Piers Steel schrijft 'Uitstelgedrag' duidelijk uit ervaring: overal kom je voorbeelden tegen van zijn eigen uitstelgedrag. (Of, zoals het uit het Engels afgeleid wordt: procrastinatie.) Zo vertelt hij bijvoorbeeld een herkenbare anekdote over zijn kortstondige verslaving aan internetgames en het effect daarvan op zijn werk voor dit boek. Dit maakt de soms taaie theorie een stuk levendiger.
Waar ik vrijwel direct achter kwam bij het lezen van de eerste hoofdstukken, is dat ik zelf niet bij de groep van echte uitstellers hoor en dus niet de doelgroep ben die hij steeds aanmoedigend toespreekt: 'Je bent nog steeds aan het lezen, wat goed!'
Ter verduidelijking: je hebt mensen die wel eens iets uitstellen, gewoon omdat ze er geen zin in hebben, of omdat ze twijfelen aan de relevantie van een bepaalde taak. Dit classificeert Steel als normaal gedrag. De echte uitsteller daarentegen, stelt ten eerste veel meer dingen uit, maar doet dit ook nog tegen zijn eigen logica in. Waar in het eerste geval het uitstellen direct voordeel oplevert (lekker even niksen, of overbodig werk laten liggen), levert het de echte uitsteller alleen maar problemen op. Zo zal iemand die te laat aan het schrijven van een rapport begint altijd minder goed presteren dan wanneer hij wel op tijd was begonnen.
Een ander kenmerk is dat de uitsteller wel steeds de druk blijft voelen van de uitgestelde taak, in plaats van de ontspanning te ervaren die 'gewoon uitstellen' oplevert. Voor wie niet zeker weet of hij een echte uitsteller is, zijn handige checklists toegevoegd, die ook - eventueel uitgebreid - online te vinden zijn. Piers neemt de lezer mee op verkenningstocht. Hij begint dus met het afbakenen van wel of geen uitstelgedrag.
Vervolgens helpt hij je te onderzoeken wat de motivator voor dit gedrag is. Hij verdeelt deze motivatoren in drie groepen onder, die elk een facet van de wiskundige formule vormen die hij ontwikkeld heeft om uitstelgedrag te kunnen voorspellen. Hij noemt deze Eddie, Valerie en Tom en deze staan voor Verwachting (Expectation), Waarde (Value) en Tijd (Time).
Jammer van de vertaling, de namen zouden beter hun doel dienen wanneer die ook in het Nederlands allitereerden met de betekenis ervan.
Aan de hand van deze drie figuren wordt uitgelegd wat de drie belangrijkste redenen voor uitstellen zijn. Graag zou ik gezien hebben dat deze personen meer door het hele boek terug kwamen, in plaats van bij de zeer uitgebreide uiteenzetting van de achterliggende wiskundige formule. Dit zou ook bijdragen aan de praktijkgerichtheid van het boek, want de tips die uiteindelijk volgen, zijn eigenlijk erg voor de hand liggend.
Ik begrijp wat de schrijver en de onderzoeker in Piers hebben willen bereiken: wanneer je weet hoe iets ontstaat, kun je het op tijd herkennen en er ook wat tegen doen. Dat idee onderschrijf ik volledig. In die zin zou je het zelfs kunnen vergelijken met het succes van het beroemde boek van Allen Carr, waarin die je wil laten stoppen met roken door uit te leggen waar je behoefte aan sigaretten vandaan komt. Ook voor mensen met notoire uitstellers in hun omgeving zie ik het nut van dit boek in.
Echter: zelf lees ik erg graag, ik ben geen echte uitsteller en ik had tijd genoeg. Toch was het geen eenvoudige taak dit hele boek door te lezen, omdat het ondanks de anekdotes vooral droge kost is. De grote vraag blijft dan ook of iemand die zelf last heeft van uitstelgedrag in die mate dat hij dit boek nodig heeft, het ook echt kan opbrengen om het te lezen, zonder toe te geven aan juist zijn uitstelgedrag.
Over Veerle Blajic-Kik
Veerle Blajic-Kik is opleider klantcontact bij UWV. Zij geeft opleidingen aan nieuwe medewerkers in wetskennis, communicatie en systeemtrainingen. Daarnaast verzorgt zij trainingsdagen communicatie voor ervaren medewerkers door het land.
