Waar veel managementboeken verzanden in theoretische kaders, kiest Hans van der Loo altijd voor een directe, toegankelijke aanpak. Zijn vorige boek Giftig gedoe op de werkplek, samen met Caroline Koetsenruijter, werd verkozen tot Managementboek van het jaar 2024. Het nieuwe boek Samen Safe spreekt me echter nog meer aan, want het laat overtuigend zien hoe veiligheid in teams ontstaat. Spoiler alert: niet door mooie missiestatements en intenties, maar door kleine, concrete gewoontes en oprechte gebaren.
Hoe pak je het dan wél aan?
Wat het boek bijzonder maakt, is allereerst de heldere toon: realistisch, maar nooit cynisch. Van der Loo erkent dat goede bedoelingen vaak fout aflopen, maar biedt meteen bruikbare handvatten om het anders te doen. De voorbeelden zijn herkenbaar en de tips zijn direct toepasbaar - geen omslachtige veranderprogramma’s, maar werkbare aanpassingen voor alledag. Wie echt werk wil maken van veiligheid maar daar soms mee worstelt leest hier hoe je het wel kunt aanpakken.
Praktisch dankzij microgewoontes
Over gewoontes gesproken: Van der Loo leert elke dag. Door onderzoek te doen, door stapels boeken te verslinden en door in de praktijk uit te proberen wat wel en niet werkt. Zijn eigen visie op veiligheid is de afgelopen jaren dan ook doorontwikkeld. Geen verrassing dus dat hij er opnieuw in geslaagd is om actuele wetenschappelijke inzichten en praktijkervaring te vertalen naar een compact (192 pagina’s) en goed leesbaar geheel.
Elk hoofdstuk zit vol bruikbare wijsheid (denk aan de veiligheidslijn voor psychologische veiligheid in hoofdstuk 2 of de vijf microgewoontes om je eigen zelfinzicht te ontwikkelen) zonder ooit langdradig te worden. Over microgewoontes gesproken: dit is een effectieve manier om meteen toe te passen wat je leest. Het zijn volgens Van der Loo ‘kleine eenvoudige gedragingen die je regelmatig – dagelijks of wekelijks – uitvoert en die zich door herhaald doen ontwikkelen tot automatismen’.
Gelijkwaardig versus gelijk
Hoogtepunt vind ik hoofdstuk 6 over gelijkwaardig meedoen. Samenwerken zit in ons DNA als mens maar het gaat niet vanzelf. Het onderscheid tussen gelijkwaardig en gelijk wordt in de praktijk vaak niet gemaakt. Waardoor samenwerking onnodig een energielek kan worden. Bijvoorbeeld wanneer je besluitvorming door een hele groep te laten doen in plaats van degene die daar het beste toe in staat is/zijn. Gelijkwaardig? Ja. Gelijk? Nee. Sommigen hebben nu eenmaal een andere rol of skillset dan een ander. Geen probleem als je slim schakelt zodat ieder teamlid erbij hoort, ertoe doet en van betekenis is. Dat samenspel gaat niet vanzelf, maar Samen Safe helpt de lezer om dit werkend te krijgen.
Een echte aanrader
Voor iedereen die met teams werkt – of je nu leidinggevende, HR-professional of teamlid bent – is dit een waardevol boek. Het laat zien dat psychologische veiligheid 2.0 geen zweverig ideaal is, maar een bouwwerk van dagelijkse keuzes. Ik vind Samen Safe een van de beste boeken die ik las in 2025. Het verdient een plek op elke werkvloer waar mensen echt samen willen floreren.
Over Patrick Davidson
Patrick Davidson helpt teams en organisaties om de toekomst naar voren te halen. Hij schrijft, begeleidt en adviseert over teaming, innovatie en visie. Dat doet hij vanuit betterday, een vernieuwend adviesbureau.