Fokke Obbema heeft met Idealen - Hoopvolle verhalen om in actie te komen een vervolg gegeven aan zijn reeks interviewboeken. Daarin verschenen eerder boeken zoals De zin van het leven - Gesprekken over de essentie van ons bestaan (2019) en Een zinvol leven - De mens en zijn verhaal (2021). Obbema startte deze reeks gesprekken na zijn eigen ervaring in 2017, toen hij een hartinfarct kreeg en overleefde. Vanaf dat moment richtte hij zich in zijn werk op wat mensen drijft: zingeving en, sinds deze bundel, hun ideaal.
Actie
In de gesprekken die Fokke Obbema voor Idealen selecteerde, spat de lust tot actie van de pagina’s. De zesenveertig geïnterviewden vertellen waar hun motivatie vandaan komt. Vanuit die motivatie nam hun leven een andere wending: ze richtten organisaties op of kozen bewust voor een afslag van de geijkte paden.
Neem Djûke Stammeshaus, die op haar 32ste haar diplomatieke carrière bij Buitenlandse Zaken in Brussel verruilde voor de wereld van het theater. Daar kan ze veel beter haar migratieverhaal kwijt dan in de politieke arena. Haar familiegeschiedenis, met Joodse en Indonesische roots, was de aanleiding voor die idealistische keuze. ‘Collega’s met wie ik ben begonnen, zitten nu op mooie posten in het buitenland, terwijl ik me in leven hou met een baantje in de horeca, dat is waar. Maar dat heb ik er graag voor over wanneer ik merk hoezeer mijn voorstelling mensen raakt. Ik heb hem ook op Buitenlandse Zaken gespeeld. Het leidde tot tranen bij collega’s, ze herkenden alles, ook zichzelf.’
(De solovoorstelling ‘Hoeveel kunnen we aan?’ is dit najaar in Nederlandse theaters te zien.)
Offers
Obbema’s interviews laten, net als dit voorbeeld, zien dat idealen realiseren vaak gepaard gaat met weerstand en offers. Een prestigieuze baan in Brussel verruilen voor horecawerk omdat de schoorsteen moet roken; succes, carrière en een vast inkomen zijn in de creatieve sector immers geen vanzelfsprekendheden. Daarnaast zijn er talloze verhalen waarin doorzettingsvermogen en veerkracht nodig zijn om een ideaal te verwezenlijken. Voor sommigen lijkt dat vanzelf te gaan. Zo gaf Mariëlle Bus, na een inspiratiereis en vrijwilligerservaring, haar directeursfunctie op om in 2020 De Huiskamer te starten: een plek waar kleinschalige, gespecialiseerde zorg wordt verleend aan cliënten met een geestelijke en lichamelijke beperking.
existentiële crisis
Obbema verzamelt al deze inzichten in enkele bevindingen. Hij reflecteert op zijn eigen drijfveren voor het onderwerp idealen, in het licht van de voorbeelden die hij in zijn jeugd zag bij zijn ouders, en zijn existentiële crisis in 2017. (Ik moet hier bekennen dat ik dezelfde zingeving voel sinds mijn hartstilstand en -stoornissen in 2018.)
Obbema besluit elk interview met de vraag welk boek de geïnterviewde als tip aan de lezer zou geven. Djûke koos voor De alchemist van Paulo Coelho: ‘Een sterk pleidooi om open te staan voor zijpaden om tot je essentie te komen.’ Mariëlle tipte Niets en zo zij het (niet meer leverbaar, red.) van Oriana Fallaci: ‘Een boek over ongelijkwaardigheid dat mij heeft geraakt en gevormd, toen ik het in de jaren negentig las. Onrecht en rechtvaardigheid zijn eveneens thema’s.’
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.