strong>‘De slag om de Berg-Stichting’ is een waar monumentje. Bescheiden van omvang, maar groot(s) qua inhoud. Een boekje dat door velen gelezen ‘moet’ worden, zodat wij niet vergeten…
“De kinderen van de Berg-Stichting wordt verteld dat ze uit de buurt van de oefenende WA’ers moeten blijven. De wandelingen naar school worden onaangenaam. Duitse soldaten leveren commentaar als de rij kinderen langs loopt.”
Ineke Hilhorst schreef dit boekje samen met Teun Koetsier en verhaalt hiermee over het onvoorstelbare drama dat de kinderen en de stafleden van dit Joodse kindertehuis overkwam tijdens de Tweede Wereldoorlog.
“Op weg naar school vult Carla altijd haar zakken met stenen. Ze moeten langs de katholieke school lopen, waar ze soms worden uitgescholden en bekogeld. Dat leidt tot vechtpartijen waarbij ze niet voor elkaar onder doen.”
Op de plek waar thans scholengemeenschap Laar & Berg is gesitueerd was voor de oorlog een tehuis gevestigd voor Joodse kinderen die door uiteenlopende omstandigheden uit huis waren geplaatst. Ruim honderd Joodse kinderen en jongeren, in de leeftijd van 4 tot 21 jaar, verbleven in het tehuis op het moment dat de Duitsers er een inval deden. 48 van hen en een viertal stafleden, lieten het leven in de kampen Auschwitz en Sobibor.
Jan Reitsema, destijds directeur van de Berg-Stichting, wist tientallen van deze kinderen te redden door hen elders onder te brengen en niet-Jood verklaringen voor hen te regelen.
“In het geheim huurt Reitsema daarom een aantal panden in Amsterdam, op het Rapenburg. Hij regelt voor iedereen vervalste verhuisvergunningen, maar vraagt de gemeentesecretaris van Laren, Roefs, om de kinderen in Laren ingeschreven te laten staan. Daardoor zijn ze in elk geval via de burgerlijke stand niet zonder meer te vinden.”
De auteurs hebben kans gezien op uiterst respectvolle wijze het verhaal te doen van de meedogenloze daad van de Duitsers. Juist het feit dat Hilhorst en Koetsier zich onthouden van sentiment, maar het drama puur informerend vertellen, maakt dat het zo enorm veel indruk achterlaat. Het brengt de lezer op de hoogte van een stuk geschiedenis waar nog niet al teveel over bekend was. Bovendien is het een zeer terecht eerbetoon aan de man die zoveel van deze kinderen van een gruwelijke dood heeft weten te redden door zijn moedige optreden.
Uw recensent maakt een diepe buiging. Postuum voor Jan Reitsema, maar zeker ook voor de auteurs van dit belangrijke boekje.
