Voor wie dagelijks leiding moet geven en geconfronteerd wordt met lastige managementvraagstukken, heeft Mark Anderson de top-10 van vraagstukken eruit gepikt. Hij laat vervolgens zien hoe je de prestatie van leiders en hun teams in elk van die vraagstukken kunt maximaliseren. Puntig en overzichtelijk, want hij weet dat tijd een probleem is voor leiders.
Het lezen van dit boek is alsof je met je mentor praat. Als iets de laatste jaren wel duidelijk is geworden, dan is dat het gebrek aan leiderschap. Of dat nu geldt bij de kredietcrisis, de huidige Europese landencrisis, de recente nucleaire crisis in Japan of, om dichtbij huis te blijven, de vastgoedcrisis en de crisis in het hoger beroepsonderwijs in eigen land.
Volstrekt begrijpelijk dus dat de laatste tijd heel veel managementboeken gaan over nieuw leiderschap. Ik las zelf 'Echt leiderschap' (Ietje Lindermann e.a.), 'Waarachtig leiderschap' (Jan Boon), 'Horizontaal leiderschap' (Adriaan Blekman), 'Contextueel leiderschap' (Arnold Roozendaal) en 'Diep leiderschap' (Gerrit Broekstra), om er maar een paar uit het Nederlandse taalgebied te noemen. Aan die lijst van nieuwe boeken wordt dus nu weer een nieuw boek toegevoegd.
Pas afgestudeerd als MBA-student leerde Mark Anderson een belangrijke les: succes in zaken is volledig afhankelijk van mensen en er is geen cursus, leergang of diploma dat ervaring (experience) kan vervangen. De eisen die vandaag de dag in een uiterst turbulente markt aan leiderschap worden gesteld, volgen geen vast patroon, maar vragen een flexibel, veelzijdig en soms ook een internationaal perspectief.
Daarom gaat 'Het leiderschapsboek' van Mark Anderson niet over regels van het management. Het is een boek vol suggesties hoe je een maximale prestatie van medewerkers kunt verkrijgen door juist hun intrinsieke en unieke waarde aan te boren. Over hoe een effectieve leider die benadering bij alles weet toe te passen.
De schrijver heeft een twintigtal jaren ervaring in het leiden van kennisintensieve bedrijven. Hij werkt en werkte bij Pearson; een wereldwijde uitgeverij van testen, boeken, assessments etcetera. In de tussentijd was hij ook werkzaam in consumentengoederenindustrie. Hij werkte in Londen, Hongkong en Maleisië en studeerde aan de Universiteit van Cambridge en haalde een MBA aan de Ashridge Business School. 'Het leiderschapsboek' bestaat uit tien hoofdstukken die de belangrijkste vraagstukken betreffen van het dagelijks leiderschap volgens Mark Anderson.
Enkele hiervan zijn: jouw eigen leiderschap, jouw leiderschapsteam, jouw organisatie leiden, excellente prestaties leiden, klanten die jou leiden en als laatste: de gereedschapskist van de leider. Ieder vraagstuk wordt volgens een vast patroon beschreven:
- onderwerp en een aanduiding (rating) van het belang voor leiderschap;
- doel, waarom moet je dit aspect serieus nemen als leider;
- de context, hoe past dit aspect in het brede patroon van onderwerpen;
- weerstand, waarom is dit aspect zo lastig te hanteren; - succes, hoe ga je effectief met dit aspect om;
- meten van succes, drie manieren hoe je vooruitgang kunt inschatten;
- valkuilen;
- checklijst, samenvatting van de belangrijkste strategieën.
Prettig is dat deze heldere structuur van het boek het gemakkelijk maakt om snel zicht te krijgen op alle aspecten van het vraagstuk waar je op dat moment het drukst mee bent. Het levert suggesties en vergroot daarmee je handelingsradius.
Mark Anderson vindt zelf zes aspecten van leiderschap het allerbelangrijkst. Hij geeft ze ook de hoogste rating. Dat zijn: formuleer en distribueer (setting and selling), je visie, focus op de strategie, stel prioriteiten, stel je leiderschapsteam samen, jouw team is vaardiger dan jij en: herhaling versterkt je geloofwaardigheid.
De auteur geeft daarmee aan dat leiderschap geen vast omschreven theoretisch thema is, zoals sommige schrijvers suggereren of dat we allemaal Jack Welch of Alan Sugar moeten navolgen. Weinigen van de leiders verkeren in dezelfde positie en zijn geen CEO van een multinational. Nee, leiderschap wordt in de hitte van de dagelijkse praktijk getoond. Daarin heb je niet zoveel aan allerlei theoretische beschouwingen die nauwelijks 'echt' aanvoelen. Soms moet je dit en dan weer dat. In die turbulentie helpt een boek als dit door je snel wat handvatten aan te reiken.
Als voorbeeld van direct toepasbare tips de valkuilen bij het samenstellen van je leiderschapsteam, dit zijn er drie. Ontkoppel structuur niet van de strategie. Dat riskeert namelijk de ondergraving van de geloofwaardigheid van je strategie en leidt tot onduidelijkheid over je focus. Ten tweede: onderzoek je structuur constant. Het is comfortabel om je structuur en team te handhaven, maar het risico dat je loopt, is een rem op de prestaties. En de laatste valkuil: wees erop bedacht dat ook de structuur zelf de prestaties kan belemmeren. Ten onrechte worden soms matige prestaties toegeschreven aan andere factoren dan aan een slecht structuurontwerp en matige personeelswerving.
Het is gemakkelijk om steeds bekende collega's in je team te hebben. Je weet wat je aan ze hebt. Dat geeft vertrouwen dat anders pas na jaren kan worden verkregen. Maar het is ook een groot risico. Er kan een vorm van vriendjespolitiek ontstaan die jouw integriteit binnen de organisatie belemmert. Dit is zo'n voorbeeld de auteur optreedt als een soort mentor voor de lezer. Gewoon goed om even aan herinnerd te worden. Wat je ermee doet, is aan jou.
Hoewel 'Het leiderschapsboek' erg praktisch is, staat er achterin een literatuurlijst met ruim zeventig verwijzingen. En ook daar zitten hele praktische tussen. Eén wil ik zeker noemen, de website www.businessballs.com. Op die site vind je gratis carrièretips, businesstraining, organisatieontwikkeling, innovatieve ideeën, materialen, oefeningen. Allemaal zaken die je handelingsmogelijkheden vergroten, bijvoorbeeld voor bedrijfssessies.
Volgens Anderson moet je die beslist twee, maar in ieder geval één keer per jaar met je hele leiderschapsteam houden. Vooral om de intermenselijke relaties te verdiepen. Want het zijn de mensen die de organisatie maken of breken. Dit boek hoort bij iedere leider in haar of zijn tas te zitten.
