Risicoanalyses

De overheid loopt veel verschillende risico's die het bereiken van haar doelstellingen in de weg kunnen staan. Natuurlijk de financiële risico's bij het opstarten van bijvoorbeeld nieuwe projecten, zoals ICT-systemen, maar er zijn ook veel andere risico's. Bijvoorbeeld bestuurlijk falen, imago- of veiligheidsrisico's. Wanneer voorafgaand aan besluitvorming al een beeld van de risico's gegeven kan worden, dan verbetert dit de besluitvorming. Er bestaan veel modellen voor het in kaart brengen, analyseren en beheersen van risico's. In overheidsland is het steeds gebruikelijker om gebruik te maken van risicomodellen. Vaak spitst dit zich toe op financiële risico's, omdat dit nu eenmaal verplicht is. In het boek 'Risicoanalyses: theorie en praktijk voor professionals in het publieke domein' worden de verschillende modellen samengebracht. De schrijvers Boer en Beekman, adviseurs bij Berenschot, lichten de modellen kort toe aan de hand van een duidelijk plaatje van het model. Daarna wordt het model toegepast op een overheidsvoorbeeld en noemen de auteurs de bronnen. In het boek gaan de auteurs expliciet in op wanneer en waarvoor het model te gebruiken is. Hierbij is een driedeling gemaakt in de modellen. Er zijn modellen voor het in kaart brengen van kwetsbaarheden en afhankelijkheden, daarnaast voor het analyseren van risico's en als laatste voor het beheersen van risico's. Elk van de categorieën bevat meerdere modellen en voorbeelden. Deze zijn heel concreet beschreven en geven u een goed beeld van het model. Wel zal verder uitzoekwerk, of het inhuren van adviseurs, bij een aantal modellen noodzakelijk zijn om er echt mee te kunnen werken. Natuurlijk staan er bekende modellen in, denk aan een SWOT-analyse, de Deming-circle of een oorzaak- en gevolganalyse. Het boeiende aan dit boek is dat er per soort risicoanalyse bekende en onbekende modellen staan, zodat u een keuze kunt maken. Neem bijvoorbeeld het 'Lagenmodel' om de omgeving in kaart te brengen. In het voorbeeld wordt dit model toegelicht aan de hand van een wegenproject, waarbij de verschillende lagen (onderdelen van wegbeheer) benoemd zijn. Lijkt logisch, maar de visualisatie van het model maakt meer duidelijk dan bladzijden tekst. Met behulp van het model brengt u daarna de risico's in kaart en kijkt u welke risico's u zeker wilt beperken. Door de gebruikte visualisaties van modellen en analyses, kunt u de gegevens goed overnemen in uw eigen (advies)rapport. Het onderdeel risicoanalyses bevat de concretisering van risico's in cijfers, gewogen risico's en kansen. Deel 3, over de beheersing van risico's, is meer kwalitatief van aard. Als overzichtsboek, waar het ook expliciet voor bedoeld is, voldoet het boek goed. Door de mooie vormgeving, de vele figuren en plaatjes leest het heel prettig. Een aanrader als u een breed beeld wilt krijgen van modellen van risicoanalyse. Denk alleen niet dat u met alleen dit boek aan de slag kan, u zult met behulp van bronnen of externe adviseurs een verdere verdieping moeten gaan invullen.