De Staat van Morgen

'De staat van morgen' heeft een prima layout en leest makkelijk weg. Naast de toekomstbeelden van Bakas komen ook 'experts' aan het woord die diverse stellingen onderbouwen. Bakas blijft niet hangen in politiek correcte uitspraken en geeft op bepaalde gebieden ongezouten zijn visie, die overigens niet door iedereen als passend zal worden ervaren. Oorzaak voor dit laatste is onder andere het hokjesdenken dat vandaag de dag nog steeds gangbaar is in de BV Nederland. Deze cultuur wordt door de auteur ook genoemd, wanneer hij het over de huidige overheid heeft, maar naar mijn mening hebben wij dit binnen een groot deel van de profitsector ook tot kunst verheven. Buiten de gebaande paden denken zorgt echter voor discussie, creativiteit en innovatie en vraagt om ondernemerschap. Bakas ziet dit terecht als kans om een tweede gouden eeuw te realiseren. Voordat echter een dergelijke bloeiperiode gaat aanbreken is het noodzakelijk de cultuur van 'polderen' ergens in een diep gat te begraven en te zorgen dat Nederland en een deel van België worden klaargemaakt voor een cultuur van ondernemen. Bakas ziet dit goed, op individueel en organisatieniveau zijn er kansen te over, maar het is een kwestie van dromen, durven, doen en doorzetten. Hier zit vaak de bottleneck, want als het op doen en doorzetten aankomt hebben wij het in Nederland de afgelopen eeuwen laten liggen. De 'Staat van morgen' kan bij deze verandering een belangrijke voorbeeldfunctie vervullen. De nieuwe cultuur van ondernemerschap zal gepaard gaan met pijn van een krimp op organisatie en individueel niveau, andere manieren van communiceren en vooral een wijziging van leiderschap. Dienend leiderschap wordt de norm en het ik-denken kan direct de vuilverbrander in. Gevolg van dit alles zal in ieder geval een enorme beweging zijn op de arbeidsmarkt. Command & control wordt vervangen door ondernemerschap en denken in kansen. De beleidsambtenaar maar ook de manager van nu zijn dus de werkzoekenden van morgen. De auteur legt ook de vinger feilloos op de zere plek inzake het huidige onderwijsbestel en opvoeding. Meer aandacht voor de match tussen ambachten, beroepen, potentieel talent en leervermogen van de huidige en toekomstige generaties werkenden is noodzaak. Dit in plaats van de huidige setting, zoals bijvoorbeeld in het vmbo, waar leerlingen stof moeten leren waar zij te regelmatig niets mee willen of kunnen. Ik ben het dan ook eens met de oproep van Bakas om de ouderwetse ambachtsschool weer in te voeren. Bij dit alles ligt er overigens ook een belangrijke rol voor de opvoeders, waarbij het denkbeeld dat een hbo of universitaire studie zorgt voor status en een goede toekomst feitelijk een utopie is. Als voorbeeld noemt Bakas het feit dat loodgieters nu al meer kunnen verdienen dan mensen met academische scholing. Het zegt voldoende. Conclusie is dat verandering van het onderwijs en anders denken bij de opvoeding noodzaak is voor het benutten van de kansen van de toekomst. Hier ligt mijns inziens dan ook de grootste uitdaging voor burgerij en de politiek. 'De staat van morgen' is wat mij betreft een absolute 'must read' voor allen die geïnteresseerd zijn in de trends die onze toekomst gaan bepalen. Daarna is het een kwestie van hier wat mee doen. De toekomst begint nu!