

Jelle Janssens is professor criminologie aan de UGent en verricht onderzoek naar het bredere veiligheidsbeleid, georganiseerde criminaliteit en politie.
Meer over de auteursDe schaalgrootte van lokale politiezones
(Belgisch recht)
Samenvatting
Maatschappelijke, technologische, institutionele en financiële veranderingen hebben de voorbije twee decennia een sterke impact gehad op het functioneren van de federale en lokale politie.
De gelijkwaardige minimale dienstverlening, waarvoor de geïntegreerde politie borg moet staan, staat vandaag meer dan ooit onder druk. Centraal in dit boek staat het vraagstuk in welke mate de verantwoordelijken voor de lokale politiezones bereid zijn om de krachten te bundelen middels een schaalvergroting en zo een versnippering van middelen tegen te gaan.
Dit boek presenteert de resultaten van een onderzoek inzake schaalvergroting van de lokale politiezones in opdracht van de FOD Binnenlandse Zaken.
Het is de eerste studie waarbij een dergelijk onderzoek in alle Belgische provincies werd uitgevoerd. Het geeft de lezers inzicht in de evoluties in het huidige politielandschap, de bestaande samenwerkingsverbanden tussen de politiezones, het draagvlak om in schaalvergroting te treden, de randvoorwaarden hiervoor en in welke vorm en met wie schaalvergroting mogelijk wordt geacht.
Jelle Janssens is criminoloog, behaalde een master in het Management voor Overheidsorganisaties en is doctor in de Criminologische Wetenschappen. Hij is docent aan de Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht van de Faculteit Recht en Criminologie (Universiteit Gent) en lid van het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP).
Frauke Wittevrongel behaalde een master in de Criminologische Wetenschappen. Ze is assistent aan de Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht van de Faculteit Recht en Criminologie (Universiteit Gent) en lid van het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP).
Marc Cools is doctor in de Criminologische Wetenschappen. Hij is hoogleraar aan de Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht van de Faculteit Recht en Criminologie (Universiteit Gent) en directielid van het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP).
Trefwoorden
politie schaalvergroting overheid organisatie fusie belgië samenwerking effectiviteit efficiëntie governance lokaal bestuur onderzoek organisatieverandering beleid hervorming bestuur management strategie publieke sector best practices organisatiekunde burgemeesters korpschefs veiligheid verandermanagement randvoorwaarden dienstverlening scenario's syndicaten criminologie
Trefwoorden
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding 13
1.1 De schaalgrootte van de lokale politiezones: vraagstuk tijdens de politiehervorming 13
1.2 De schaalgrootte van de lokale politiezones: vraagstuk na de politiehervorming 15
1.3 De context van het schaalvergrotingsdebat vandaag 17
1.3.1 Op zoek naar rentabiliteit, efficiëntie en effectiviteit 17
1.3.2 De werking van de geïntegreerde politie gestructureerd op twee niveaus onder druk 19
1.3.3 Toenemend aantal opdrachten zetten de politiewerking verder onder druk 24
1.3.4 Nood aan sterke lokale verankering 25
1.3.5 Overige katalysatoren 26
1.4 Het doel van het onderzoek 26
1.5 Methodologie 27
1.6 De beperkingen van het onderzoek 29
2 Schaalvergroting in de literatuur 33
2.1 Concepten van schaalvergroting 33
2.1.1 Interzonale samenwerkingsakkoorden 33
2.1.2 Politiezorgregio 34
2.1.3 Politieassociatie 34
2.1.4 Fusie 35
2.2 Voor- en nadelen van schaalvergroting 36
2.2.1 Interzonale politiesamenwerking 36
2.2.2 Politiezorgregio 38
2.2.3 Politieassociatie 39
2.2.4 Fusie 40
3 Resultaten van het onderzoek in West-Vlaanderen 45
3.1 Het veldwerk 45
3.2 Morfologie 46
3.3 Evaluatie van de werking van de huidige politiezones 55
3.3.1 De evaluatie door de burgemeesters 55
3.3.2 De evaluatie door de korpschefs 57
3.4 Schaalvergroting in West-Vlaanderen 61
3.4.1 Bestaande samenwerkingsverbanden in West-Vlaanderen 61
3.4.2 Voor- en nadelen van schaalvergroting 66
3.4.3 Randvoorwaarden om in schaalvergroting te treden 71
3.4.3.1 Randvoorwaarden van de burgemeesters 71
3.4.3.2 Randvoorwaarden van de korpschefs 78
3.3.3.3 Randvoorwaarden van het Openbaar Ministerie, de Dirco, Dirjud en de Gouverneur 81
3.3.3.4 Randvoorwaarden van de syndicale vertegenwoordigers van de politievakbonden 82
3.4.4 Bereidheid tot gevorderde samenwerking of schaalvergroting 83
3.4.4.1 Bereidheid bij de burgemeesters 83
3.4.4.2 Bereidheid bij de korpschefs 84
3.4.4.3 Bereidheid bij de syndicale vertegenwoordigers
van de politievakbonden 85
3.4.5 Bovenzonale inzet recherche 86
3.5 De governance van politiezones 86
3.5.1 Evaluatie van het politiecollege en de politieraad 86
3.6 Mogelijke scenario’s inzake schaalvergroting 88
3.6.1 Scenario’s 89
4 Resultaten van het onderzoek in Oost-Vlaanderen 99
4.1 Het veldwerk 99
4.2 Morfologie 101
4.3 Evaluatie van de werking van de huidige politiezones 110
4.3.1 De evaluatie door de burgemeesters 110
4.3.2 De evaluatie door de korpschefs 111
4.4 Schaalvergroting in Oost-Vlaanderen 113
4.4.1 Bestaande samenwerkingsverbanden in Oost-Vlaanderen 113
4.4.2 Voor- en nadelen van schaalvergroting 117
4.4.3 Randvoorwaarden om in schaalvergroting te treden 120
4.4.3.1 Randvoorwaarden van de burgemeesters 120
4.4.3.2 Randvoorwaarden van de korpschefs 125
4.4.3.3 Randvoorwaarden van het Openbaar Ministerie, de Dirco, Dirjud en de Gouverneur 130
4.4.3.4 Randvoorwaarden van de syndicale vertegenwoordigers van de politievakbonden 130
4.4.4 Bereidheid tot gevorderde samenwerking of schaalvergroting 132
4.4.4.1 Bereidheid bij de burgemeesters 132
4.4.4.2 Bereidheid bij de korpschefs 133
4.4.4.3 Bereidheid bij de syndicale vertegenwoordigers
van de politievakbonden 134
4.4.5 Bovenzonale inzet recherche 134
4.5 De governance van politiezones 135
4.5.1 Evaluatie van het politiecollege en de politieraad 135
4.6 Mogelijke scenario’s inzake schaalvergroting 136
5 Resultaten van het onderzoek in Antwerpen 145
5.1 Morfologie 145
5.2 Schaalvergroting in Antwerpen 151
5.2.1 Bereidheid tot gevorderde samenwerking of schaalvergroting 151
5.2.2 Randvoorwaarden om in schaalvergroting te treden 151
5.2.2.1 Volgens de provinciegouverneur 151
5.2.2.2 Volgens de federale politie 152
5.2.2.3 Volgens de burgemeesters 153
5.2.2.4 Volgens de korpschefs 155
5.2.2.5 Volgens de Procureur des Konings 155
5.2.2.6 Volgens de Dirco en Dirjud 155
5.2.2.7 Volgens de syndicale organisaties 156
5.3 De governance van politiezones 156
5.3.1 Evaluatie van het politiecollege en de politieraad 156
5.3.1.1 De evaluatie door de burgemeesters 156
5.3.1.2 De evaluatie door de korpschefs 157
5.4 Visie over de rol van de provincie(gouverneur) 157
5.4.1 De visie van de burgemeesters 157
5.4.2 De visie van de korpschefs 158
5.5 Studie MCube Solutions: operationele samenwerking tussen 7 politiezones 158
5.6 Mogelijke scenario’s inzake schaalvergroting 160
5.6.1 Expliciete tegenstanders van een fusie 160
5.6.2 De filosofie van de Dirco: 10 PZ vooral op basis van centrumsteden (uit onderzoek 7 centrumsteden) 161
5.6.3 Politiezone die een associatie of een fusie kan vormen 161
5.6.4 Politiezones bereid tot associatie 161
5.6.5 Zeven scenario’s: PZ’s bereid tot fusie 162
6 Resultaten van het onderzoek in Vlaams-Brabant 165
6.1 Morfologie 165
6.2 Evaluatie van de werking van de huidige politiezones 170
6.2.1 De evaluatie door de burgemeesters 170
6.2.2 De evaluatie door de korpschefs 171
6.3 Schaalvergroting in Vlaams-Brabant 171
6.3.1 Bestaande samenwerkingsverbanden in Vlaams-Brabant 171
6.3.1.1 Halle-Vilvoorde 171
6.3.1.2 Het arrondissement Leuven 172
6.3.1.3 Specifieke problemen 173
6.3.2 Bereidheid tot gevorderde samenwerking of schaalvergroting 178
6.3.3 Randvoorwaarden om in schaalvergroting te treden 179
6.3.4 Wat kan de mogelijkheden faciliteren? 180
6.4 De governance van politiezones 180
6.4.1 Evaluatie van het politiecollege en de politieraad 180
6.5 Mogelijke scenario’s inzake schaalvergroting 181
6.5.1 Eerste scenario 181
8
Inhoudsopgave
6.5.2 Tweede scenario 182
6.5.1 Verantwoording 182
6.5.2 Enkele specificiteiten: 182
6.5.2.1 De nationale luchthaven Zaventem/Brussel Nationaal 182
6.5.2.2 Tweetaligheid 183
6.5.2.3 Politiezone Druivenstreek 184
6.5.2.4 Defusie Oud-Heverlee 184
7 Fusies politiezones in provincie Limburg – best practices 185
7.1 Onderzoeksvraag 185
7.2 Onderzoeksmethode 185
7.3 Beknopt overzicht van de fusiebewegingen in de provincie Limburg 186
7.4 Vastgestelde “Best Practices” (Op basis van Mckinsey – model) 186
7.4.1 Aanwezigheid van een éénduidige visie (Strategy) 187
7.4.2 Vertaling van éénduidige visie naar coherente strategie (Strategy) 187
7.4.3 Aanwezigheid van “leiderschap met lef”(Style – Shared Values) 187
7.4.4 Sterke ondersteuning van personeel (Staff – Skills) 188
7.4.5 Behoud van sterke band met burgemeesters (Style – Systems) 189
7.4.6 Het streven naar een functionele organisatie (Structure) 189
7.4.7 Financiering: zichtbaar maken van de kost (System) 189
7.4.8 Naamgeving van de zone (Shared Values) 190
7.5 Effecten (aan de hand van de 5 k’s) 190
7.5.1. Verminderen van kwetsbaarheid van personeel 190
7.5.2 Meer kansen voor personeel 190
7.5.3 Kwaliteit van de dienstverlening 190
7.5.4 Toenemen van slagkracht 191
7.5.5 Kostprijs 191
7.6 Beschouwingen 192
7.6.1 Afstemming van het dienstenaanbod door gedeconcentreerde directies 192
7.6.2 Logische onderbouw bij fusies 192
7.6.3 Situatie van de korpschef tijdens het fusieproces 192
7.6.4 De kracht van het momentum 193
8 Stand van zaken van de werking van de zes politiezones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 195
8.1 Inleiding 195
8.2 Institutioneel kader van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in verband met de politionele veiligheid 196
8.2.1 Specificiteit van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest 196
8.2.2 Het institutionele kader en de impact ervan op de politie 197
8.2.3 Het Globale Preventie- en Veiligheidsplan 199
8.3 Stand van zaken van het politielandschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 200
8.3.1 Bondige beschrijving van het Gewest 200
8.3.2 De politiezones 201
8.4 Resultaten 202
8.4.1 Algemeen 202
8.4.2 Het standpunt van de burgemeesters 203
8.4.3 Het standpunt van de korpschefs 205
8.4.4 Het standpunt van de externe overheden/partners (Minister-President, Minister, Hoge ambtenaar, Directeur-generaal BPV, Procureur des Konings, Dirco en Dirjud) 209
8.4.5 Het standpunt van de syndicale organisaties 211
8.5 Conclusies 212
9 Samenvatting Resultaten van het onderzoek in Wallonie 215
9.1 Korte morfologie 215
9.1.1 Algemeen 215
9.1.2 Gerecht en politie 216
9.2 Evaluatie van de werking van de huidige politiezones 217
9.2.1 De evaluatie door de burgemeesters 217
9.2.2 De evaluatie door de korpschefs 218
9.2.3 De evaluatie door de provinciegouverneurs, Procureurs des Konings en syndicale organisaties 218
9.3 Schaalvergroting in Wallonië 219
9.3.1 Samenwerkingsverbanden in Wallonië 219
9.3.2 (Rand)voorwaarden van de burgemeesters en van de korpschefs om in schaalvergroting te treden 219
9.4 Mogelijke scenario’s inzake schaalvergroting 220
10 Conclusie en aanbevelingen 235
10.1 Conclusie 235
10.2 Aanbevelingen 243
Bijlage 1. Overzicht van de respondenten in West-Vlaanderen 245
Bijlage 2. Overzicht van de respondenten in Oost-Vlaanderen 249
Bijlage 3. Overzicht van de respondenten in Antwerpen 254
Bijlage 4. Overzicht van de respondenten in Vlaams-Brabant 259
Bijlage 5. Overzicht van de respondenten in Limburg 265
Bijlage 6. Structuur interview Limburg 266
Bijlage 7. Overzicht van de respondenten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 268
Bijlage 8. Overzicht van de respondenten in Provincie Namen 271
Bijlage 9. Overzicht van de respondenten in Provincie Luxemburg 274
Bijlage 10. Overzicht van de respondenten in Provincie Luik 277
Bijlage 11. Overzicht van de respondenten in Provincie Henegouwen 282
Bijlage 12. Overzicht van de respondenten in Provincie Waals-Brabant 287
Bibliografie 291
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht