Purpose: Het doel als startpunt van succesvolle organisaties

Hoe komt iemand tot een boek over morele doelen? Een tragedie in de jongste jaren van onze Griek is de basis voor zijn gedachtegoed. Op één dag vermoordden de communisten 54 vrouwen omdat zij weigerden te vertellen waar zijn vader zich had verstopt. Een concreet verhaal als effectieve leermeester, zo noemt Mourkogiannis het zelf. Het Cypriotische conflict bracht Mourkogiannis bij professor Fisher op Harvard, waar hij zich specialiseerde op het gebied van onderhandelen. Hij werd gedreven door een wil om het kwaad in de wereld te verslaan. De politiek geëngageerde Mourkogiannis bedacht na de val van de Berlijnse muur dat je enerzijds het kwaad moet verslaan maar aan de andere kant moet streven om echt een betere wereld te maken.

Zijn werkterrein verschoof naar leiderschap, zakelijk leiderschap. Hij bestudeerde pioniers in de zakenwereld en hielp CEO's hun ethische codes bloot te leggen. Dit leidde uiteindelijk tot de ontdekking van het 'morele doel'. Expliciet bewustzijn van het morele doel heeft leiders in staat gesteld zichtbare en bekende prestaties te realiseren. In 'Het doel als startpunt voor succesvolle organisaties', rekent Mourkogiannis af met het paradigma dat grote zakelijke leiders per definitie inhalig en amoreel zijn. Hij doet een goede poging de valse tweedeling tussen financieel succes en maatschappelijke betrokkenheid te doorbreken. Een moreel doel is een set van opvattingen die de organisatie goed en waardevol vindt en waarnaar ze wil handelen. Een moreel doel is voor een bedrijf een kwestie van leven of dood. Aanwezigheid kan een bedrijf transformeren en het verlies ervan kan een instituut vernietigen. Een moreel doel is daardoor meer geld waard dan wat ook. Het boek kent drie delen. In het eerste deel gaat Mourkogiannis in op het morele doel, de waarde van het morele doel en wat het morele doel niet is (winst, reputatie, filantropie, merk). Hoewel er vele morele ideeën zijn, zijn er vier filosofische uitgangspunten met betrekking tot morele doelen die de tand des tijds hebben doorstaan. 'Vier mogelijke energiebronnen voor het bedrijf, vier verzamelingen van morele ideeën die een moreel doel kunnen ondersteunen – en elk van hen omvat overtuigingen over de uiteindelijke morele basis voor een handeling. Elke verzameling van ideeën kan worden verbonden aan een filosoof en kent verschillende bedrijven als actief voorbeeld: Ontdekking ('Het nieuwe') – filosoof Kierkegaard – bedrijven: IBM, Sony, Intel Voortreffelijkheid ('Het goede') – filosoof Aristoteles – bedrijven: Apple, BMW Altruïsme ('Het behulpzame') – filosoof Hume – bedrijven: Wal-Mart, HP Heldendom ('Het effectieve') – filosoof Nietzsche – bedrijven: Microsoft, Ford, ExxonMobil In het tweede deel illustreert Mourkogiannis zijn theorie met vier verhalen van vier zakelijke leiders, respectievelijk Tom Watson van IBM, Warren Buffett van Berkshire Hathaway, Sam Waltons van Wal-Mart en Henry Ford van Ford Motor Company. In het derde deel onderbouwt Mourkogiannis zijn stelling dat een moreel doel het uitgangspunt is voor succes in bedrijven. Hiervoor definieert hij succesvolle bedrijven met de volgende kernbegrippen: - Moreel: het zijn geweldige plekken om te werken, er is een groot collectief moreel onder hun medewerkers; - Vernieuwing: het zijn succesvolle vernieuwers, ze introduceren nieuwe ideeën en voeren ze indrukwekkend goed uit; - Concurrentievoordeel: het zijn succesvolle concurrenten, ze geven het vechten om hun positie nooit op; - Leiderschap: het zijn succesvolle leiders, ze stellen een agenda op die het waard is om te volgen. Hoewel Mourkogiannis in het begin van zijn boek stelt dat een moreel doel niet snel of ad hoc kan worden gekozen, maar ontdekt moet worden, krijgen we als toetje toch een stappenplan om onze organisaties aan een moreel doel te helpen. Kortom, een boek met een flinke dosis theorie, enkele sprekende voorbeelden en handvatten voor een praktische vertaling naar onze eigen dagelijkse praktijk. 'Het doel' is bovendien een inspirerend boek, hoewel Mourkogiannis het als een visitekaartje gebruikt voor zijn huidige werk bij de adviesbureaus Panthea en Booz Allen Hamilton. Prik door dat laatste heen en je hebt een managementboek in handen dat je een niveau hoger kan tillen wanneer het gaat om succesvol leiderschap. 'Het doel' gaat verder dan het idee van missie en doelstellingen als haven waarnaar ons schip moet varen. Het hebben van een moreel doel betekent inschepen en koers zetten naar het beloofde land. Havens kennen we daar niet, maar we willen er allemaal naar toe. Recessie zorgt voor een vliegende storm, maar we willen naar het beloofde land, dus trotseren we de hoge golven en ons ultieme doel, beloofde land of moreel doel, houdt ons op koers.