames zijn:
1. Als je de ezel vooruit wilt laten lopen, dan moet je hem aan zijn staart trekken.
2. Uitdaging schept een band.
3. Het meest persoonlijke is het meest universeel.
4. Mensen zijn veerkrachtiger dan ze lijken.
5. Mensen lachen sneller dan we denken.
6. Cliënten dragen altijd een interne tweestrijd met zich mee.
7. Als de therapeut geen structuur in de sessie aanbrengt, zal de cliënt die aanbrengen en zelf naar de kern gaan.
Mijn boek is een prima manier om kennis te maken met een tegendraadse, leuke en effectieve manier van gespreksvoering met cliënten en medewerkers. Laat het je inspireren!
Freek Sarink is provocatief psycholoog en systeemtherapeut. Hij werkt in zijn eigen praktijk, geeft trainingen en workshops, en geeft les aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarnaast werkt hij samen met collega's in Spanje en Latijns-Amerika om ook daar de provocatieve psychologie te verspreiden.
