Hoe lossen we dat op? Dichter bij huis moeten bedrijven innoveren om hun bestaansrecht zeker te stellen. Bedrijven die dat nalaten zijn gedoemd te verdwijnen. Maar ook overheidsinstanties en non-profit instellingen moeten innoveren om de dienstverlening naar burgers te verbeteren of om bijvoorbeeld de stijgende kosten in de zorg te beheersen. Innoveren zou daarom in het DNA van iedere organisatie en elke medewerker moeten zitten. Dat is de strekking van het boek ‘iDNA duurzaam leren innoveren’ geschreven door Harry van der Schans. De auteur werkt bij het De Bono Expertisecentrum, het centrum voor innovatie en creativiteit van het Koning Willem I College / School van de Toekomst in Den Bosch. Sinds 2004 heeft de auteur als Bono Master Trainer duizenden mensen getraind in creatief en kritisch denken. Innovatie begint altijd met creativiteit, aldus de auteur. Creativiteit is dan ook het centrale onderwerp van het boek. Hierbij staat creativiteit volgens de auteur voor het bedenken van nieuwe en bruikbare ideeën en staat innovatie voor de succesvolle implementatie hiervan en het ondernemende gedrag dat daarbij nodig is. Zonder creativiteit geen innovatie en zonder innovatie geen marktsucces. Het boek schetst hoe je creativiteit kunt ‘leren’ en gestructureerd en procesmatig kunt toepassen om tot duurzame innovatie te komen. De aanpak hiervoor is gebaseerd op het ICE-model, waarbij ICE staat voor Innovation, Creativity en Entrepreneurship. Het gaat hierbij niet zo zeer om het ‘uitvinden’ maar meer om het slim combineren van zaken die al bestaan. Of zoals Henry Ford, de grondlegger van de T-Ford, ooit zei: ‘I invented nothing new. I simply assembled’. Het eerste hoofdstuk gaat over de noodzaak van innovatie én creativiteit. Het beschrijft wat creativiteit is en welke verschijningsvormen er zijn. Belangrijk hierbij is het besef dat creativiteit geen geniale ingeving is, maar een kwestie van hard werken. Het tweede hoofdstuk vertelt meer over de creatieve mindset en attitude die onontbeerlijk zijn. Want creativiteit is niet alleen (soms) aangeboren, je kunt het ook leren, aldus de auteur. In hoofdstuk drie komt het creatieve proces aan bod waarbij de verschillende fasen van het ICE-model worden beschreven met namen als De Pit, De Prikkel, De Context, De Vraag, Het Idee, De Oplossing, De Pitch en Het Vervolg. Aan de hand van tekst en uitleg, praktische tips, creatieve technieken, voorbeelden, ervaringen, hulpvragen en invulsjablonen loodst de auteur de lezer langs de verschillende stappen van het ICE-model. Daarbij komen diverse opdrachten en technieken aan bod voor brainstormen, associëren, out of the box-denken, kopiëren, waaieren en trechteren, selecteren en prototypen. Regelmatig verwijst de auteur naar werk van bekende creativiteitsgoeroe ’s zoals Dr. Alex Osborn (uitvinder van het brainstormen) en Dr. Edward de Bono (bedenker van het ‘lateraal denken’ en het concept van de ‘zes denkhoeden’). Met iDNA heeft de auteur naar eigen zeggen, en achteraf gezien, een leesboek, inspiratieboek, studieboek, werkboek en naslagwerk afgeleverd. Bestemd voor leidinggevenden en medewerkers in profit en non-profit, voor (creatieve) facilitators en voor studenten van verschillend pluimage. Ik kan mij daar wel in vinden als het gaat om de ICE-aanpak. Het boek is prachtig vormgegeven en ter inspiratie staat het boek vol met spreuken en gezegden van beroemdheden, politici en managementdenkers. Wel een paar kanttekeningen. Het boek gaat vooral over creativiteit en het stimuleren van creatief denken op basis van het ICE-model. Het gaat maar mondjesmaat over innovatieprocessen, leren innoveren en innoverend ondernemen. De titel van het boek zet de lezer dus al snel op het verkeerde been. Het boek en de aanpak stoppen bij een uitgewerkt idee, maar dan heb je nog niet een nieuwe innovatieve oplossing of een concreet product met succes geïmplementeerd of op de markt gebracht. Verder heb ik het gevoel dat de schrijver soms in herhaling valt, waardoor het boek niet altijd even vlot wegleest. Ik sluit graag af met een van de vele spreuken die het boek iets extra’s geven, namelijk een van Albert Einstein’s klassiekers: ‘We cannot solve our problems with the same level of thinking that created them’. Volgens hoogleraar idee- en innovatiemanagement Prof. dr. Isaac Getz, zijn er grofweg 3000 ruwe ideeën nodig voor uiteindelijk 1 succesvol product/service. Met het creatieve denkproces kun je dus niet vroeg genoeg beginnen en iDNA kan je daarbij zeker op weg helpen.
Over Sjors van Leeuwen
Sjors van Leeuwen (Indora Managementadvies) is adviseur, auteur en spreker op het gebied van klantgericht ondernemen, strategie en marketing. Door zijn ervaring is hij goed thuis in vele strategische vraagstukken en het toenemend belang van de ‘de klant’ als onderscheidende factor. Sjors schreef o.a. Wendbare strategie op één A4, Zorgmarketing in de praktijk en CRM in de praktijk.
