Geld en Generaties is een gids voor bedrijfsfamilies én hun adviseurs. Het boek is goed leesbaar, academisch onderbouwd en rijk aan praktijkvoorbeelden. Michiels nodigt bedrijfsfamilies uit om na te denken over de vaak aanwezige, spreekwoordelijke roze olifant in de kamer: geld.
Reflectievragen
Michiels zet mij aan het denken over de complexe wereld van onze relatie met geld. Alle hoofdstukken zijn voorzien van handige reflectievragen waarmee je als familie of als adviseur van familiebedrijven direct aan de slag kunt. Michiels biedt gesprekstools voor een dialoog over geld, met jezelf en met elkaar, met oog voor alle generaties.
Anneleen Michiels, associate professor of Finance and Family Business aan de Hasselt University, biedt een mooie mix van academisch onderzoek en voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Geschreven in heldere taal, ook voor niet-financieel geschoolden.
Money scripts
Het tweede hoofdstuk gaat over geld en gedrag, waarin Michiels de lezer laat kennismaken met het concept money scripts. Dit hoofdstuk is wat mij betreft de parel van het boek. De beschreven vier hoofdcategorieën bieden een waardevol kader voor het analyseren van financieel gedrag binnen bedrijfsfamilies — daar waar financiële beslissingen herkenbaar vaak beladen zijn met emotie en grensoverschrijdende overtuigingen.
Het inzicht dat je door deze money scripts krijgt, is eigenlijk zinvol en bruikbaar voor werkelijk iedereen. Zo kunnen deze money scripts onderwerp van gesprek zijn in elke familie, en ook een belangrijke bron vormen voor bijvoorbeeld mediators die ondersteunen bij echtscheidingen en conflicten.
Michiels richt haar focus op bedrijfsfamilies, waarbij zij expliciet het belang van bewustzijn bij adviseurs benadrukt. Zij nodigt adviseurs uit om inzicht te krijgen in hun eigen money script, ter voorkoming van blinde vlekken in advisering en ter vergroting van hun vermogen om neutraal te adviseren. Michiels zet ook ouders in familiebedrijven aan het denken over de rol die zij hebben richting hun kinderen. Zij deelt een praktisch raamwerk voor financiële educatie, specifiek binnen het familiebedrijf.
strategie en structuur
Bij het lezen van deel II, met focus op strategie en structuur, verlies ik kort mijn aandacht. Dat, weet ik nu, komt door mijn eigen money script. Het komt zeker niet door de schrijfstijl of de inhoud van het boek. Ik hervat met plezier, mede door de levendige, tastbare voorbeelden uit de praktijk, de verwevenheid van familiewaarden, relaties en ambities, en de inzichten in de emotionele en psychologische aspecten van geld en vermogen.
Ook geeft Michiels een stappenplan voor een gebalanceerd verloningsbeleid – een thema dat vaak stof doet opwaaien binnen familiebedrijven. Ze gaat dieper in op de verschillende aspecten van vermogensbeheer buiten het operationele bedrijf. Vier veelvoorkomende grote uitdagingen worden omschreven.
Het is mooi om te lezen dat Michiels, met haar finance-achtergrond, de kritische fout benoemt van het onvoldoende aandacht hebben voor aspecten van familiedynamieken.
Belangrijk boek
Veel familiebedrijven slagen erin om generaties lang succesvol te ondernemen. Michiels legt uit hoe dat kan. Zij zoomt in op de complexe verwevenheid van emotionele en financiële aspecten die van invloed zijn op de financiële bedrijfsvoering binnen bedrijfsfamilies. Met Geld en Generaties helpt Michiels je onzichtbare dynamieken rond geld te identificeren en moedigt ze je aan om die bespreekbaar te maken. Het helpt families en adviseurs bij het ontwikkelen van een bewustere en constructievere omgang met de financiële aspecten van geld binnen het familiebedrijf. Daarmee is Geld en Generaties een belangrijk boek voor alle familieleden in familiebedrijven én hun adviseurs.
Over Heidi Los
Heidi Los (1969) groeit op als dochter van een vijfde generatie ondernemer. Deze ondernemersdochter wil talenten van mensen optimaal inzetten en is coach voor ondernemersgezinnen.