Onder de oppervlakte - ‘Toegankelijk en praktisch’

‘Ik voel me steeds minder lekker in mijn vel – maar waarom?’
‘Ik weet echt niet goed wat ik voel, hoe ik daarmee om moet gaan en wat ik nu wil – geen idee.’

Voor sommigen klinkt dit misschien vreemd, maar voor velen is het helaas heel herkenbaar. In mijn praktijk hoor ik deze zinnen bijna dagelijks: mensen die vastlopen, die voelen dat er iets schuurt, maar niet precies weten wat. Die zich leeg of moe voelen, zonder duidelijke oorzaak.

Als dat herkenbaar klinkt, is Onder de oppervlakte van Barbera de Jong een mooi startpunt. Het boek helpt je niet alleen te begrijpen wat je voelt, maar het ook daadwerkelijk te ervaren. En dat doet het niet met veel theorie, maar juist met beeldende, creatieve en praktische opdrachten.

Van verdwalen naar jezelf terugvinden

Onder de oppervlakte is overzichtelijk opgebouwd in vier delen, gevolgd door een ‘Ten slotte’, ‘Nawoord’, een leeslijst en een overzicht van gebruikte bronnen.

Deel 1 – Over het ontstaan van verdwaald zijn en het je bewust worden ervan.

In zeven hoofdstukken helpt de auteur je opnieuw contact te maken met je gevoel. Wat voel je eigenlijk? Hoe herken je emoties? En welke overtuigingen sturen jouw gedrag zonder dat je het doorhebt? De Jong legt uit dat bewustwording van die onderlaag essentieel is voor verandering. Ze nodigt je uit stil te staan bij je ‘innerlijke kind’ – de jonge versie van jezelf die vaak nog invloed uitoefent op je huidige leven.

Deel 2 – Anders omgaan met.
In dit deel gaat het over het leren toelaten van moeilijke emoties. In plaats van vechten of vermijden, leer je ruimte maken voor wat er is. Dat klinkt eenvoudig, maar het vraagt oefening – en de oefeningen in dit boek helpen daarbij.

Deel 3 – De weg terugvinden.

Hier draait het om richting: wat wil jij nu echt, wat zijn je waarden en hoe kun je vanuit die waarden keuzes maken? De Jong gebruikt veel creatieve en beeldende opdrachten, waardoor je letterlijk kunt ‘zien’ wat belangrijk voor je is.

Deel 4 – Nieuwe wegen bewandelen.

Het laatste deel biedt praktische handreikingen om daadwerkelijk in beweging te komen. De auteur benadrukt dat het proces van groei niet lineair is – vallen en opstaan horen erbij. Het gaat om durven proberen, reflecteren en opnieuw beginnen.

Drie therapievormen gecombineerd

Barbera de Jong combineert in Onder de oppervlakte drie benaderingen uit haar praktijk als coach en therapeut:

• Beeldende therapie, waarbij het doen en creëren centraal staan;
• NEI (Neuro Emotionele Integratie), een methode die werkt met onverwerkte emoties die zich kunnen uiten in klachten of blokkades;
• ACT (Acceptance & Commitment Therapy), een moderne gedragstherapie die je leert omgaan met pijn en onzekerheid, zodat je kunt blijven handelen naar wat écht belangrijk voor je is.

Die combinatie maakt dit boek anders dan veel zelfhulpboeken: het nodigt niet alleen uit tot nadenken, maar vooral tot ervaren en doen via je eigen creatieve uitingen.

Wat mij opviel

• Onder de oppervlakte is laagdrempelig geschreven en daardoor goed toegankelijk.
• Er is ruimte voor verdieping: De Jong legt bijvoorbeeld kort uit hoe hechting en overtuigingen een rol kunnen spelen in ons emotionele leven. Die theoretische kaders zijn optioneel, maar niet noodzakelijk om met de oefeningen aan de slag te kunnen.
• De auteur gebruikt regelmatig QR-codes die leiden naar audio-oefeningen. Dat maakt het interactief – en de codes werken daadwerkelijk!
• De creatieve oefeningen helpen je meteen letterlijk anders te kijken, bijvoorbeeld naar je ouderlijk nest of de patronen waarin je bent opgegroeid. Hoe zou jouw ouderlijk nest eruitzien als je dat zou knutselen?
• De benadering vanuit de NEI-methode vraagt wel enige openheid van de lezer: het idee dat veel van onze patronen wortelen in ons ‘innerlijke kind’ zal niet bij iedereen direct aansluiten.
• Deel vier had van mij uitgebreider gemogen, zeker omdat het praktische deel vaak het moeilijkst is.
• In het ‘Ten slotte’ achterin het boek gaat het over gelukkig zijn. Maar dat is voor veel mensen juist de kern om hulp te zoeken of met zichzelf aan de slag te gaan. Dat had dus wat mij betreft prominenter en eerder in het boek benoemd en meegenomen mogen worden.
• De leeslijst achterin is vrij kort. Een verwijzing naar online materiaal, zoals een uitgebreider overzicht van emoties of waarden dan wat nu in het boek te vinden is, zou een waardevolle toevoeging kunnen zijn voor een volgende druk.

Mooie, creatieve aanvulling

Samenvattend: als jij graag op een creatieve manier – vanuit de beeldende therapie en NEI-methode, gecombineerd met ACT – aan de slag wilt gaan om ‘jouw weg naar huis’ weer te vinden door beter je gevoelens en emoties te (h)erkennen, is Onder de oppervlakte een fijn, toegankelijk en praktisch boek. Ik vind het in ieder geval een mooie aanvulling voor in mijn boekenkast.