Communicatie is een containerbegrip en beroepsbeoefenaren vertonen een bonte pluimage. Er zijn veel disciplines die zich onder de paraplu van communicatie bewegen in organisatieland. Communicatie speelt vooral leentjebuur bij verschillende wetenschapsgebieden. De vraag is daarom gerechtvaardigd of er sprake is van een eigen vakgebied of dat er eerder een soort monster van Frankenstein is gecreëerd? Volgens Morssinkhof is communicatie een vak en het fundament daarvan beschrijft hij in vijf vragen en antwoorden. Waar zijn communicatiemensen van? Waaraan dragen zij bij? Hoe werkt communicatie? Hoe werken communicatieprofessionals en hoe organiseren zij communicatie? De auteur weet puntig te formuleren waarom deze vijf vragen moeten worden beantwoord. Ieder mens communiceert dagelijks en denkt daarom ook te weten wat goede communicatie is. Zo ook opdrachtgevers, die menen vanuit eigen achtergrond en opvatting verstand te hebben van professionele communicatie. Morssinkhof schetst de verschillen tussen persoonlijke en professionele communicatie en dat communicatiemensen vooral van identiteit, positionering, relatie en reputatie. Een sterke interne oriëntatie dus, denken vanuit het organisatieperspectief: van binnen naar buiten. Dat mag lekker verkopen aan opdrachtgevers, maar de samenleving vraagt meer en meer om een externe oriëntatie, waarbij de omgeving uitgangspunt is. Naast klassieke, systeemgedreven communicatie wordt contextgedreven communicatie namelijk steeds belangrijker. Morssinkhof stipt dat hier slechts summier aan. Dan komt de meerwaarde van professionele communicatie aan bod. De essentie van communicatie bestaat uit gemeenschappelijk maken, overdragen, aansluiten en het optimaliseren van de samenhang tussen de vier centrale begrippen. Communicatie draagt bij aan het creëren van waarde voor de organisatie, externe stakeholders en de samenleving. Ook de brugfunctie van communicatie tussen binnen- en buitenwereld wordt bekeken vanuit het organisatiebelang. De werking van communicatie beschrijft Morssinkhof aan de hand van acht principes en een model dat draait om sociale besmetting. Communicatiemensen houden zich in deze tijden van dynamiek beter bezig met analyse, advies en aanpak. Dat past beter bij de snelle veranderingen in de omgeving. Dan splitst de auteur de drie fasen van het communicatiewerk op in acht stappen die dan weer erg lijken de trage werkwijze van het traditionele communicatieplan. In het slothoofdstuk komt de organisatie van de communicatie zeer summier aan bod. Het fundament is een moedige poging om de basis van het vakgebied communicatie in kaart te brengen. Dit werkterrein is al ruim een halve eeuw in ontwikkeling en laat zich niet gemakkelijk plat slaan. Morssinkhof brengt veel kennis en inzicht toegankelijk bij elkaar. Zijn poging om structuur aan te reiken door middel van vijf vragen is uitstekend. In de beantwoording van deze vragen kan de lezer echter gemakkelijk verdwalen in het bos van stappen, essenties, domeinen en modellen.
Recensie
Het fundament - Het vak communicatie in 5 vragen en antwoorden
Een veelgehoorde vraag bij opdrachtgevers is wat communicatiemensen nu eigenlijk precies doen en wat zij aan waarde toevoegen? Gerald Morssinkhof is al enige tijd op zoek naar de professionele standaard van het communicatievak, naar antwoord op de vraag wanneer communicatieprofessionals het goed doen in de praktijk. Hij schreef een manifest en ging daarover in gesprek met mensen uit het vak. ‘Het fundament’ is de weerslag van zijn zoektocht. Een boek over de basis van het communicatievak, bedoeld om de professionals daarbinnen meer zelfbewustzijn te geven. Zodat zij vanuit een gezamenlijk fundament samen kunnen werken met opdrachtgevers en hun bijdrage kunnen leveren.
Nico Jong
|
29 juli 2014
