De titel 'Praat je poten uit de klei' vind ik direct intrigerend omdat ik niet weet wat die uitdrukking precies betekent. Net als veel andere uitdrukkingen overigens die Gustaaf Haan en Daan Muntjewerf toegelichten en soms zelfs ter discussie stellen. Beeldspraak maakt een boodschap zonder meer mooier en vaak ook overtuigender.
Helaas hebben veel van de voorbeelden in het boek niets met beeldspraak, maar juist met ingesleten managementtaal te maken. Geoliede machine, spin in het web, de krenten in de pap, mijn tak van sport, etcetera zijn voorbeelden van taalgebruik dat ooit creatief was, maar inmiddels klinken ze eerder als een cliché dan als beeldspraak.
Uiteraard bevat het boek ook originele voorbeelden. 'De Nachtwacht bestaat niet alleen uit verf en doek' betekent dat voor de uitvoering van een plan meer nodig is dan financiële middelen. Uitvoerders met talent bijvoorbeeld. 'Je komt met je poten in de klei te staan' betekent dat je praktisch en eerlijk uitvoerend werk doet, dicht bij de klant. En als iemand het 'Duracell-konijntje' van het bedrijf is, wil dat zeggen dat hij veel overwerkt. Beeldspraak is zonder meer een effectief hulpmiddel om ingewikkelde dingen uit te leggen en een gesprekspartner te overtuigen.
Het boek heeft de pretentie om u creatief te laten denken en praten. De schrijvers geven ook tips hoe u mooie taalbeelden kunt verzinnen. Toch is het maar de vraag of deze voorbeelden en tips tot verrijking van de kantoortaal leiden. Als je nooit beeldspraak gebruikt, lijkt het me haast onmogelijk dat je door het lezen van dit boek dat opeens wel gaat doen. Uiteraard kunt u geschikte voorbeelden 'lenen' om uzelf mooi en krachtig uit te drukken. Wie echt een gevoel voor beeldspraak wil ontwikkelen, kan beter poëzie gaan lezen. Daar vindt u in elk geval geen clichés. Als u de kantoortaal boeiender wilt maken, kunt u ook de kunst van de beeldspraak afkijken van een ander vak.
Leuk aan het boek is dat de auteurs opgezocht hebben of sommige uitdrukkingen feitelijk kloppen. En dat blijkt niet altijd het geval. Een schaap met vijf poten is iemand die heel wat in zijn mars heeft. Het laatst geboren schaap met vijf poten werd slechts vijf dagen oud. Vijfpotige schapen kunnen dus alleen maar teleurstellen, volgens de schrijvers. Een andere bekende uitdrukking is 'eerst de laaghangende appeltjes plukken', dus iets doen wat met weinig risico veel oplevert. Uit onderzoek blijkt echter dat laaghangende appels minder gezonde stoffen bevatten, omdat ze minder licht en zon krijgen. De makkelijke succesjes zijn dus lang niet altijd de beste. V
oor managers die wat vrije tijd hebben en van taal houden, is 'Praat je poten uit de klei' een leuk en prettig leesbaar boek. Helaas bevestigt het een algemeen vooroordeel: kantoortaal is saai en juweeltjes van beeldspraak zijn schaars.
