Dit goed leesbare boek kan leidinggevenden helpen om hun eigen stijl te bepalen en aan te passen. De kracht van dit goed leesbare boek is wellicht dat het niet probeert volledig te zijn. Nadeel hiervan is overigens dat gedragsaanpassingen wel erg makkelijk lijken te gaan – en in de juiste richting. Tevens wordt alleen gekeken naar de huidige werkzaamheden; de vraag hoe zelfstandig werkende professionals omgaan met een situatie waarin de eigen functie overbodig wordt is hiermee niet beantwoord. Al met al een praktisch boek over leidinggeven aan professionals.
Arnoud Vermei verweeft in het eerste deel van het boek twee verhalen. Het ene verhaal gaat over een leidinggevende en zijn afdeling binnen een internationaal opererend petrochemisch bedrijf. Het tweede over de coaching van de leidinggevende op zijn golfvaardigheid. Al snel wordt duidelijk dat er paralellen zijn tussen beide verhalen. De belangrijkste zijn dat het – in golftermen – niet om de swing gaat maar om het vertrouwen dat je erin hebt. En dat angst om fouten te maken je juist richt op de dingen die je niet wilt. Beide inzichten helpen om naar je eigen gedrag en resultaten te kijken.
Vervolgens doceert Arnoud Vermei over leidinggeven. Hij voert daarvoor een fictief college aan een Franse businessschool op. Ook hier gaat het over leidinggeven aan professionals. Dat doe je niet op een directieve manier die professionals beperkt in hun autonomie en mogelijkheden. Maar door te sturen op zingeving, engagement en menselijke waarden. De coaching die dan nodig is richt zich op ambitie, teamwork, leren en vertrouwen. Dit is als het ware de agenda van de coach. Dit betekent dat de coach zich zo min mogelijk bemoeit met de inhoud van het werk van de professionals. De afsluitende vraag in het college is hoe je grip houdt in deze situatie; de leidinggevende blijft immers verantwoordelijk?
Zoals de titel van het boek aangeeft is grip een belangrijk thema in het boek. Het gaat immers om een transitie van een traditionele, directieve stijl naar een coachende stijl. Om grip te houden staat vertrouwen centraal. Allereerst binnen het team en naar de coach, maar ook naar de rest van het bedrijf en uiteindelijk naar de klant. Als er vertrouwen is dan is er een goede basis voor samenwerking. Dit vertrouwen leg je vast in gedeelde waarden – hierin ligt een belangrijke rol voor de coach. Vervolgens wordt, op basis van dit vertrouwen en de gedeelde waarden, commitment gezocht. En dat gaat verder dan afspraken. Er is pas sprake van commitment als dit gezamenlijk, vrijwillig en duidelijk is. Hier wordt gebruik gemaakt van de aanname dat geen professional als onbetrouwbaar bekend wil staan. Daarom zal de professional afspraken maken waar hij of zij voor staat en op aanspreekbaar is.
In het afsluitende deel wordt het in het college geleerde in praktijk gebracht bij het petrochemische bedrijf. De beschrijving is interessant en behandelt de valkuilen en weerstanden die vaak ontstaan als sprake is van beginnend teamwork. Nadeel van deze businesscase is wel dat alle plooien eenvoudig worden gladgestreken. Gedragsaanpassingen zijn in de praktijk veelal moeilijk maar zijn in het boek snel gerealiseerd: professionals staan open voor kritiek, herkennen deze en passen hun gedrag aan. In de praktijk heb je echter ook te maken met medewerkers die teveel te verliezen hebben, bang zijn voor verandering of verlies van status of geen teamspelers zijn. De case zou het beeld kunnen oproepen dat ook deze collega’s (eenvoudig) mee te krijgen zijn in deze aanpak. De praktijk kan hier weleens anders uitpakken.
Niettemin geeft Arnoud Vermei met dit boek een heldere aanpak voor het leidinggeven aan professionals, ‘de omgekeerde grip’. Sterk punt blijft dat hij zich daarin heeft beperkt tot dit vraagstuk. Hierdoor kan een leidinggevende werkelijk aan de slag met zijn of haar eigen gedrag én dat van zijn medewerkers.
ir Paul Schollaardt RC is bestuurder in het speciaal onderwijs. Eerder was hij zelfstandig interim-manager en vervulde hij onder andere functies als productieleider en CFO.
Over Paul Schollaardt
ir Paul Schollaardt RC is bestuurder in het speciaal onderwijs. Eerder was hij zelfstandig interim-manager en vervulde hij onder andere functies als productieleider en CFO.
