‘Verveling heeft een functie,’ zei mijn vader vaak wanneer ik me op zondagmiddag verveelde en een zeurend appèl op hem deed om dat voor mij op te lossen. Als kind begreep ik die reactie nooit. Door het lezen van het nieuwe boek Wachten – Een levenshouding van Dirk De Wachter zie ik dit handelen van mijn vader in een ander licht. Zijn ‘niet-redden’ was geen teken van onverschilligheid, maar van liefdevolle opvoeding. Hij gaf mij - misschien zonder het zelf volledig te beseffen - de ruimte om mijn eigen binnenwereld te verkennen, om iets te laten ontstaan vanuit mezelf. Vanuit verveling en wachten kunnen de mooiste dingen ontstaan.
In Wachten – Een levenshouding neemt De Wachter ons mee terug naar zijn geschiedenis en leven. Langs familieverhalen, musea, begraafplaatsen, poëzie, filosofen, vakgenoten, wandelingen door zijn geliefde Parijs en zijn spreekkamer als psychiater. Allerlei plaatsen waar wachten een wonderschone en wezenlijke rol kan spelen. De Wachter beschrijft in vijftien korte hoofdstukken hoe wachten een rol speelt in met name zijn persoonlijke en ook zijn professionele leven. Hij laat zien hoe hij dit doet, hoe hij het heeft geleerd en wat deze houding hem brengt: kwaliteit, schoonheid en betekenis.
watchful waiting
Wachten zonder verwachting. Een vorm van watchful waiting - aanwezig, opmerkzaam, zonder in te grijpen. De taoïsten zouden het wei wu wei noemen: handelen door niet te handelen. Op filosofische, haast taoïstische wijze beschrijft De Wachter deze natuurlijke functie van wachten. Waar zulke beschouwingen in de Tao soms abstract of mystiek blijven, brengt hij ze tot leven in die prachtige, alledaagse voorbeelden. Juist daardoor wordt het herkenbaar. En helpt dat de filosofie van De Wachter letterlijk thuis te brengen, zoals in het zondagmiddagvoorbeeld met mijn vader.
De Wachter schrijft Dirk-ig: beeldend, troostend, zacht, menselijk en vertragend. Zijn woorden ademen menselijkheid. Je voelt de zorgvuldigheid waarmee hij kijkt, luistert en betekenis geeft. De stijl die we van hem kennen uit zijn televisieoptredens, interviews en lezingen.
Wachten als daad
Wachten is een levenshouding. Hard nodig in een wereld die snelt. In die versnelling is wachten een daad. Geen passiviteit maar een bewuste vorm van leven. De keuze van het zijn van een wachter of een wachtende. Als ik wandel en lunch met een dierbare vriendin, is het wachten op onze 2 uitsmijters een heerlijk wachten waarin we elkaar ontmoeten, delen en tijdens het wachten genieten van elkaars gezelschap. We zijn wachters. Bij stilstand in de file kan ik ook in de modus van de geïrriteerde ‘wachtende’ schieten en ‘staat mijn leven even op pauze’ totdat ik weer verder kan rijden. In plaats van dat ik ook daar van het wachten zou kunnen genieten. Wachtende of wachter zijn is een bewuste vorm van leven.
Het boek is een pleidooi voor bedachtzaamheid en betrokkenheid waardoor zingeving in het leven ontstaat. Zoals we De Wachter kennen, ontstaat zingeving met name in het contact met de ander. Geïnspireerd door Levinas beschrijft hij zijn ontmoetingen met zijn levenden en overleden dierbaren en hoe dit hem raakt, voedt en richting geeft.
Dichters
Om De Wachter te citeren: ‘Dichters zetten aan tot wachten. Ze vragen je om traag te lezen, te herlezen, nog eens te lezen,… rustig op je nachtkastje te leggen en morgen weer eens vast te pakken.’ Net als een dichtbundel mag je de tientallen gedachten, redeneringen en uitspraken van De Wachter in dit boek ook ‘degusteren, savoureren’. Om maar eens twee van mijn favoriete gedachten uit dit boek te citeren: ‘De pijn van rouw is de prijs die je betaalt voor het niet vergeten’ of ‘In de horizontalistische theologie van Levinas, waarbij God niet uit de hemel komt maar in de zorgvragende ander te vinden is, zit daar de goddelijkheid.’ Het boek nodigt uit om die woorden de tijd te geven zoals De Wachter erop wachtte toen hij ze schreef. Zo moet je het lezen. En ook de laatste twee zinnen zijn een citaat uit zijn boek.
Een prachtig, vertragend, troostend en bewustmakend boek. Mooi dat het juist nu uitkomt, net voor de 12 heilige nachten. De periode tussen Kerst en Driekoningen — een tijd van verstilling, bezinning en van wachten.
Een mooie gelegenheid om in dat wachtmoment tussen oud en nieuw Wachten – Een levenshouding te lezen.
Over Ward Grootens
Ward Grootens is Trainer en Coach op het gebied van (Persoonlijk) Leiderschap. Daarnaast is hij auteur en Podcast-host. In zijn werk put hij uit zijn achtergrond in oa HRM, Organizational Behavior Management, Systemisch Werk en Neuro Linguïstisch Programmeren. Hij brengt door middel van zijn werk zowel individuele leiders als organisaties in beweging.