Het is bijna niet meer bij te benen. Er verschijnen de laatste tijd bijna meer boeken over het gebruik van AI dan dat er nieuwe AI-tools op de markt komen. Bij wijze van spreken dan… Want volgens een rapport van BytePlus uit 2024 zijn er wereldwijd meer dan 10.000 verschillende AI-tools beschikbaar. En experts voorspellen dat het aantal AI-programma’s jaarlijks met 25 tot 30 procent toeneemt. Kan iemand door de bomen het bos nog zien?
Experimenteren
Wie ons in de zoektocht naar effectief gebruik van AI bij de hand kan nemen, is Sanne Cornelissen, gedragspsycholoog en auteur van het leuke boek Me, Myself & AI. Ja, het is het zoveelste boek in de rij, maar zeker een waardevolle aanvulling. Helemaal voor wie niet eerder een boek over AI opensloeg en nieuwsgierig is naar hoe je met AI aan de slag kunt gaan.
De belangrijkste boodschap van Cornelissen is dat we er allemaal wijs aan doen met AI te experimenteren. ‘Want als je AI slim gebruikt, kun je vaak tot twintig procent tijd besparen. Dat is een volle werkdag per week (!)’ Maar het gaat de auteur niet alleen om tijdwinst, maar ook om meer plezier in je werk. En – als tegenwicht voor de onpersoonlijke chatbots – om ruimte te creëren voor goede gesprekken. Met andere mensen, om precies te zijn…
Kansen
Cornelissen heeft de indruk dat we nog enorm veel kansen laten liggen als het om AI-gebruik gaat. Minder dan 9 procent gebruikt AI al structureel. ‘Dat betekent dus dagelijks en bewust, zodat het onderdeel wordt van je vaste werkroutine. Niet alleen voor dat ene mailtje, maar ook voor notulen, data-analyses, brainstormsessies, visuele content of literatuuronderzoek.’ De auteur kwam tot de ontdekking dat de echte uitdaging niet in de techniek zit, maar in ons gedrag. En dus wijdt zij een belangrijk deel van haar boek – hoe kan het als gedragspsycholoog ook anders? – aan tips om ons gedrag ten opzichte van AI-gebruik te veranderen.
Zo trapt ze af met het afrekenen met tien veelgehoorde smoesjes om niet met AI aan de slag te gaan. Te veel tools? Begin er met één! Niet technisch genoeg? Je hoeft geen programmeur te zijn om AI te kunnen gebruiken. Bang dat AI je baan overneemt? AI creëert juist ruimte voor nieuwe vaardigheden en strategisch werk. Of, zoals ze Harvard-professor Karim Lakhani aanhaalt: ‘AI zal mensen niet vervangen, maar mensen mét AI zullen mensen zonder AI vervangen.’
Creativiteit
Voor wie zich zorgen maakt dat AI alle creativiteit uit ons werk haalt, heeft Cornelissen enkele geruststellende woorden. ‘Vooral bij taken waarbij menselijk contact belangrijk is – zoals brainstormen, relaties opbouwen of oprecht emotioneel begrip tonen – blijft AI een hulpmiddel, geen vervanging.’ Juist de vraag naar echt persoonlijk contact zal volgens de auteur sterk groeien. ‘Dat is niet zo gek, want AI neemt weliswaar routinewerk uit handen, maar motiveert geen team en begrijpt een klant niet op gevoelsniveau. Oprecht begrip en gevoel voor de ander, dat is en blijft menselijk. En precies dat maakt jouw rol, jouw werk waardevol – voor jou en voor anderen. Empathie, communicatie en persoonlijk contact verbeter je niet met AI, maar met elkaar.’
De aanmoediging om te blijven leren, blijft dus staan. Volgens het World Economic Forum worden nieuwsgierigheid, flexibiliteit en het vermogen om snel nieuwe dingen te leren steeds belangrijker. Cornelissen: ‘Levenslang leren draait niet alleen om nieuwe kennis, maar ook om een actieve, nieuwsgierige houding.’
En ja, dus ben ik blij met dit boek van Cornelissen. Want ook al las ik de nodige boeken over het gebruik van AI-tools als bijvoorbeeld ChatGPT en CoPilot, Me, Myself & AI hielp mij toch weer in die belangrijke leerstand te blijven en vooral te blijven experimenteren. Door, zoals Cornelissen adviseert, bewust tijd hiervoor in te ruimen in mijn werkweek.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie