De tools van leiderschap

 "Misschien vraag ik me wel af, of ik wel voldoende in huis heb om dit bureau te leiden" . Gelukkig: een menselijke leider die z'n zwakheden kent. We worden in het boek 'De tools van leiderschap' van de hand van Max Landsberg van dag tot dag op de hoogte gehouden van Alex' vorderingen. De sense of urgency is hoog. Niettemin vechten bevechten twee groepen in het bedrijf elkaar op leven en dood: de accountmanagers en de 'creatievelingen' die de reclamecampagnes maken. Alex leert ze samenwerken en de synergie in te zetten voor het bedrijf. We kunnen van dag tot dag lezen hoe je dat moet aanpakken, en natuurlijk gebeurt dat met vallen en opstaan. Alex is een fictieve manager. Hij bestaat niet. Landsberg gebruikt deze romanachtige vorm om een aantal van zijn theoretische noties over leiderschap aan ons kenbaar te maken. Het boek gaat over de tools van leiderschap en het gaat niet over de eigenschappen van een leider. Met de juiste technieken kun je goede leider kunt zijn, zonder "golvende haardos, zilveren aureool en gouden aura". Je mag dan wat inleveren op charisma. En het gaat niet per se over leiders van een onderneming of multinational. Ook kun je leider zijn van een team of afdeling of sportclub. Het gaat ook niet over de eigenschappen van een manager. Nog even enkele verschillen tussen de manager en de leider: De manager: Doet de dingen goed Streeft naar ordening Beperkt de risico's Laat zich meer leiden door de ratio Werkt op basis van controle en beheersing Streeft naar efficiëntie Vraagt zich af: Hoe en wanneer Oefent functioneel gezag uit De leider: Doet de goede dingen Geniet van verandering Neemt risico's Laat zich leiden door ratio en gevoelens Werkt op basis van vertrouwen Streeft naar effectiviteit Vraagt zich af: Wat en waarom Gebruikt persoonlijke invloed Wat zijn nu de tools van de leider? Allereerst moet je als leider een visie hebben op de organisatieverandering die je wenselijk vindt. Landsberg heeft een mooie definitie: een visie formuleren is "betekenis voor anderen scheppen". Een visie maak je niet in je eentje, maar samen met anderen. Vervolgens draag je de visie te pas en te onpas uit. Laat zien dat je hart ernaar uitgaat en dat je er zelf naar leeft. De tweede tool is inspiratie. Een belangrijke voorwaarde voor het kunnen inspireren is vertrouwen wekken. Mensen vertrouwen niet louter op je blauwe ogen of je gedreven speech. Leiders moeten laten zien zoals ze daadwerkelijk zijn. De derde tool is momentum. Hoe komt het toch dat iedereen rept om verandering, ..maar niemand maar niemand wil anders wil handelen? Er is meestal wel momentum in een organisatie, maar vaak is dat verkeerd gericht. Bij een organisatieverandering gaat het dus om de weg vrij te maken voor de noodzakelijke veranderingen. Onder het hoofdje obstakels uit de weg ruimen, hoort ook het ontslaan van mensen die niet mee willen in de goede richting. Natuurlijk zijn er nog andere tools: rollen en delegeren, fasering en timing, macht etcetera die ook een rol spelen en ook besproken worden. Alex past deze elementen toe en wel in de loop der tijd. Als lezer kun je goed volgen, waar hij staat, wat zijn zorgen zijn en welke vervolgstap hij waarom neemt. Erg belangrijk is het communicatie-element. Alle tools houden communicatie-elementen in: grote personeelsbijeenkomsten, wandelgangen aftappen, communiceren via intranet en Email, informele gesprekken met medewerkers. In het begin hikte ik aan tegen de Alex-vorm, die hij ook in andere boeken van zijn hand toepast. Er zitten flauwe of voorspelbare elementen in, maar naarmate ik vorderde met het boek werd ik steeds enthousiaster. De verhalende manier helpt om in principe saaie stof -het thema is erg uitgekauwd- tot je te nemen. Er is ook door de schrijver goed over nagedacht. Er is een duidelijke structuur, er zit voortgang in met vallen en opstaan en de schrijver heeft een visie op leiderschap. Nog een tip voor Landsberg: volgende story laten gaan over Alexia in plaats van Alex. Leuke, actuele naam.