Managementboek stuurde Teaming - De nieuwe realiteit van samenwerken in een grote enveloppe . Toen ik het boek uit de verpakking haalde, begreep ik de noodzaak van de grote enveloppe. Teaming is namelijk een boek van zo’n vierhonderd pagina’s stevig papier, gedrukt op het grote maar ook wat onhandelbare ‘liggend formaat’. Mocht het aantal pagina’s iemand afschrikken, zoals ook bij mij het geval was, dan is het advies van de auteurs om hun boek ‘zigzaggend’ te lezen.
Tijdelijkheid
Steeds meer organisaties werken met tijdelijke of pop-up teams. Teams die worden samengesteld voor een specifieke opgave en worden ontbonden als is opgeleverd wat is beloofd. Volgens Harvard-professor Amy Edmondson moeten we niet langer in termen van teams (=structuur) denken, maar in termen van teamvorming (vaardigheid), ergo: ‘teaming’. De term ‘teaming’ is jaren geleden terloops geïntroduceerd door Edgar Schein van het MIT en verder uitgewerkt in het boek Teaming van Edmondson uit 2012.
Hans van der Loo en Patrick Davidson voorspellen dat er steeds meer in dat soort in pop-up teams gewerkt gaat worden, omdat deze manier van samenwerken en organiseren een antwoord biedt op de vraag naar flexibiliteit, innovatie en snelheid.
Zeven principes
Volgens Van der Loo en Davidson is nu wel bekend dat optimaal teamwerk het gevolg is van drie basisprincipes: Beperkte omvang, Gedeelde opgave en Wederzijdse afhankelijkheid. Voor teams die regelmatig van vorm en samenstelling wijzigen (dus pop-up teams) onderkennen ze nog vier principes: Tijdelijkheid, Externe oriëntatie, Aanpassing en Meervoudigheid. Samen vormen ze de zeven basisprincipes van pop-up teams. Ik hoor sommige lezers al denken, dat die principes ook gelden voor de meeste projectteams, agile teams, taskforces, e.d. Maar dat terzijde.
Naast de principes komen onderwerpen aan bod zoals de nieuwe realiteit van samenwerken, hoe teaming werkt, hoe je een groep onbekenden snel tot een hecht team kunt smeden, waarom het klassieke model van fasen in groepsgedrag niet werkt, hoe zelfmotivatie te stimuleren en hoe te werken vanuit een visie. Verspreid door het boek staan ook een aantal canvassen, waaronder een Canvas Persoonlijke Handleiding, Team Canvas en het Cultuur Canvas. Handige hulpmiddelen om het gesprek met een team te entameren en te ordenen
Handige samenvattingen
Het boek bestaat uit twee delen, waarvan het eerste deel ‘Achtergronden en aard van Pop-Up teams en teaming’ tweehonderdveertien pagina’s beslaat. Als service voor de lezer, sluiten de auteurs elk hoofdstuk af met de ‘Fast Lane’. Die bevat in een pagina de essentie van een hoofdstuk. Aansluitend hierop staan ‘Reflectievragen’ behorend bij het voorgaande hoofdstuk.
In elk hoofdstuk presenteren de auteurs een ‘Praktijkles’. Dat zijn boeiende, leerzame en goed geschreven verhalen van elk zo’n vijf pagina’s, waarin Van der Loo en Davidson de principes van teaming duidelijk illustreren. Verhalen zoals hoe ze in een Amerikaans legeronderdeel werken met een netwerk van teams, een verslag van teams die werken aan de ontwikkeling van het Covid vaccin, hoe teaming in de Formule 1 er uitziet en hoe teaming bij het wereldwijd opererende Haier (fabrikant van consumentenelektronica) functioneert. Het klinkt misschien niet respectvol naar de auteurs, maar de praktisch georiënteerde lezer heeft misschien wel genoeg aan het lezen van de Praktijklessen en de Fast Lanes.
Iedereen facilitator
In deel twee, ‘Teaming toolkit: tools, werkvormen en skills’ staan in honderdvijftig pagina’s vierenveertig onderwerpen waar een team(leider) mee aan de slag kan gaan. Van der Loo en Davidson geven in de introductie van de ‘teaming toolkit’ een beknopt lesje faciliteren. Deze les lijkt me voor een coach of teamtrainer overbodig en biedt onvoldoende steun voor een doorsnee teamlid die gaat faciliteren. Maar goed, een teamlid met enige zelfkennis en zelfvertrouwen kan natuurlijk zelf beoordelen wat hij wel en niet aandurft. Deel twee is in ieder geval een waardevolle inspiratiebron voor trainers en coaches en voor sociaal vaardige teamleden. Elk onderwerp wordt goed ingeleid en de te nemen stappen worden schematisch weergegeven en helder beschreven.
Bladerend lezen
Elk hoofdstuk heeft dezelfde structuur, korte inleiding, theorie, reflectievragen, de samenvatting van het voorgaande hoofdstuk en het al eerdergenoemde praktijkvoorbeeld. Het is niet echt nodig om het boek van kaft tot kaft te lezen, bladeren werkt prima. De laatste jaren heb ik te weinig boeken over teamvorming gelezen om te kunnen beoordelen in welke mate het boek echt nieuwe kennis aanreikt.
Van der Loo en Davidson baseren zich in hun boek niet alleen op hun eigen ervaring met het begeleiden van teams, ze hebben ook veel gelezen, gereisd, en veel mensen gesproken over het onderwerp. De auteurs verantwoorden op diverse plekken op welke bronnen ze hun ideeën baseren. Zo staat achter in het boek een lijst van verwijzingen naar tweehonderddrieënveertig bronnen. De theoretisch georiënteerde lezer komt dan ook ruimschoots aan zijn trekken. Het boek sluit af met een uitgebreide literatuurlijst. Deed elke auteur het maar zo volledig.
Twee boeken
Van der Loo en Davidson hebben een degelijk, goed leesbaar boek afgeleverd. Teaming - De nieuwe realiteit van samenwerken is fraai opgemaakt, met frisse steunkleuren en korte kolommen en per pagina in vette letters de kern van die pagina. Lof voor de vormgevers en de uitgever om niet te besparen op de kosten van kleureninkt.
Van der Loo en Davidson stellen dat ze zich in hun boek richten op iedereen die zich op de nieuwe realiteit van samenwerking wil verdiepen. Dat zijn mensen die al in dynamische teams werken en zij die dat binnenkort gaan doen. Daarbij denk ik wel dat voor een eerste oriëntatie op het fenomeen teaming dit boek van vierhonderd bladzijden wel iets te veel van het goede is.
Maar je kunt het ook anders zien. Je koopt twee boeken voor de prijs van één. Een boek van tweehonderdveertien pagina’s, dat de lezer vertrouwd maakt met teaming. En dat boek kun je op advies van de auteurs ‘zigzaggend’ lezen. En daarbij krijg je een tweede boek: ‘Teaming toolkit: tools, werkvormen en skills’. Met honderdvijftig pagina’s stof voor de lezer die morgen aan de slag wil met het eigen team.
Van der Loo en Davidson hebben een leerzaam boek geschreven. Het is geschikt voor zowel mensen die in pop-teams als in vaste teams werken. Niet vaak zie je een boek met zo’n goede balans tussen theorie, reflectievragen, praktijkvoorbeelden en oefeningen, dat ook nog goed geschreven is.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
