Procesregie is een vaardigheid die in veel organisaties belangrijker wordt naarmate projecten complexer en samenwerkingen dynamischer worden. In De procesregisseur – Handboek voor procesregie bieden Leon van Hoof en Hans-Peter Westerbeek een gestructureerd overzicht van wat er komt kijken bij het regisseren van processen. Het boek helpt de lezer grip te krijgen op de verschillende stappen, zonder te vergeten dat niet alles maakbaar is.
Instrumenteel van opzet
Het handboek is duidelijk instrumenteel van opzet en bestaat uit elf relatief korte hoofdstukken, met veel modellen, visualisaties en stappenplannen. De eerste dertig pagina’s zijn vooral gericht op uitleg en introductie, wat sommige lezers wat droog kan overkomen. Tegelijkertijd maken de auteurs duidelijk dat procesregie vaak wordt gezien als iets maakbaars: je volgt de stappen en het proces verloopt goed.
Maar dat dekt niet alles, aldus Van Hoof en Westerbeek. Juist het besef dat er ruimte moet zijn voor het ‘niet-maakbare’ maakt dit boek waardevol: grip houden op processen betekent niet dat je alles kunt controleren, en bewust omgaan met onzekerheden is essentieel voor effectieve procesregie.
Wyberen
De auteurs baseren hun analyse grotendeels op het model Wyberen, dat divergeren en convergeren omvat, en laten zien hoe processtappen elkaar opvolgen, inclusief cruciale momenten van consolidatie.
Hun uitleg van het verschil tussen consolideren en besluitvorming is bijzonder nuttig: vaak wordt te snel een besluit genomen, terwijl het onderzoeken van verschillende perspectieven juist verrijkend is. Dit onderstreept het belang van aandachtig waarnemen en reflecteren voordat je actie onderneemt. Voor professionals die gewend zijn aan snelle besluitvorming biedt dit een waardevolle handreiking om processen bewuster te begeleiden.
competenties
Pas in hoofdstuk tien en elf komen de competenties van de procesregisseur aan bod. Dit is een opvallende keuze: De procesregisseur gaat vooral over het proces zelf, minder over de karakteristieken of gedragingen van de regisseur. Hierdoor blijven sommige aspecten van procesregie, zoals de menselijke en systemische dynamiek, wat onderbelicht en mist de tekst op enkele punten de gewenste diepgang.
uitstekend startpunt
De schrijfstijl is helder en gestructureerd, al zijn de vele bulletlists minder verhalend en kunnen ze de leesflow onderbreken. Tegelijkertijd maken ze de praktische informatie overzichtelijk, en de verwijzingen naar aanvullende literatuur maken dit boek een uitstekend startpunt voor wie zich verder wil verdiepen.
De procesregisseur is een bruikbaar handboek voor professionals die overzicht en structuur zoeken in complexe projecten en samenwerkingen. Het boek biedt een duidelijke opbouw, praktische modellen en stappenplannen, en helpt de lezer zowel procesmatig te werken als bewust om te gaan met het onverwachte. De auteurs maken helder waar je wél invloed op hebt en waar je rekening mee moet houden, en geven bruikbare handvatten om besluitvorming en perspectieven zorgvuldig te consolideren. Voor iedereen die serieus aan de slag wil met procesregie biedt De procesregisseur een toegankelijke handleiding die houvast geeft in een wereld vol dynamiek en onzekerheden.
Over Alain Teulings
Alain Teulings is adviseur, onderwijsontwikkelaar en werkzaam als docent bij de Master Management en Innovatie in Maatschappelijke organisaties (HAN University of Applied Sciences).