Met gemiddeld 400 inwoners per vierkante kilometer staat Nederland qua bevolkingsdichtheid mondiaal bezien op ongeveer de 30ste plaats van de wereldranglijst. Gemiddeld hebben de 195 landen ter wereld een bevolkingsdichtheid van 50 inwoners per vierkante kilometer. Dit maakt Nederland dus een dichtbevolkt land. Als gevolg hiervan is ruimte een schaars goed en, gezien de huidige bevolkingsgroei, zal deze schaarste de komende jaren alsmaar groter worden. Daarbij komt nog: hoe meer mensen, hoe meer wensen. We willen nogal wat met ons kleine stukje aarde. Wonen, werken, natuur, recreatie, infrastructuur en agrarisch gebied; allemaal strijden ze om hun plekje in het landschap. Deze strijd ving na de Tweede Wereldoorlog aan en houdt heden ten dagen nog steeds stand. Moeizame (politieke) besluitvorming, machtsspelletjes en belangentegenstellingen zijn daarbij aan de orde van de dag.
Dit is in een notendop wat beschreven wordt in 'Woekeren met ruimte' van Noud Köper. De auteur vult het aan met meningen van kopstukken uit politiek, bedrijfsleven, belangenorganisaties en wetenschap. In mijn werk als organisatieadviseur bij Adviestalent zie ik de bovengenoemde strijd als uitdaging en als kans. De uitdaging zit hem in de complexiteit van het vraagstuk. Bij iedere aanpassing van het landschap, hoe klein ook, zijn vele belangen en meningen betrokken en het is zoeken is naar de uiteindelijke win-winsituatie. Daarnaast een kans omdat niks nog vast ligt. Er is de mogelijkheid om Nederland mooier te maken met tastbare projecten. Dit zijn twee belangrijke redenen om mij voornamelijk met vraagstukken uit de ruimtelijke ordening bezig te houden en in dat geval mag dit boek niet in de boekenkast ontbreken. Het boek bevat eigenlijk drie ingrediënten: een tijdslijn, begrippenverklaringen en opinies van kopstukken. De tijdslijn is de rode draad van het boek. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot aan het heden wordt de lezer meegenomen in de wereld van de ruimtelijke ordening; de tijdgeest, de meest ingrijpende gebeurtenissen en de belangrijkste spelers. Gedurende het verhaal komen uiteraard onderwerpspecifieke begrippen aan de orde, die consequent gevolgd of voorafgegaan worden door een verklarend stuk tekst. Een simpel voorbeeld hiervan is de beschrijving van het ontstaan en de inhoud van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra, beter bekend als Vinex. Köper vult de tijdslijn en begrippenverklaringen aan met gevatte uitspraken van zowel voor- als tegenstanders van de plannen die de revue passeren. Een sprekend voorbeeld hiervan is de uitspraak van Sybe Schaap, VVD-senator en voormalig landbouwer, over de zogenoemde varkensflats: 'Waarom zouden we varkens niet mogen stapelen? We stapelen mensen allang.' Tenslotte nog iets over de schrijfstijl van Noud Köper. Het boek is luchtig geschreven en wisselt in juiste mate harde, feitelijke informatie af met vermakelijke, soms ronduit komische, uitspraken en anekdotes. Het taalgebruik is simpel en daardoor leest het boek lekker weg. Kortom, een goed boek dat zowel door leken als ingewijden gelezen kan worden als samenvatting en naslagwerk van enkele decennia Nederlandse ruimtelijke ordening, of gewoon als een onderhoudend boek.
