De tijdparadox

Philip Zimbardo is emeritus hoogleraar psychologie aan de Stanford University. John Boyd promoveerde bij Zimbardo en is onderzoeksbegeleider bij Google. Hij laat zien dat als je op het internet zoekt naar het woord 'time' je meer dan zeven miljard hits vindt. Daarmee is het woord 'time' het meest gangbare Engelse naamwoord, gevolgd door 'person', year', 'way' en 'day'. Hoewel 'time' dus het meest gangbare woord is, verhouden geen twee personen zich identiek ten opzichte van tijd. Uw tijdsperspectief weerspiegelt houdingen, overtuigingen en waarden die met tijd samenhangen. 'De tijdparadox' beschrijft daarom zes relaties (tijdsperspectieven) met tijd: verleden-negatief, heden-hedonistisch, toekomst, verleden-positief, heden-fatalistisch en transcendente toekomst. Aan de hand van een tweetal, door de schrijvers ontwikkelde testen, kunt u uw eigen tijdsperspectief bepalen; de Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI) en de Trancendental-future Time Perspective Inventory (TFTPI). Brengt u bijvoorbeeld meer tijd door met nadenken over het verleden, heden of toekomst? Zijn uw gedachten positief of negatief wanneer u hierover nadenkt? Blij of droevig, hoopvol of bevreesd? Uw tijdsperspectief reflecteert uw gedachten, gevoelens en gedragingen in feitelijk alle aspecten van uw leven. Naast individuele tijdsperspectieven bestaan er ook collectieve. In hoofdstuk 10 geven de auteurs een interessante visie op de ENRON-affaire aan de hand van tijdsperspectieven. Op dinsdag 6 februari 2001 werd ENRON Corporation door het tijdschrift Fortune voor het zesde opeenvolgende jaar uitgeroepen tot het meest innovatieve bedrijf van Amerika. ENRON stond ook in de top twintig van Fortune van meest bewonderde bedrijven, kwaliteit van management, kwaliteit van producten en diensten en werknemerstalent. Een bedrijf van zeer intelligente en vermoedelijk aanvankelijk goedbedoelende mannen en vrouwen die hard hadden gewerkt om een zeer succesvol bedrijf op poten te zetten. Eerst deden ze dat door goede zakelijke besluiten te nemen die resulteerden in een serie positieve kwartaalcijfers. Naarmate ze ENRON opbouwden, verzwakte het toekomst-tijdsperspectief dat aan hun aanvankelijke succes had bijgedragen. In plaats daarvan construeerden ze een heden-hedonistisch tijdsperspectief door groepsconsensus. Ze gaven prioriteit aan het nu ten koste van de toekomst. Later in datzelfde jaar op 2 december vroeg ENRON Corporation faillissement aan. De gokindustrie kent als geen ander het belang van tijdsperspectieven. Vanaf het moment dat u een casino in Las Vegas binnenstapt, gaat u een tijdloze wereld van heden-hedonisme binnen, waarin de toekomst niet bestaat. De temperatuur, de verlichting en het geluid zijn 24 uur per dag hetzelfde. Er zijn geen klokken en geen laatste waarschuwingen van barmannen. Want als we op het nu zijn gericht, zijn we geneigd andere keuzes te maken dan wanneer we op de toekomst zijn geconcentreerd. 'De tijdparadox' staat vol met interessante wetenschappelijke feiten en feitjes. Zo heeft onze lichaamsklok een ritme van 24 uur en 11 minuten, levert ieder punt IQ gemiddeld 425 dollar aan inkomen op en levert een verschillend tijdsperspectief vaak misverstanden op binnen relaties. Ook is het bruto nationaal product van overwegend protestante landen hoger dan dat van overwegend katholieke landen en hebben hulpprogramma's vaak een toekomstgerichte inhoud en sluiten daardoor nauwelijks aan bij de problematiek van de doelgroep, die veelal op het heden-hedonistische tijdsperspectief gericht is. Het is interessant en verrassend om verschillen tussen mensen en organisaties uitgedrukt te zien in houdingen ten opzichte van tijd. Maar helaas is het een wat rommelig boek geworden, waarin wetenschappelijke gegevens afgewisseld worden met gewone prietpraat. Bladzijde 285 begint bijvoorbeeld met tips om uw tijdsperspectief in balans te brengen. Ten eerste moet u minder, niet meer doen! (prietpraat dus). Maar er volgt verder geen tweede, laat staan derde of meerdere tips. Dat is jammer en doet afbreuk aan het interessante gegeven. Kortom: meer een boek voor grazers dan voor jagers!