Uitdagingen in de bestuurskamer

 Corporate governance verwijst naar het geheel van wetten, codes, afspraken en gebruiken die het machtsprobleem (tussen eigendom en dagelijkse leiding) moeten regelen. In de jaren negentig kwam de interesse voor het onderwerp op en werd door sommigen gezien als de zoveelste managementmethode die over zou waaien. In het boek 'Uitdagingen in de bestuurskamer' komen twaalf deskundigen aan het woord die hun visie op het onderwerp geven. In een duidelijke inleiding en afrondend hoofdstuk geven de auteurs Baltussen, Anthonissen en Verhaeghe het belang van en algehele conclusies over corporate governance. De deskundigen zijn veelal afkomstige uit het Belgisch bedrijfsleven, maar de uit Nederland afkomstige Herman Wijffels, Jaap Peters en Peter Paul de Vries ontbreken niet. Het leuke van deze stijl is dat de prominenten het onderling oneens kunnen zijn, zonder dat dit een probleem is. Het is juist een verrijking voor het boek, niet elke regel zal werken in elke onderneming. 'Het is zoeken naar de regels en omgangsvormen die passen in de organisatie'. Omdat zowel Nederlanders als Belgen aan het woord komen is ook snel in te zien welke verschillen we kennen bij het besturen van ondernemingen. 'Het klopt dat in Nederland het bestuur almachtig is. (...) Nederlanders wilden vasthouden aan hun two-tiersysteem: een raad van bestuur en een raad van commissarissen, waar wij eerder een one-tiersysteem gewend zijn.' Maar door het in standhouden van twee moedermaatschappijen bleek dit probleem prima op te lossen. Diverse geïnterviewden geven verder aan dat corporate governance veel verder gaat dan alleen de bestuursorganen, vandaar dat de vertaling in deugdelijk bestuur ook bezwaren oproept. De hele cultuur van een organisatie speelt een belangrijke rol. Elke werknemer heeft verantwoordelijkheid voor de organisatie, in wat ze doen en hoe ze dat doen. Een ander verwoordt het als een noodzakelijke combinatie van passie en openhartigheid, die de cultuur van een onderneming nodig heeft. Het is jammer dat de aanbevelingen van de Commissie Tabaksblatt niet in het boek zijn opgenomen, hij is zelfs niet geïnterviewd. Sommige beweringen in het boek zijn hierdoor achterhaald, omdat deze in de aanbevelingen van de genoemde commissie zijn meegenomen. Het boek is uitermate geschikt om je goed in te lezen in het onderwerp corporate governance en gedwongen te worden het onderwerp uit diverse gezichtspunten te benaderen. Omdat de conclusie luidt dat er niet een geschikt model bestaat, is het niet een boek waar de oplossing kant en klaar wordt gegeven. 'Uitdagingen in de bestuurskamer' leert ons dat corporate governance altijd een middel is en nooit een doel op zich. De toepassing van het (aangevochten) principe' comply or explain' (pas de richtlijnen toe of leg uit waarom niet) laat toe dat elke onderneming zijn eigen systeem kiest en daarover verantwoording aflegt, terwijl de markt desnoods bestraffend optreedt. Het boek geeft diverse voorbeelden en mooie uitspraken over de manier waarop het bestuur in een onderneming georganiseerd kan worden.