Volgens mij zeg ik niets geks wanneer ik stel dat leidinggevenden die emoties zoveel mogelijk uit de weg gaan, hopeloos achterlopen en simpelweg niet meer voldoen voor de rol die ze hebben. Medewerkers hebben CEO’s en managers nodig die niet alleen kennis van zaken hebben, maar ook hun hart durven laten spreken. En dat niet alleen op momenten dat ze boos worden over gemaakte fouten of het niet halen van targets.
Haantjes
Gelukkig verschijnen er steeds meer boeken die het belang van emotionele intelligentie (EQ) in de directiekamer en op de werkvloer benadrukken. Zo schreef Daniel Goleman hier onlangs weer een super interessant betoog over in zijn boek Optimaal. Ook Tess Keijzer doet een duit in het zakje met haar boek Moedig leiden vanuit je hart. Al zeg ik er maar direct bij dat haar aanpak misschien voor veel die hard haantjes een paar stappen te ver gaat. Of anders verwoord: ik vraag me af of zij de moed ervoor hebben.
Keijzer, sociaal psychologe, wil leiders inspireren om ‘naast het leiden met het hoofd, ratio en logica ook de intelligentie en de kracht van je hart bewust in te zetten.’ Wanneer wij dit doen, zullen we meer liefde en compassie ervaren, meer veerkracht en meer moed, zo stelt zij. Om er vervolgens ietwat cryptisch aan toe te voegen: ‘Je creatief en helder denken wordt vele malen krachtiger en je bent sterk verbonden met je intuïtie.’
Woorden waarbij lezers (of moet ik zeggen lezeressen?) van bladen als Happinez mee zullen weglopen, maar die in de gemiddelde boardrooms als Chinees zullen klinken.
Ego leiderschap
Keijzer bespreekt verschillende soorten typen leiderschap, waarvan het ‘ego leiderschap’ er een is. Hier gaat vooral om het leven creëren dat alleen voor jou goed en veilig is. ‘De zogenoemde apenrots, waar je hoog zit en op iedereen kunt neerkijken. Vanuit die positie domineer je: door hard te werken, door orders uit te delen en door ongelooflijk succesvol te zijn.’ Maar zo stelt Keijzer vervolgens de vraag: is dit het succes dat je in de tijd van nu echt zou moeten willen? ‘Succes gaat namelijk over zoveel meer.’ Ik lees hierin de woorden terug van NY-Times columnist David Brooks in zijn boek De Tweede Berg: ‘Wat we door ons individualisme missen, is ‘morele vreugde’. Daar waar we volgens Brooks op de eerste berg geluk nastreven (een goede carrière, erkenning, status, et cetera,) jagen we op de tweede berg vreugde na: een gemoedsrust die voortkomt uit de liefdevolle overgave van jezelf aan anderen. Niet ik, maar wij dus. Of beter: hoe kan ik jou en de samenleving dienen?
‘We mogen van ego leiderschap naar Hart leiderschap evolueren’, schrijft Keijzer. ‘Van overleven naar creëren. Van excelleren naar floreren. Van ego naar hart, van ego naar ziel.’ Van de eerste naar de tweede berg dus, om in de taal van Brooks te blijven.
Meditatieoefeningen
Tot dusver kan ik Keijzer goed volgen in haar boek en haar betoog luid beamen. Het is het cruciale verhaal van zelfdienend naar dienend leiderschap. Ik vrees echter dat de op IQ leunende lezer de weg een beetje kwijt kan raken op het moment dat Keijzer haar ‘Hart Leiderschap Model’ introduceert. Niet dat het ik het geen waardevol model vind (waarin ze onder andere ingaat op de kracht van kwetsbaarheid, het hebben van een duidelijke visie en het tonen van moed), maar ik zie de dames en heren die zich nog prettig voelen op de apenrots minder snel de voorgestelde meditatieoefeningen doen. Hoe waardevol die ook zullen zijn.
Maar Moedig leiden vanuit je hart is dus een boeiend boek. Met een boodschap dat bijzonder veel moed vraagt van de leidinggevenden die Keijzer wil meenemen in haar Hart Leiderschap Model. En ik hoop dat dit er velen zullen zijn.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie