We herkennen het allemaal: als luisteraar - of lezer - krijgen we een verhaal voorgeschoteld dat keurig onderbouwd is met getallen. Maar die getallen... dringen niet ons door. Ze zijn te abstract. We kunnen ons namelijk niets voorstellen bij een koopkrachtverlies van 8,34% of een toename van 24% van het aantal slachtoffers bij fietsongevallen.
Chip Heath en Karla Starr stelden vast dat er geen boek bestaat dat helpt om getallen ‘binnen te laten komen’. Ze besloten het zelf te gaan schrijven. Ik denk dat ze grotendeels geslaagd zijn in hun missie, maar... Over de maar vertel ik verderop in deze recensie.
Ik ben het met de auteurs eens dat informatie beter landt als de getallen worden gebracht als een ervaring die mensen raakt. Ze spreken dan onvoldoende aan. Getallen moeten daarom ‘vertaald’ worden naar ervaringen. In het boek geven de auteurs daar handvatten voor.
Plakfactor
Dat doet denken aan het vorige boek van Chip Heath: De plakfactor. In dat boek stond de vraag centraal waarom sommige ideeën wel en andere ideeën niet floreren. Daarin kwam de term ‘de vloek van kennis’ aan de orde. Die term werd uitgelegd op basis van een beroemd experiment: de kloppers en de luisteraars. Kloppers zijn mensen die een liedje in hun hoofd hebben en dat vervolgens met hun vingers op tafel trommelen. De luisteraars moeten raden welk liedje dat is. De kloppers kunnen maar niet begrijpen dat de luisteraars het niet raden! Wij zijn allemaal kloppers: CEO’s, consultants, leraren, ouders, managers of kennisprofessionals. We hebben allemaal een melodie in ons hoofd die de ander toch echt niet (altijd) hoort.
De vloek van kennis
Terug naar Alle getallen tellen. Ook in dit boek komt de vloek van kennis aan de orde. De auteurs stellen dat experts hun publiek overschatten en er te makkelijk van uitgaan dat men het wel begrijpt. Door het gehele boek heen krijgen we voorbeelden te lezen van hoe de auteurs gortdroge statistieken omzetten naar leesbare verhalen. De gedachte is dat verhalen beter blijven hangen dan statistieken. Maar hun uitspraak ‘De beste vertalingen van getallen bevatten helemaal geen getallen meer’, zal zeker de nodige discussie opleveren.
De voorbeelden die mij aanspraken zijn: Maak 3 miljoen van 2.842.900, 6x zo groot van 5,73 en de helft van 9/17e Van de tweede getallen in dat reeksje kunnen we ons immers geen voorstelling maken, de eerste getallen gaan al beter.
Drie basisregels
De auteurs geven drie basisregels die we zouden kunnen hanteren om getallen om te kunnen zetten in een begrijpelijk verhaal:
1. Eenvoudiger is beter, rond enthousiast af. Bijvoorbeeld: 4.736 is ongeveer 5
2. Concreet is beter: beschrijf hele objecten met gehele getallen, niet met decimalen achter de komma, breuken of percentages. Bijvoorbeeld: 12,5 van de vrouwen krijgt borstkanker, wordt: 1 op de 8 vrouwen zal borstkanker krijgen
3. Regel 3: Volg de regels, eventueel aangepast voor publiek met expertise. Voorbeeld: 1 op de 4 keer wordt in de context van honkbal: slaggemiddelde 0,253.
Maaaaaar...
Mijn bezwaar bij dit alles is de tijd die het ‘het omzetten’ naar concrete voorbeelden kost. Je moet echt even gaan zitten om je getallen naar een aansprekend voorbeeld om te zetten.
Wat te denken van het voorbeeld:
- Een klein percentage Fortune 500-CEO’s is vrouw
de auteurs maken daarvan
- Er zijn meer Fortune 500- CEO’s die James heten dan vrouwen.
Zeker aansprekend, maar ik kom hier niet zo snel op – en waarschijnlijk ook niet na verloop van tijd- . Vanzelfsprekend ben ik niet representatief, maar in een wereld waarin iedereen nog steeds de vraag ‘Hoe is het met je?’, beantwoordt met: ‘Druk, druk, druk’ is dat wellicht een veeg teken.
Desondanks opende dit boek wel mijn ogen. Als we echt willen dat onze boodschap overkomt, inclusief onze getallen, moeten we de tijd nemen om de getallen om te zetten. En dan niet - zoals ik - gaan lopen zeuren dat dat veel tijd kost.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
